Koralina (ing. Coraline) — ailəvi cizgi film, Nil Geymanın eyniadlı əsərinin 2009-cu ildə "Laika Entertainment" studiyası tərəfindən ekranizasiya olunmuşdu. Uşaqların cizgi filminə tək baxması məsləhət olunmur. Cizgi film Oskar mükafatına namizəd olub[2]. Koralina 3D formatında çəkilən ilk animasiya filmidir[3]. Amerika Kinematoqrafiya İnstitutu 2009-cu ildə "Koralina"ya "İlin ən yaxşı filmi" adını vermişdir.[4]. Dünya üzrə filmin ümumi gəlirləri 124 mln dollar təşkil etmişdi[5].
Koralina kabuslar ölkəsində | |
---|---|
ing. Coraline | |
| |
Janr | animasiya |
Növü |
Fentezi, Macəra Ailəvi film Dram filmi |
Rejissor | Henri Selik |
Prodüser |
Henri Selik Nil Qeyman |
Ssenari müəllifi | Ted Elliot |
Rolları səsləndirənlər |
Dakota Fanninq Teri Hatçer Cennifer Saunders Doun Frenç Kit Devid Con Hocman Robert Beyli İen Makşeyn |
Bəstəkar | Bruno Kule |
Animatorlar | Pet Kozaçik |
Dil | İngilis dili |
Ölkə | ABŞ |
Studiya |
Laika Pandemonium, Focus Features |
Distribüsiya |
Focus Features Universal Pictures (DVD) United International Pictures |
İl | 6 fevral 2009 |
Büdcə | 60 milyon $[1] |
Gəlir | $484,409,218 milyon |
ID 0327597 | |
Rəsmi sayt |
Koralina Cons valideynləri ilə Çəhrayı saray adlanan bir köhnə evə köçür. Valideynləri öz işləri ilə çox məşğul olduğundan, Koralina darıxır və özünü hər hansı bir işlə məşğul etmək məqsədilə ev və onun ətrafını tədqiq etməyə başlayır. Beləliklə o cənab Bobinski adlı ekssentrik rus akrobatı və siçovulların baş məşqçisi, məcburi iki təqaüdçü aktrisalar - Miss Spink və Miss Forsibl və ağzıboş oğlan Vaybi ilə tanış olur. Bir gün Koralina evdə gəzişərək pəncərələri və qapıları sayarkən kərpic ilə daxili doldurulmuş, qədim gizli qapı aşkar edir. O gecə Koralina öz yuxusunda siçanların köməyi ilə həmin qapını açaraq paralel dünya, yəni «Digər» dünya adlannan bir yerə düşür. Orada o, onun «Digər» ana və atası olduğunu öyrənir, onların gözlərinin yerinə düymələr var idi. Onun real valideynlərindən əsas fərqi - bu versiyaların həmişə onun üçün vaxt ayırırması, həddindən artıq mehriban və qayğıkeş olmasıdır və bütün bu sevgi və mehribanlığı görən Koralina real dünyaya qayıtmaq istəmir. Coşğulu Koralina hər gecə digər dünyaya səfər edərək, oradakı qonşularla tanış olur və vaxtını çox yaxşı keçirir.
Səfəri zamanı Koralina burada təhlükənin olduğunu xəbərdarlıq edən, danışmaq qabiliyyətinə malik qara pişik görür, lakin Koralina pişiyin sözlərinə çox elə diqqət vermir. Üç gecə sonra, «Digər» ana Koralinaya burada əbədi qalması üçün gözlərinə düymələri tikməyə icazə verməsini təklif edir. Qarışıq bir hiss və bir qədər qorxu ilə Koralina bu təklifdən imtina edir və qayıtmaq istəyir, o tez öz otağına qaçaraq tələsik halda yatmağa çalışır. O düşünür ki, oyandıqda o yenə öz real dünyasına qayıdacaq, lakin bu belə olmur. O ayağa qalxaraq «Digər» ananın yanına gedir və onu öz dünyasına qaytarmağı istəyir. Beldam bundan əsəbləşir və Koralinanın yüksək tonla danışdığına görə üzr istəməyi əmr edir. Koralina «Digər» ananın onu real ana olmadığını deyəndən sonra, Beldam üzdən dəyişilir: üzü və bədəni arıqlayır, dırnaqları uzanır. «Digər» ana onu güzgünün dalında yerləşən otağa ataraq, onun bir müddət orada qalacağını deyir. Güzgünün dalında yerləşən otaqda Karolina 3 kabus-uşaqla tanış olur. Onlar əbədi əyləncə üçün öz gözlərinin çıxarılaraq yerinə düymələrin qoyulmasına razı olduqlarını deyirlər. Lakin Beldam onları aldadır və gözləri ilə birlikdə, onların həyatını da əlindən alır. Kabus uşaqlar Koralinaya xahiş edirlər ki, o onları xilas etsin və Koralina razı olur. Digər Vaybinin köməyi ilə, Koralina öz real dünyasına dönə bilir. Evdə, Koralina valideynlərini tapmır və bu zaman pişik onların «Digər» ana tərəfindən düzəldilmiş kuklalarını aşkar edir. Koralina anlayır ki, Beldam onun valideynlərini oğurlayıb. O yenidən pişiklə birgə paralel dünyaya qayıtmağa qərar verir.
Pişiyin məsləhətindən sonra, Koralina «Digər» anaya oyun oynamağa təklif eləyir. O, digər ana ilə pari imzalayır: əgər Koralina öz valideynlərini və kabus uşaqları bu oyunda tapa bilməsə, o əbədi olaraq digər dünyada qalacağını və öz gözlərinin yerinə düymələri tikməyə icazə verəcəyinə söz verir. Bu oyunda Koralina qalib gəlir - o 3 kabus-uşaqların gözlərini tapır. Koralina onun valideynlərin şüşə qabda həbs olunduğunu öyrənir. Pişik, digər ananın üstünə atlanaraq onun düymə gözlərini çıxarır. Koralina isə bu məqamı istifadə edərək, şüşə qabı götürür və real dünyaya qayıda bilir. Gecə Koralinanın yuxusuna 3 kabus-uşaq qəlir. Onlar onun təhlükədə olduğunu xəbərdarlıq edirlər. Axı paralel dünyanın qapısı hələ bağlanmayıb və «Digər» ana bu yolla real dünyaya daxil ola bilər. Çox çətin mübarizədə, dostu Vaybinin köməyi ilə Koralina açarı quyuya ataraq həmişəlik olaraq «Digər» dünyanın qapısını bağlaya bilir.
Özünün maksimal yüklənmə müddətində, film 450 insanın[6], o cümlədən 30-35 animatorun və «Rəqəmsal Dizayn Qrupunun» dizaynerlərin, həmçinin 250-dən çox texniki personalın və layihəçilərin gücünü özündə birləşdirirdi. Təkcə kukla qəhrəmanların qeyimlərin tikilməsi, onların sviterlərinin insan saçı qalınlığında toxuculuq iynələri ilə əllə toxunması üçün ayrıca bir komanda üzvləri yığılmışdı[7].
Çəkilişlər 13 min m2 ərazidə düzənlənmişdi[6],[8]. Çəkiliş pavilyonu 50 epizodik hissəyə bölünmüşdü, onların hər biri isə 150-dən çox yığma kompozisiyanı özündə birləşdirirdi. Kompozisiyalar içərisində 3 viktorian malikanəsi, 12 metrəlik alma bağı və Eşlend şəhərinin (Oreqon ştatı) modeli var idi.[6]
Filmdə çox minimal kompüter qrafikası istifadə olunmuşdu, o da qəhrəmanların üzündəki tikişləri yığışdırmaq və kuklaların kadrda saxlanılması üçün istifadə olunmuşdu[9]. Filmdə duman səhnəsi əsl ağ dumanın video çəkilişidir. Kompüter qrafikası ilə həmçinin paralel dünyanın pikselləşməsi, onun dağılıb yenidən yaranması səhnəsində də istifadə olunmuşdu.
Kukla qəhrəmanların üz cizgilərini və mimikalarını daha da realistik göstərmək üçün kukla fraqmentlərin bir-birini izləmə texnikası istifadə olunmuşdu. Ümumilikdə isə filmdə 15 mindən artıq fərqli mimikadan istifadə olunmuşdu[3].
Koralina kompüter qarşısında oturub işləyən atasının yanına gələndə, o özünün kuklasını qutunun kənarına tullayır, belə ki kuklanın qolu bir az sallanır. Lakin ardınca kuklanın öz yerini dəyişdiyini görmək olar[10].
Koralina öz «Digər» valideynləri ilə şam yeməyi yeyərkən əvvəlcə boşqabın yanında nektar üçün boş stəkan, su üçün isə dolu badə görmək olar. Amma daha sonra su ilə dolu badə yarıyacan boşalır (Koralina su içməmişdi, çünki bu vaxt oyuncaq qatarın ona sous gətirməyinə baxırdı). Daha sonra isə kartof püresindən bir qaşıq yedikdən və «Digər» anaya kompliment etdikdən sonra, onun yanındaki su qədəhinin ümumilikdə harasa itdiyini görmək olar[11].
Bir çox amerikalının fikrincə, mister Bobinskinin evi üzərində asılan bayraq Monteneqronundur. Lakin bu doğru deyil. Monteneqronun bayrağı qırmızı rəngdə olmaqla, onun mərkəzində Monteneqronun gerbi əks olunub. Monteneqronun gerbində ikibaşlı qartalın mərkəzində şir var, Rusiya gerbində isə əşdahanı oxla yaralıyaraq onu məğlub edən gümüşü atlı təsvir olunmuşdu[12]. Həmçinin mister Bobinskinin qapısının yanında, üstündə "Сыр" (yəni pendir) yazısı olan qutular vardır, məhz elə bu onun rus olduğunu sübut edir[11].
Koralina | |
---|---|
| |
Yayımlanma tarixi | 2009 |
Janr | film musiqisi, OST |
Müddət | 60 dəqiqə |
Prodüser | Bruno Kule0 |
Koralina kabuslar ölkəsində cizgi filmindən olan musiqi, rəqəmsal formatda 3 fevral 2009-cu ildə «E1 Music» studiyasında yazdırılmış və 24 fevral 2009-cu ildə satışa buraxılmışdı. Mahnılar fransız bəstəkarı Bruno Kule tərəfindən tərtib edilmişdi[13].
Ümumilikdə "Koralinaya" amerikalı kinotənqidçilər müsbət rəy verdilər. 2012-ci ilin aprel ayında Rotten Tomatoes saytı tərəfindən 89% Təsdiq edilmiş freş səs qazanmışdı. Metacritic isə ümumilikdə müsbət qiymətləndirərək, ona 100 baldan 80-i vermişdi.[14] Devid Edelşteyn filmin "həqiqətən də nağıl" olduğunu, lakin bununla belə filmdə "daha çox tarix, nəinki ekstaz almaq olduğunu" demişdi:[15]
Mükafat | |||
---|---|---|---|
Mükafat | Kateqoriya | Resipient | Nəticə |
Oskar mükafatı | Ən yaxşı animasiya filmi | Henri Selik | Namizəd |
American Film Institute Awards | Ən yaxşı 10 film | Qazandı | |
Annie mükafatı | |||
Ən yaxşı animasiya filmi | Namizəd | ||
Tammetrajlı filmin ən yaxşı rejissor işi | Henri Selik | Namizəd | |
Tammetrajlı filmdə ən yaxşı səsləndirilmə | Doun Frenç | Namizəd | |
Animasiya filminin ən yaxşı musiqisi | Bruno Kule | Qazandı | |
Film istehsalında ən yaxşı xarakter animasiyası | Trevis Nayt | Namizəd | |
Bədii istehsal personajlarının ən yaxşı dizaynı | Şeyn Priqmor; Şennon Trindl | Qazandı | |
Bədii istehsal personajlarının ən yaxşı dizaynı | Kristofer Appelhans; Tadahiro Uesugi | Qazandı | |
Bədii istehsal üzrə ən yaxşı hekayə | Kris Batler | Namizəd | |
Broadcast Film Critics Association Awards | Ən yaxşı animasiya filmi | Namizəd | |
BAFTA Mükafatı | Ən yaxşı animasiya filmi | Namizəd | |
BAFTA Children’s Award | Ən yaxşı animasiya filmi | Qazandı | |
Chicago Film Critics Association Awards | Ən yaxşı animasiya filmi | Namizəd | |
Cinema Audio Society Awards | |||
Həyatı naliyyətlərə görə | Henri Selik | Qazandı | |
Karyera üzrə müvəffəqiyyət | Rendi Tom | Qazandı | |
EDA Award | |||
Ən yaxşı animasiya qadın rolu (Koralinanı səsləndirən) | Qazandı | ||
Ən yaxşı animasiya filmi | Namizəd | ||
Qızıl Qlobus Mükafatı | Ən yaxşı animasiya olunmuş film | Namizəd | |
Motion Picture Sound Editors Golden Reel Awards | Ən yaxşı səs rejissoru: bədii filmdə səs effektləri, foli, musiqi, dialoq və ADR animasiya | Namizəd | |
Online Film Critics Society Awards | Ən yaxşı animasiya filmi | Namizəd | |
People's Choice Awards | 2009-cu ilin ən yaxşı 3D formatında film | Namizəd | |
Producers Guild of America Awards | Animasiya filmində ən yaxşı prodüser | Namizəd | |
San Francisco Film Critics Circle Awards | Ən yaxşı animasiya filmi | Qazandı | |
St. Louis Film Critics Awards | Ən yaxşı animasiya filmi | Namizəd | |
Visual Effects Society Mükafatı | |||
Bədii filmdə mükəmməl animasiya effektləri | Kler Cenninqs, Henri Selik | Namizəd | |
Bədii filmdə mükəmməl model və miniatürlər | Koralina - Animatorlar Trevis Nayt və Trey Tomas | Namizəd | |
Bədii filmdə mükəmməl animasiya effektləri | Con Allan Armstronq, Riçard Kent Börton, Kreq Dousett | Namizəd | |
Bədii filmdə mükəmməl model və miniatürlər | Debora Kuk, Mettyu DeLeu, Pol Mak, Martin Meunier | Namizəd | |
Washington D.C. Area Film Critics Association | Ən yaxşı animasiya filmi | Namizəd |
«Media by Numbers» kinobiznes analitiki Pol Derqarabetyanın fikrincə, həftə ərzində film 16 milyon dollar ABŞ-də, bütün dünya üzrə isə 192 milyon dollar əldə etmişdi. Filmin çıxışından əvvəl isə, Derqarabetyan hesab edirdi ki, «Laika» kompaniyasının çəkdiyi bu film prokatlarda 10 milyon qazanarsa «doğrudan da çox sevinər».[6]
Koralinanın azad olmuş kabus-uşaqlarla görüşü zamanı verilən animasiya edilmiş fon, Vinsent Van Qoqun «Ulduzlu gecə» rəsmindəki gecə səmasına çox bənzəyir. Proyektin Baş rəssamı Tadahiro Uesuqi beləliklə rejissorun qeyriadi fikrini reallaşdırmışdı.Henri Selik özü bu haqda intervyuların birində qeyd edir[16]:
Bu səhnə üçün arxa fon lazım idi, buna görə də mən Tadahiroya, bizim baş rəssama xahiş etdim ki, Van Qoqun «Ulduzlu gecə» rəsminin improvizasiya edilmiş variantını əks etdirsin.
Orijinal mətn (ing.)The background there, I asked Tadahiro, our main concept illustrator to do his version of "Starry Night," the Van Gogh painting.
Filmdə əsas mövqe tutan və süjetlərin əsas cərəyan etdiyi yer əlbəttə ki Çəhrayı Saraydır. Çəhrayı saray viktorian üslubunda inşa etdirilmiş böyük malikanədir və Eşland yaxınlıqda (Oreqon ştatı), çox zaman dumanlı və çiskin yağışlı yerdə yerləşir[22]. Bu bina bir ailə üçün inşa etdirilmişdi, lakin sonralar 3 hissəyə bölünərək (binanın mansardı, beletaj və binanın 2-ci və 3-cü mərtəbələri) satılmışdı. Koralinanın atasının dediyinə görə, malikanənin 100-ə yaxın yaşı var. Vaybinin nənəsi Çəhrayı sarayın sahibidir. Lakin o yaxınlıqda yerləşən digər evdə məskən salıb, bu da evdə baş verən mənfi hadisələrlə əlaqədardı. Vaybi nənəsinin uşaqlı ailələrə evi kirayə vermədiyini və Cons ailəsində Koralina olduğunu bilən nənə necə bu evi onlara kirayə verməyə razı olduğunu da anlamadığını deyir.
Koralina kabuslar ölkəsində animasiya filminin veb-saytı özündə tədqiqedici interaktiv oyunu birləşdirir. Oyunçu bu sayta Koralinanın dünyası ilə yaxından tanış ola bilir. Sayt 2009-cu ildə «Ən yaxşı Qrafik simvolların istifadəsi» kateqoriyası üzrə «Şəbəkə Mükafatı» almışdı[23].
16 iyun 2008-ci ildə «D3Publisher America» şirkəti Koralina animasiya filminə əsaslanan yeni videooyunun yaradılmasına start verildiyini açıqlayır. «Wii» və «PlayStation 2» üçün oyunun yaradılması və təkmilləşdirilməsi «Papaya Studio» studiyasına, «Nintendo DS» üçün isə «Art Co.» studiyasında gerçəklənmişdi. Videooyunlar 27 yanvar 2009-cu ildə cizgi filmin ekranlara çıxmasından bir müddət sonra satışa buraxılmışdı[24].
Film ABŞ-də həm DVD-də, həm də Blu-ray-də iyulun 21-də Universal Studios Home Entertainment şirkəti tərəfindən satışa çıxarılmışdır. Filmin 3D versiyası 4 dənə yaşıl anaqlif görüntüyə həssas 3D eynəkləri komplektində satılırdı. Coraline Böyük Britaniyada DVD və Blu-ray versiyada 12 oktyabr 2009-cu ildə buraxılmışdı.
İlk uik-enddə film 1,036,845 dənə satılmış, ümumi gəliri 45 milyon $ [25] təşkil etmişdi. Film prokatlarda satış miqdarına görə №1 film elan edilmişdi.
Filmin rejissoru Henri Selikin MTV kanalına verdiyi intervyuda o «Koralinanın davamı üçün hər zaman variant olduğunu və Nil Geymanın əsərlərindən yenə nəsə çəkmək arzusunda olduğunu» açıqlamışdı.
Backstage view of the facility in which Coraline's stop-motion animation is filmed in Portland, Oregon. The Coraline stage is divided into approximately 50 units separated by black curtains. Each unit contains a different set that is in the process of being dressed, lit, rigged or shot.