Kristian Dopler
İohann Kristian Andreas Dopler (29 noyabr 1803[1][2][…], Zalsburq, Müqəddəs Roma imperiyası[3] – 17 mart 1853[1][2][…], Venesiya, Lombardiya-Venesiya krallığı, Avstriya imperiyası[3]) — Avstriyalı riyaziyyatçı və fizik. 1800-cü illərin ortalarında öz adı ilə adlandırıldığı "Dopler effekti" sayəsində məşhurlaşdı. Kristian Dopler radio dalğası yayan hər hansı bir cismin müşahidəçiyə yaxınlaşıb-uzaqlaşdıqca tezliyinin dəyişirmiş kimi müşahidə olunması nəzəriyyəsini fikrini söyləmişdir.
| Kristian Dopler | |
|---|---|
| Christian Doppler | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Zalsburq, Avstriya |
| Vəfat tarixi | (49 yaşında) |
| Vəfat yeri | Venesiya, İtaliya |
| Vəfat səbəbi | ağciyər xəstəliyi[d] |
| Dəfn yeri |
|
| Vətəndaşlığı |
 Avstriya İmperiyası |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | riyaziyyatçı, fizik, akademik[d], astronom, pedaqoq, professor |
| Tanınır | Dopler effekti |
| christian-doppler.net | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kristian Dopler Avstriyanın Salzburq kəndində olduqca istedadlı divar ustasının ailəsində anadan olmuşdur. Ancaq vücudu zəif, xüsusilə də xəstə olduğu üçün tez-tez atası ilə birgə çalışa bilməmişdir. Salzburqda lisey təhsilini tamamladıqdan sonra Vyanada astronomiya və riyaziyyatla bağlı ciddi işlər görən Dopler, 1841-ci ildən etibarən Çex Texnik Universitetində riyaziyyat və fizika professoru olaraq çalışmışdır.
Bir il sonra, onu dünyaya məşhurlaşdıran Dopler effekti haqda məqalə yazıb, Praqadakı professorluq karyerası boyunca riyaziyyat, fizika və astronomiya mövzularında 50-dən çox elmi iş nəşr etdirmişdir.
Praqadakı araşdırmaçılıq karyerası, 1848-ci ildə baş verən inqilablar səbəbindən yarımçıq qalmış və Vyanaya qaçmaq məcburiyyətində qalmışdır. 1850-ci ildə Vyana Universiteti nəzdində olan "Təcrübi Fizika universiteti"nə başçılıq etmişdir.
1853-cü ildə 50 yaşında olarkən Venesiyada ağciyər xəstəliyi səbəbindən vəfat etmişdir.
Ədəbiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Храмов Ю. А. Физики. часть = Доплер Христиан (Doppler Johann Christian), с. 106, ссылка часть 544.
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
- ↑ 1 2 Christian Doppler // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 Доплер Кристиан // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.