Matiyen
.jpg)
Matiyen, Matiyene, Mantiyen və ya Mantiyene — Güney Azərbaycanın[1][2] qərbində padşahlıq adı idi. Strabon, Ptolemy, Herodot, Polibi və Böyük Plini də daxil olmaqla qədim tarixçilər Medianın şimal-qərbində yerləşən bir bölgəni təyin etmək üçün Mantiane, Martiane, Matiana, Matiani, Matiene, Martuni kimi adları qeyd etmişlər.[3][4]
Etimologiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Matiyen adı, 800 il əvvəl Hurri əhalisini idarə edən Mitanni ilə əlaqəli ola bilər.[5] Matiyen adı, Matiyen xalqının şərqində yerləşən qonşu Matianus gölünə (Urmiya gölü) də tətbiq edildi.
Böyük ehtimalla Matiyen sözünün kökü "Mat" və ya "Mati", Maday və Mitan sözləriylə birgədir.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ehtimal ki, Hurro-Urartu dilində danışan Mannalılar, e.ə. VII və VIII əsrlərdə İskit-Kimmerilər tərəfindən tabe edildi. Matiyen, təxminən miladdan əvvəl 609-cu ildə Midiyalılar tərəfindən fəth edildi.
Matiyen, Əhəmənlərin fəthinə qədər Midiya İmperiyasının satrapına çevrildi. Saspirlər və Alaradlar qəbilələri (Urartu qalıqları) ilə birlikdə Əhəmənlər İmperiyasının XVIII satrapyasının bir hissəsi oldu.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ The Cambridge history of Iran, Volume 2 by William Bayne Fisher, Ilya Gershevitch, Ehsan Yar-Shater, Peter Avery, pages 256-257 Arxivləşdirilib 2021-11-28 at the Wayback Machine
- ↑ Archaeology at the north-east Anatolian frontier, I.: an historical geography and a field survey of the Bayburt Province by A. G. Sagona, Claudia Sagona, pages 41-48 Arxivləşdirilib 2022-04-20 at the Wayback Machine
- ↑ History of the Medes Arxiv surəti 13 may 2011 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2011-05-13 at the Wayback Machine
- ↑ Kroll, S. "Places: 884179 (Matiane)". Pleiades. November 28, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 1, 2019.
- ↑ Bromiley, Geoffrey W. International Standard Bible Encyclopedia: E-J. 785.