Lusiya gəvəni

Lusiya gəvəni (lat. Astragalus lussiae) — paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinə aid bitki növü.

Lusiya gəvəni
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Paxlaçiçəklilər Fəsilə: Paxlakimilər Yarımfəsilə: Faboideae Triba: Galegeae Yarımtriba: Astragalinae Cins: Gəvən ???: Lusiya gəvəni
Beynəlxalq elmi adı
Astragalus lussiae
Şəklin VikiAnbarda axtarışı EOL   675264

Təbii yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Böyük Qafqaz sıra dağlarının aşağı və orta dağ qurşaqlarında, Kiçik Qafqazda, Naxçıvanda kolluqlarda yayılmışdır.

Botaniki təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hündürlüyü 25-70 sm-ə çatan kolcuqdur. Zoğları ağ, sıx tüklüdür. Yarpaqları 5-6 (8) ədəd, cüt, ensiz-xətvari, ellipsvari, yaxud uzun, neştərvari olub, 2 sm uzunluğunda, 4 mm enində, ağ tüklüdür. Çiçək oxu yarpaqdan azca uzun, xırda, sıx, qara tüklüdür. Paxlası qısa, düz yönəlmiş, neştərvari, uzunsov, 2 sm uzunluqda və 4 mm enində, ağ tüklü, iki yuvalıdır. May-iyun aylarında çiçəkləyir, meyvəsi iyulda yetişir. Təbiətdə toxum vasitəsilə çoxalır.

Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Gilli, qumsal torpaqlarda, daşlı yamaclarda, quru sahələrdə bitir.

Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Naxçıvan dağlarının yuxarı dağ qurşağında, Oxçaçay ərazisində, Quba-Şabran rayonunda dağlıq ərazilərdə təsvir edilmişdir. Arealı az olduğu üçün "Qırmızı kitab"a salınması tövsiyə edilir.

İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yarpaqlarının tərkibində efir yağı vardır. Yaşıllaşdırmada tək əkinlərdə, çiçəkliklərdə istifadəsi məqsədyönlüdür.

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

• Флора Азербайджана. т.5.1954;
• Флора Кавказа. т.5.1954;
• Azəraycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
• Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər.2005;2006;2008;
• Naxçıvan MR florasının taksonomik spektrı.2008;
• Naxçıvan MR-nın flora müxtəlifliyi və onun nadir növlərinin qorunması.2011.

Məlumat mənbəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine T.S.Məmmədov