Kiçik Malqobek

Kiçik Malqobek (Oset. Чысыл Мæлгъæвæг[2][3], qum. Малгъабек -отар[4]) kəndi Şimali Osetiya Respublikasının Mozdok bölgəsində yerləşir. "Predqornenski kənd yaşayış məntəqəsi" bələdiyyəsinə hissəsinə daxildir.

Kiçik Malqobek
43°32′54″ şm. e. 44°38′40″ ş. u.HGYO
Ölkə
Əhalisi
Əhalisi
  • 125 nəf. (2010)[1]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +7 86731
Poçt indeksi 363703
Xəritəni göstər/gizlə
Kiçik Malqobek xəritədə
Kiçik Malqobek
Kiçik Malqobek

Coğrafiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kiçik Malqobek kəndi Mozdok bölgəsinin cənub hissəsində, Şimali Osetiyanın ərazisinin qonşu İnquşetiya respublikasının ərazisinə qədər ərazidə uzanır. Kənd, Mozdokun regional şəhər mərkəzindən 40 km cənubda, İnquşetiyanın Malqobek şəhərindən 8 km şimal-şərqdə və Şimali Osetiyanın paytaxtı Vladiqafqaz şəhərindən 67 km şimalda (yol boyunca məsafədədir)yerləşir.[5]

Kənd, Terek silsiləsinin zirvəsində, Şimali Osetiya və İnquşetiya sərhəddində yerləşir. Voznesenskaya kəndindən Köhnə Malqobekə qədər silsilədən qərbə keçən bu yol bir sıra neft istehsal edən kəndləri və Malqobek-Qorski neft yatağının hissələrini birləşdirir. Voznesenskaya kəndində R-296 Mozdok - Çermen - Vladiqafqaz regional magistral yoluna , Köhnə Malqobekdə Malqobek - Razdolnoye magistral yoluna bitişir.

Beləliklə, nəqliyyat baxımından kənd Şimali Osetiya ərazisi ilə müqayisədə İnquşetiya ərazisi ilə daha çox bağlıdır.[6] Qəsəbənin cənub və şərqində Çapayev adına, cənub-qərbdə Kutuzov adına, daha qərbdə Şeripov adına neft hasilatı sahəsi var.[7]

Tarix

[redaktə | mənbəni redaktə et]

20-ci əsrin əvvəllərində bəzi məlumatlara görə, Terek qumuqları tərəfindən Malqobek-şüa (qum. Малгъабек-отар) adlı bir yaşayış məntəqəsi quruldu. Sonradan bu kənddən qumıkların kəndin yaxınlığında qurulmuş Борасув-отар kəndinin Mozdok - Qızılyar yaxınlığındakı daha böyük qumıq kəndinə köç etməsi baş verdi.

Böyük Vətən Müharibəsi başlayan zaman artıq kənd II Malqobek adlanırdı, onun ərazisində Malqobek-Qorski neft yataqları vardı. O dövrdə qəsəbə özü, qonşu Çeçen Balka ilə birlikdə Kabarda-Balkarya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Kurp bölgəsinə aid idi.

Bəzi mənbələrə görə kəndin inkişafının zirvəsi 1960-1970-ci illərdə olmuşdur. 1980-ci illərin sonlarından etibarən mövcud yataqların tədricən işlənməsi başlandı və bu da sürüşmə proseslərinin aktivləşməsinə səbəb oldu. Neft yataqları, dar bir dəmir yolu bağlandığı qonşu İnquşetiyada geniş miqyas aldı və sürüşmə zonasında olan neft istehsal edən kəndlərin və ərazilərin sakinlərinin yeni ərazilərə köçürülməsi prosesi başladı. 1993-1997-ci illərdə Kiçik Malqobek kəndində genişmiqyaslı torpaq sürüşməsi baş verdi.

1983-cü ilə kimi, Kiçik Malqobekin əhalisi təxminən 240 nəfər idi . Bu gün kəndlilərin əhəmiyyətli bir hissəsi kəndi tərk etdi, orada 7-dən çox ailənin daimi yaşadığına dair sübutlar var. 2013-cü ildə qalan sakinlərin köçürülməsi və itirilmiş və ya hələ də mövcud olan mənzil üçün kompensasiya ödənişi ilə bağlı müzakirələr daha da aktivləşdi.[8]

Əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2010-cu il Ümumrusiya Əhali Siyahısına görə kədin əhali tərkibini 68,8 % çeçenlər, 19,2 % inquşlar, 4,0 % qumuqlar təşkil edir.[9]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Том 1. Численность и размещение населения. Таблица 10.
  2. ↑ Цховребова З. Д. Ойкономия Осетии (названия населённых пунктов Осетии. Известия Юго-Осетинского научно-исследовательского института имени З. Н. Ванеева. Вып. XXXVI, 2000. Цхинвал, 2003.
  3. ↑ Абаев В. И. Русско-осетинский словарь. Около 25 000 слов / Под ред. М. И. Исаева. М.: «Советская Энциклопедия», 1970. 584 с. С. 242.
  4. ↑ "Г.-Р. А.-К. Гусейнов. К истории кумыкского этноса на Северо-Восточном Кавказе: Северная Осетия и Ингушетия / Возрождение. 1999, № 5". 2015-07-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.
  5. ↑ "Согласно сервису Яндекс. Карты". 2022-09-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.
  6. ↑ "Село Малый Малгобек". 2017-11-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.
  7. ↑ "Моздок. География и экономика". 2018-05-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.
  8. ↑ "Л. Базиева. Осетия: Малый Малгобек. Земля уходит из-под ног. Осетинское радио и телевидение, 16 июня 2013". 2015-07-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.
  9. ↑ "База микроданных Всероссийской переписи населения 2010 года". 2014-06-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.