Məsum bəy Səfəvi
Cəmaləddin Məsum bəy Səfəvi — Səfəvilər dövlətinin vəziri.
| Məsum bəy Səfəvi | |
|---|---|
| Cəmaləddin Məsum bəy Səfəvi | |
| 1560 – 1568 | |
| Əvvəlki | Qazi Cahan Qəzvini |
| Sonrakı | Mir Seyid Hüseyn Fərahani |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Uşağı | Səid bəy Səfəvi |
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Səfəvilər nəslindən olub, Şeyx Cüneydin nəticəsi idi. Onun barəsində ilk dəfə "Əhsən ət-təvarix"də 1546-1547-cü ildə Ərdəbil mütəvəllisi kimi məlumat verilir. O, həmin ildə adlı-sanlı əmirlər sırasında şahın qiyamçı qardaşı Əlqas Mirzə ilə danışıqlar aparmaq üçün Şirvana göndərilmişdi. Məsum bəy 1551-1552 -ci ildə qızılbaş dəstəsinin Ərcişə yürüşünə komandanlıq etmişdi. 1556-cı ildə Məsum bəy lələ kimi şahın oğlu Heydər mirzəyə təhkim olunmuşdu.[1] Şahzadə İsmayılın Qəhqəhə qalasına salınmasının səbəbkarı o idi.[2]
Vəkillik və Vəzirlik[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şahın əyanı, "vəkalət-i şah-i din-pənah" (vəkil) vəzifəsini tutan Məsum bəyin adı ilk dəfə 1559-1560-cı ildə, yəni Qazi Cahan vəzir vəzifəsindən kənar olunduqdan 10 il sonra çəkilir.İskəndər bəy Münşi göstərir ki, Məsum bəy Səfəvi "divan əmiri olub ali vəzarət vəzifəsinə yüksəldilmişdi" və şahdan daim rəğbət görürdü. Şərəf xan Bidlisi göstərir ki, Məsum bəy Səfəvi 1568- 1569-cu ildə vəzir vəzifəsindən istefa vermişdir. 1569-cu ildə Həccə gedərkən yolda Sultan Səlimin göstərişi ilə Suriya hakimi Dərviş paşanın adamları tərəfindən öldürülmüşdür.[3]
Ailəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Xanəhməd mirzə Səfəvi - 1569-cu ildə Osmanlılar tərəfindən həccdə öldürüldü.
- Xacə Nemət Səfəvi - Humayunu Ərdəbildə gizlətmişdi.[4]
- Səid bəy Səfəvi - Astarabad hakimi, İsa xanın atası
- Sədrəddin xan Səfəvi - saray əmiri
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Xacə Zeynalabidin Əli Əbdi bəy. Təkmilətül-əxbar (Səfəvi dövrü - şah İsmayıl və şah Təhmasib dövrlərinin tarixi). - Bakı: Elm, 1996, səh 79.
- ↑ Roger Savory Iran Under the Safavids (Cambridge University Press), səh.68
- ↑ Anonim, Qızılbaşlar tarixi. Tərcümə və şərhlər M. Ə. Məhəmmədinindir. — Bakı, «Azərbaycan» nəşriyyatı. 1993 — səh.11
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2016-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-21.