Murad Niyazlı

Aşıq Murad Niyazlı (tam adı:Murad Babaxan oğlu Həsənov; 1933, Aşağı Şorca, Basarkeçər rayonu – 20 yanvar 2005, Şəmkir rayonu) — XX əsrdə tanınmış ustad aşıq, şair.[1]

Murad Niyazlı
Murad Babaxan oğlu Həsənov
Murad Niyazlı və Balabançı Əli
Murad Niyazlı və Balabançı Əli
Doğum tarixi
Doğum yeri Aşağı Şorca, Basarkeçər rayonu, Göyçə mahalı
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Dəllər Cəyir, Şəmkir rayonu
Dəfn yeri
Fəaliyyəti şair
Mükafatları Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Aşıq Murad Niyazlı 1933-cü ildə Göyçə mahalının Aşağı Şorca kəndində "Niyazlılar" tayfasında doğulmuşdur[2].

Muradın atası 1941-ci ildə Böyük Vətən Müharibəsinə könüllü getmişdir[3].

Muradın anası Tamam 1942-ci ildə Göyçə mahalından köçərək uşaqlarını da götürüb Şəmkirin Dəllər Cəyir kəndindəki qohumlarının yanında məskunlaşıblar[3].

Aşıq Murad Niyazlı Şəmkirdə yaşayarkən 1949-cu ildən əvvəlcə Aşıq Əsədin, ordu sıralarından qayıtdıqdan sonra isə 1954-1959-cu illərdə Aşıq Əsədin qardaşı Aşıq Məhəmməd Rzayevin yetirməsi olmuşdur[4]. Murad Niyazlının sənətkartək yetişməsində Morullu Aşıq Teymurun da xidmətləri az olmamışdır[3].

1952-1954-cü illərdə hərbi xidmətdə olub[5].

Aşıqların IV qurultayında İdarə Heyətinin üzvü seçilmişdir.[6]

1990-cı ildə Türkiyədə keçirilən folklor festivalının qalibi kimi tanınan Murad Niyazlı[7] 1960-cı illərdən Şəmkir rayon mədəniyyət şöbəsinin nəzdində fəaliyyət göstərən aşıqlar ansamblına rəhbərlik edib.Qardşı Aşıq Mirzə Niyazlı, İdris Həmzəyev, Oqtay Hüseynov və digər şəyirdləri olub[5].

Murad Niyazlı 2005-ci il yanvarın 20-də Şəmkir rayonunda vəfat etmiş Dəllər Cəyir kənd qəbirsanlığında dəfn edilmişdir[8].

Yaradıcılığı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Aşıq şeirinin bütün formalarında qələmini sınayan Murad Niyazlı həm də “Muxtar bəy” və digər dastanların yaradıcısı kimi tanınıb[5].

Gülyaz və Gülyanaq Məmmədova bacılarının oxuduğu məşhur "Gilənar" (söz:Səfər Verdiyev, musiqi:Aşıq Murad Niyazlı) mahnısının musiqisini Aşıq Murad Niyazlı bəstələməşdir[9].

Murad Niyazlı ömrünün xəzan çağında yaşayanda belə Şəmkir rayonunda yazıb-yaratdı. Aşıq Murad Niyazlı sazın-sözün əsl ustadı kimi el arasında çox məşhur olmuşdur. "Harda türk var, mən ordanam" adlı kitabda aşığın müxtəlif illərdə yazdığı şeirlər və bir qəhrəmanlıq dastanı toplanmışdır[10].

Kitabları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • "Harda türk var, mən ordanam" (Şeirlər və dastan). (tərt.ed. F.Sədiyev ; red. H.Əli.) - Bakı: Təknur, 2004. - 256 səh. - 1000 nüsxə. - ISBN 5-86774-213-14
  • "O elə dünyaydı bu belə dünya"
  • "Niyazlı ocağı"
  • "İnsandanmı küsüm, zəmanədənmi"
  • Ağır ellər ozanıyam: [şeirlər] / tərt., ön söz müəl. S.Alıyev; red. M.P.Qasımlı; Azərbaycan Aşıqlar Birliyi. - Bakı: Zərdabi LTD MMC, 2018. - 152 s.

Musiqi albomları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Aşıq Murad Niyazlı. Agır ellər ozanıyam [Səsyazma] / Aşıq Murad Niyazlı. - Bakı, 2018. - 1 el. opt. disk (CD-DA).[11]

Təltifləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Murad Niyazlı Ümumittifaq festivalı laureatı olmuş, "Əməkdar mədəniyyət işçisi" adına layiq görülmüş, Bakı, Gəncə Xalq Yaradıcılığı Evlərinin, Şəmkir rayon Partiya və İcraiyyə Komitələrinin fəxri fərmanları ilə təltif olunmuşdur.[12]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Sazlı-sözlü Göyçə (II kitab)" (PDF) (az.). Elm və təhsil. 2018. 2018-06-01 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-06-01.
  2. ↑ .Qəşəm Məhərrəmov, İntiqam Məhərrəmov, «Başı dumanlı Göyçə», Bakı, «E.L.», 2007. səh.376-da  (az.)
  3. ↑ 1 2 3 Tərlan Göyçəli. "Göyçə aşıq məktəbi". Bakı-1998. səh.202.
  4. ↑ Azad Ozan Kərimli, "Göyçə aşıq məktəbi". [1] Arxivləşdirilib 2013-01-24 at the Wayback Machine (az.)
  5. ↑ 1 2 3 Musa Nəbioğlu. "Ozan-aşıq dünyası". Bakı: "Nurlan", 2010. səh.104.
  6. ↑ Azərbaycan Aşıqlar Birliyi. "Ustad nəfəsli saz-söz ərməğanı" (PDF) (az.). “Zərdabi Nəşr” MMC nəşriyyatı. 2020. Archived from the original on 2023-06-16. İstifadə tarixi: 17 iyun 2023.
  7. ↑ Tərlan Göyçəli. "Göyçə aşıq məktəbi". Bakı-1998. səh.203.
  8. ↑ Araz Yaquboğlu (Şəxsi toplama)
  9. ↑ Gülyaz və Gülyanaq Məmmədovlar - Azərbaycanım mənim (2004)
  10. ↑ Aşıq Niyazlı, Murad[ölü keçid]
  11. ↑ "Biblioqrafiya: Azərbaycan kitab abidələri". 2020-02-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-08.
  12. ↑ "Sazlı-sözlü Göyçə" Arxivləşdirilib 2023-07-04 at the Wayback Machine Bakı, "Azərnəşr", 1999. (kiril əlifbası ilə)

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]