Munisnamə — XII əsr ədibi Əbubəkr ibn Xosrov əl-Ustad tərəfindən fars dilində yazılmış əsər.
Munisnamədə İslam baxışının süzgəcindən keçmiş, müxtəlif inanc sistemlərindən (animizm, antropomorfizm, dualizm, totemizm, şamanizm, monoteizm) qaynaqlanan dünya modeli təqdim edilir. Bu modelə görə, ucaların ucası Allah ilk növbədə yeddi qapısı olan cəhənnəmi yaratmışdır. Allah daha sonra yaratdığı Xalid və Salitə silkələnmələrini əmr etmişdir, onlardan saysız-hesabsız əqrəb və ilan düşmüşdür. Bu dünya modelində ildə iki dəfə isti və soyuğa görə, cəhənnəm qaynayır. Cəhənnəm dəniz kimi dalğalanır, dalğaları sahilə minlərlə ilan atır.[1] İnsan dünyasında yayın isti, qışın soyuq keçməsi də cəhənnəmin qaynaması ilə izah edilir.[2]
Daha sonra Allahın əmri ilə onun yaratdığı Xalid və Salit evlənir. Salit hamilə qalır, yeddi oğlu və yeddi qızı olur. Uşaqlar yetkinliyə çatandan sonra Allah onları bir-biri ilə evləndirir. Bundan sonra Allah ilk insan olan Adəmi yaradır, altı varlığı onun əmrinə verir. Yeddinci varlıq olan İblis Adəmə tabe olmur və Allah tərəfindən lənətlənir. Altı varlıqdan xeyirxah ruhlar, zərif pərilər dünyaya gəlir, İblisdən isə divlər, cinlər, şər ruhlar əmələ gəlir.[2]
Munisnamənin təqdim etdiyi dünya yaradılışı modelində cəhənnəm insan həyatına təsir edən aktiv qüvvə olaraq təsvir edilir. Beləliklə, düzgün yaşamağın vacibliyi göstərilir, qanunların pozulması cəzaya səbəb ola bilər. Burada verilən məzmuna görə, ilan şər qüvvənin təmsilçisidir və cəza olaraq başa düşülür. Bu dünya modelində insan sivilizasiyasının mənşəyi yeraltı dünya, onun sakinləri və orada baş verən hadisələr vasitəsilə izah edilir.[2]