Memento (film, 2000)

Memento — Kristofer Nolanın rejissorluğu ilə 2000-ci ildə çəkilmiş neo-noir, psixoloji triller filmi. Kristofer bu filmi öz qardaşı Conatan Nolanın yazdığı "Memento mori" adlı qısa hekayəsi əsasında çəkmişdir.[11] IMDb-də bütün dövrlərin ən yaxşı filmləri arasında 47-ci yeri tutur. Həmçinin, BBC-nin nəşr etdiyi, dünyada 117 film tənqidçisinin də yer aldığı "21-ci əsrin ən yaxşı filmləri" siyahısında 25-ci sırada yer alıb.[12]

Memento
ing. Memento
Janr Neonuar, müəmma filmi[1][2][…], fleşbək filmi[d], cinayət filmi, dram filmi, triller filmi, qorxu filmi, Nuar filmi[d][3], ədəbi əsər ekranlaşdırılması[d]
Əsas mövzu Amneziya
Rejissor
Ssenari müəllifi
Baş rollarda
Operator Valter Pfister
Bəstəkar Devid Culian
İstehsalçılar Summit Entertainment
İlk baxış tarixi 5 sentyabr 2000[6], 7 sentyabr 2000[7], 9 sentyabr 2000[7], 11 oktyabr 2000[6], 20 oktyabr 2000[7], 19 yanvar 2001[7], 13 dekabr 2001[8]
Müddət 113 dəq.[9]
Büdcə 9.000.000 $[10]
Gəlir 39.665.951 $[10]
Ölkə
Dil ingilis dili
Rəng rəngli
Çəkiliş yeri Los-Anceles
IMDb ID0209144
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Film ilk dəfə 2000-ci ildə Venesiya Film Festivalında nümayiş olunaraq film tənqidçilərin marağına səbəb olur. "Memento" IMDb-ə görə tarixdəki 250 ən yaxşı film arasındadır.[13]

Filmin baş qəhrəmanı, sığorta şirkətində araşdırma aparan Leonard Shelby (Qay Pirs) həyat yoldaşına təcavüz edərək onu öldürən qatili axtarır.[14] Əsas çətinlik Leonardın başından ağır xəsarət alması və anteroqrad amneziyası nəticəsində yaddaşında 15 dəqiqədən çox bir şey saxlaya bilməməsidir.[15] O, daim özü üçün qeydlər, fotoşəkillər qoymalı və hətta insanları, məkanları yaddaşında saxlaya bilmədiyi hadisələri xatırlatmaq üçün döymələr etməlidir.[16] İstintaqda ona Teddy (Joe Pantoliano) ləqəbli bir kişi və qız – Natali (Carrie-Anne Moss) kömək edir, lakin o, heç birinə etibar edə bilmir. Filmin əsl intriqası Leonarddan gizlədilən istintaqın son hissəsindədir.[17] Rejissor intriqaları qorumaq və tamaşaçıların nələrin baş verdiyini qəhrəmanın gözündən izləməsi üçün filmi sondan əvvələ lentə alıb.[18] Filmi qeyri-adi edən də bəlkə də məhz budur. Beş dəqiqəlik seqmentlər vaxtın normal axdığı üç dəqiqəlik ağ-qara əlavə ilə kəsilir.[19] Filmin sonunda hekayə xətləri birləşir və qara və ağ şəkil rəng alır. Bu andan etibarən, izləyici hadisələrin bütün xronologiyasını bərpa edir.[20] Nolan şərhlərdə filmi belə təsvir edir: "Bütün film içəriyə baxışdır: insanın şəxsi reallığına, onun həyatına; davamlı mübarizə aparmaq məcburiyyətində qaldıqlarına: özü ilə və təbii ki, ətrafdakı reallığa.[21] Bundan əlavə, reallıq qavrayışı və həyat tərzi ümumilikdə qəbul ediləndən tamamilə fərqli bir insanın həyatına və düşüncələrinə bir baxışdır. Və həqiqətən ümid edirəm ki, həyata öz münasibətiniz barədə düşünməyinizə kömək edəcəyik. "Memento" daxili bir görünüşdür, eyni zamanda dünyaya başqa bir insanın gözü ilə baxmaq fürsətidir."[22]

Məzmun

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Filmin baş qəhrəmanı, sığorta şirkətində araşdırma aparan Leonard Shelby (Qay Pirs) həyat yoldaşına təcavüz edərək onu öldürən qatili axtarır.[14] Əsas çətinlik Leonardın başından ağır xəsarət alması və anteroqrad amneziyası nəticəsində yaddaşında 15 dəqiqədən çox bir şey saxlaya bilməməsidir.[15] O, daim özü üçün qeydlər, fotoşəkillər qoymalı və hətta insanları, məkanları yaddaşında saxlaya bilmədiyi hadisələri xatırlatmaq üçün döymələr etməlidir.[16] İstintaqda ona Teddy (Joe Pantoliano) ləqəbli bir kişi və qız — Natali (Carrie-Anne Moss) kömək edir, lakin o, heç birinə etibar edə bilmir. Filmin əsl intriqası Leonarddan gizlədilən istintaqın son hissəsindədir.[17] Rejissor intriqaları qorumaq və tamaşaçıların nələrin baş verdiyini qəhrəmanın gözündən izləməsi üçün filmi sondan əvvələ lentə alıb.[18] Filmi qeyri-adi edən də bəlkə də məhz budur. Beş dəqiqəlik seqm14 noyabr 2019entlər vaxtın normal axdığı üç dəqiqəlik ağ-qara əlavə ilə kəsilir.[19] Filmin sonunda hekayə xətləri birləşir və qara və ağ şəkil rəng alır. Bu andan etibarən, izləyici hadisələrin bütün xronologiyasını bərpa edir.[20] Nolan şərhlərdə filmi belə təsvir edir: "Bütün film içəriyə baxışdır : insanın şəxsi reallığına, onun həyatına; davamlı mübarizə aparmaq məcburiyyətində qaldıqlarına: özü ilə və təbii ki, ətrafdakı reallığa.[21] Bundan əlavə, reallıq qavrayışı və həyat tərzi ümumilikdə qəbul ediləndən tamamilə fərqli bir insanın həyatına və düşüncələrinə bir baxışdır. Və həqiqətən ümid edirəm ki, həyata öz münasibətiniz barədə düşünməyinizə kömək edəcəyik. "Memento" daxili bir görünüşdür, eyni zamanda dünyaya başqa bir insanın gözü ilə baxmaq fürsətidir."[22]

Rollarda

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Qay Pirs — Bart
  • Russ Fega — Moteldə qeydiyyatdakı adam
  • Jorja Fox — Leonardın arvadı
  • Stiven Tobol Leonard Şelb
  • Kerry-Anne Moss — Natali
  • Co Pantoliano — Teddy (Con Edvard Gammell)
  • Mark Booneovski — Semmi (Samuel R. Jenkis)
  • Harriet Sansom Harris — Semminin arvadı
  • Thomas Lennon — Həkim
  • Callum Keith Rennie — Dodd
  • Kimberly Campbell — "Sarışın"
  • Marianne Muellerleile — Döymə sənətçisi
  • Larry Holden — Cimmi

Mükafatlar və nominasiyalar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • 2002–2 Oskar nominasiyası: Ən yaxşı orijinal ssenari (Kristofer və Conatan Nolana), Ən yaxşı montaj (Dodi Dorn)
  • 2002 — Ən yaxşı ssenariyə görə Qızıl Qlobus Mükafatına namizədlik (Christopher Nolan)
  • 2002 — Ən yaxşı ssenari (Kristofer Nolan) üçün Tənqidçilər Seçimi Mükafatı, həmçinin Ən Yaxşı Film nominasiyasına layiq görülüb
  • 2002–4 Müstəqil Ruh mükafatı: Ən yaxşı film (Jennifer və Suzanne Todd), Ən yaxşı Rejissor (Kristofer Nolan), Köməkçi rolda ən yaxşı aktrisa (Carrie Ann-Moss), Ən yaxşı Ssenari (Kristofer Nolan) və Ən Yaxşı Kinematoqrafiya Mükafatı işi (Wally Pfister)
  • 2002 — Peyk Mükafatına 4 nominasiya: ən yaxşı film — dram, ən yaxşı rejissor (Kristofer Nolan), ən yaxşı aktyor — dram (Qay Pirs), ən yaxşı orijinal ssenari (Christopher Nolan)
  • 2002 — Ən yaxşı macəra filmi, macəra və ya macəra üçün Saturn mükafatı, həmçinin ən yaxşı aktyor (Qay Pirs) nominasiyası
  • 2002 — Ən yaxşı filmə görə Edgar Allan Poe mükafatı (Christopher Nolan)
  • 2002 — Ən Yaxşı Bədii Filmin Ən Yaxşı Rejissoru (Christopher Nolan) üçün Rejissorlar Gildiyası Amerika Mükafatına namizədlik
  • 2001 — ABŞ-nin Milli Film Tənqidçiləri Milli Şurasına görə ilin ən yaxşı filmləri onluğuna daxil olmaq
  • 2001 — Waldo Salt (Kristofer və Conatan Nolana) adına ən yaxşı ssenariyə görə Sundance Film Festivalının mükafatı, həmçinin "dram" kateqoriyasında münsiflər heyətinin Qran Pri nominasiyası (Kristofer Nolan)
Rejissor Kristofer Nolan
Prodüser Jennifer Todd Kristofer Nolan
Müəllif Conatan Nolan
Ssenari Kristofer Nolan
Baş rollarda Qay Pirs Kerry-Anne Moss Joe Pantoliano
Operator Valli Pfister
Bəstəkar Devid Culian
Film şirkəti Summit Entertainment, TeamTod, Newmarket Films
Müddəti 113 dəq
Büdcə 9 mln $
Rüsum 39 665 951$
Ölkə ABŞ
Dil ingilis
İl 2000
IMDb ID 0209144

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 http://www.imdb.com/title/tt0209144/.
  2. ↑ 1 2 3 4 http://www.metacritic.com/movie/memento.
  3. ↑ Post-Classic & Neo-Noir // Film Noir | All The Tropes Wiki | Fandom.
  4. ↑ 1 2 3 4 http://stopklatka.pl/film/memento-2000.
  5. ↑ https://www.siamzone.com/movie/m/244.
  6. ↑ 1 2 IMDb (ing.). 1990.
  7. ↑ 1 2 3 4 IMDb (ing.). 1990.
  8. ↑ http://www.kinokalender.com/film2729_memento.html.
  9. ↑ IMDb (ing.). 1990.
  10. ↑ 1 2 http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=memento.htm.
  11. ↑ "Memento A man with short-term memory loss attempts to track down his wife's murderer" (ing. ). boxofficemojo.com. 2019-11-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 noyabr 2019.
  12. ↑ Scott Tobias. "Memento's puzzle structure hides big twists and bigger profundities" (ing. ). film.avclub.com. 11 avqust 2012. 2017-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 noyabr 2019.
  13. ↑ "Top Rated Movies" (ing. ). imdb.com. 2019-11-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 noyabr 2019.
  14. ↑ 1 2 "The 21st Century's 100 greatest films" (ing. ). bbc.com. 23 avqust 2016. 12 noyabr 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 noyabr 2019.
  15. ↑ 1 2 "The New Classics: Movies" (ing. ). ew.com. 18 iyun 2007. 18 fevral 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 noyabr 2019.
  16. ↑ 1 2 (ing. ). rogerebert.com https://www.rogerebert.com/reviews/memento-2001 (#bare_url_missing_title). 31 oktybr 2019 tarixində arxivləşdirilib.
  17. ↑ 1 2 ""Memento" Q&A with Chris Nolan and Guillermo del Toro" (ing. ). nolanfans.com. 2019-11-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 noyabr 2019.
  18. ↑ 1 2 Scott Tobias. "Memento's puzzle structure hides big twists and bigger profundities" (ing. ). film.avclub.com. 11 avqust 2012. 2019-11-14 tarixində arxivləşdirilib.
  19. ↑ 1 2 Rob Blackwelder. [splicedwire.com/01reviews/memento.html "BLANKS FOR THE MEMORIES"] (#bad_url) (ing. ). splicedwire.com. 14 noyabr 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 noyabr 2019.
  20. ↑ 1 2 James Berardinelli. (ing. ). preview.reelviews.net http://preview.reelviews.net/movies/m/memento.html (#bare_url_missing_title). 2019-11-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 noyabr 2019.
  21. ↑ 1 2 Juan Calonge. [blu-ray.com/news/?id=5561 "The Last Unicorn, Memento 10th Anniversary Blu-ray Announced"] (#bad_url) (ing. ). blu-ray.com. 2 dekabr 2010. 14 noyabr 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 noyabr 2019.
  22. ↑ 1 2 Philip French. "No, wait. It'll come to me" (ing. ). theguardian.com. 22 oktyabr 2000. 2019-11-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 noyabr 2019.