Mixail Tumanişvili

Mixail İvanoviç Tumanişvili (gürc. მიხეილ ივანეს ძე თუმანიშვილი; 6 fevral 1921, Tiflis – 11 may 1996, Tbilisi) — gürcü, sovet teatr rejissoru və müəllimi. SSRİ xalq artisti (1981).

Mixail Tumanişvili
Doğum tarixi 6 fevral 1921(1921-02-06)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 11 may 1996(1996-05-11) (75 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Fəaliyyəti teatr rejissoru, teatr pedaqoqu[d]
Təhsili
  • Şota Rustaveli adına Tbilisi Teatr İnstitutu[d]
Mükafatları 2-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni "Qırmızı ulduz" ordeni "Döyüş xidmətlərinə görə" medalı "Şərəf" ordeni
SSRİ xalq artisti SSRİ Dövlət mükafatı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mixail Tumanişvili 1939-cu ildən Şepetovka (Ukrayna) şəhərində Qırmızı Ordu sıralarında xidmət etmişdir.O, Kiçik rabitə komandirləri məktəbini bitirib. Müharibədə iştirak etmişdir. Əsir düşüb,iki dəfə qaçan Tumanişvili 1944-cü ildə ordudan tərxis olunub.

1949-cu ildə Tbilisi Teatr İnstitutunun rejissorluq fakültəsini, Georgi Tovstonoqovun sinfini bitirib.

1949-1971-ci illərdə Şota Rustaveli adına Tbilisi Milli Teatrının direktoru (1965-1966-cı illərdə - baş rejissor) vəzifəsində çalışıb.

Janr və üslub baxımından rəngarəng olan rejissorun əsərləri bədii lüğətin sadəliyi, psixoloji dəqiqliyi, insan xarakterlərinin inkişafındakı ən incə nüansları ilə seçilirdi.

1971-1975-ci illərdə Mixail Tumanişvili Gürcüstan televiziyasının baş direktoru olub.

1975-ci ildən “Gürcüstan-film” kinostudiyasında teatr emalatxanasının baş direktoru, 1978-ci ildən isə kinostudiya nəzdində yaradılmış Tiflis Kinoaktyor Teatrının ilk bədii rəhbəri olub. Onun truppasının üzvləri onun eksperimental kursunun məzunları idi.[1]

1949-cu ildən Şota Rustaveli adına Tiflis Teatr İnstitutunda dərs deyib (1973-cü ildən - professor).

1971-1975-ci illərdə Şota Rustaveli adına Teatrın eksperimental qruplarının müəllimi olub.

Mixail Tumanişvili 1996-cı il mayın 11-də Tbilisidə vəfat etmişdir. O, Didube panteonunda dəfn edilib.

Mükafat və adları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tanınmış tələbələri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Robert Sturua, teatr rejissoru
  • Temur Çixeidze, teatr rejissoru
  • Georgi Kavtaradze, teatr rejissoru
  • Keti Dolidze, kinorejissor
  • Badri Maysuradze, opera müğənnisi, Bolşoy Teatrının solisti
  • Levan Abaşidze, kino aktyoru
  • Zurab Kipşidze, kino aktyoru, teleaparıcı
  • David Doiaşvili, gürcü teatr rejissoru
  • Georgi Tumanov, kinorejissor
  • Kostantin Kereselidze, kinorejissor, sənədli filmər rejissoru
  • Mixail Çavçavadze, teatr direktoru, müəllim
  • Qoqi Marqvelaşvili, aktyor, rejissor, müəllim

Xatirəsi və irsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tbilisi Dövlət Kino Aktyor Teatrı Mixail İvanoviç Tumanişvilinin adını daşıyır.[4] Həmçinin onun şərəfinə 1997-ci ildə yaradılmış “Saçukari” Beynəlxalq Milli İncəsənət Festivalı da (digər adlar: “Hədiyyə”, “Geoselis Hədiyyəsi”) təşkil edilmişdir.

Bununla belə, Mixail Tumanişvilinin əsas irsi onun rejissorluğu sayılır.[5]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "История создания театра". 2023-07-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-04.
  2. ↑ Театральная Энциклопедия. драма опера балет оперетта цирк эстрада драматург режиссёр
  3. ↑ "მიხეილ თუმანიშვილი". 2023-01-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-03.
  4. ↑ Майя Мамаладзе. "Грузинский «Подарок»". Независимая газета. 2000-11-09. 2013-03-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-02-25.
  5. ↑ «Михаил Туманишвили был одним из самых крупных художников того поколения, для которого театр был то ли храмом, то ли домом, но в любом случае — крепостью, которую следовало без устали строить и укреплять, непременно всю жизнь» (Статья, посвященная московским гастролям Тбилисского театра Киноактера) [1]

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • М. И. Туманишвили. Введение в режиссуру. — М.: Театр «Школа драматического искусства», 2003. — 270 с. (составитель Казьмина, Наталья Юрьевна)
  • Режиссёр уходит из театра : [Воспоминания режиссёра] / Михаил Туманишвили, — Тбилиси.: Союз театр. деятелей Грузии, 1989
  • Натела Урушадзе. Рассказ главного свидетеля (воспоминания о М. И. Туманишвили) — Саранск, 2001</ref>

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]