Oğru qanunu (rus. Воровской закон) həmçinin oğru inancı (rus. воровская вера), oğru kodeksi (rus. воровской кодекс), oğru anlayışı (rus. воровские понятия) və ya oğru düşüncəsi — Sovet İttifaqı dövründə və postsovet məkanında oğrular cəmiyyətində yazılmamış qaydalar və davranış normaları. Bu, cinayətkarların sosial qrupunun dövlətə müxalifət şəraitində təcrid olunması ilə əlaqədar işlənib hazırlanmışdır.
1930-cu illərdə SSRİ-də kriminal elementə və kriminal birliyə qarşı mübarizənin güclənməsi, kollektivləşmə və 1930-cu illərin əvvəllərində baş verən aclıq ilə əlaqədar güclənən kriminal icmalar daha mütəşəkkil dəstələrdə birləşməyə başlamışdılar. Cinayət dünyasının əsas birləşdirici qüvvəsi qeyri-siyasi müxalifət və hakimiyyətə itaətsizlik meyli idi. Onun elitası özlərini inqilabdan əvvəlki Rusiyanın cinayət ənənələrinin keşikçiləri adlandıran "qanuni oğrulara" çevrilmişdir.[1]
Bu baxımdan qanuni oğrular xüsusi davranış kodeksi, öz adət və ənənələrini yaratmışdılar. Bu ənənələrə ailə ilə bağlı olanlar da daxil olmaqla sosial norma və qaydaların tamamilə rədd edilməsi və dövlət qurumları ilə hər cür əməkdaşlığa eyni dərəcədə tam qadağa olunması daxildir. Bura həm onların keçirdikləri kütləvi tədbirlərdə iştirak, həm də cinayətlərin araşdırılmasında məhkəmə-istintaq orqanlarına köməklik formasında əməkdaşlıq daxildir.[2]
1940-cı illərdə bu ənənələr nəticədə bu cinayətkar cəmiyyətin tarixi formada demək olar ki, tamamilə məhv edilməsinə səbəb olmuşdu. İkinci Dünya müharibəsi illərində bir çox "qanuni oğrular" hakimiyyəti qorumaq üçün Qırmızı Orduya qoşulmaq təklifi ilə razılaşmışdılar. Onlar buna görə "qancıqlar" (rus. суки) adlandırılmışdılar. Almaniya üzərində qələbədən sonra QULAQ-lara qayıtmış, burada onlarla kriminal mühitin adət-ənənələrindən dönməyən "oğrular" arasında "qancıq müharibəsi" başlamışdır. Nəticədə hər iki tərəf əhəmiyyətli itkilər vermişdir.[3]
Oğru qanununda bu icmaya daxil olan "düzgün" (rus. правильный) insanlar tərəfindən icrası məcburi olan bir neçə əsas və sonrakı müddəa var. Ümumilikdə 6 əsas müddəa var:[4]
Yuxarıdakı qanunlardan əlavə qanunlar (anlayışlar) irəli gəlir:
Bütün bu müddəalardan həbsxana qanunu gəlir. Həbsxanada olarkən oğrular haqqında qanunun müddəalarının tətbiqidir.[5]
Müasir kriminal mühitdə, 1990-cı illərdəki uzun gərgin və praktiki olaraq nəzarətsiz kriminal vəziyyətdən sonra ("vəhşi 90-cı illər"), cinayətin biznes və siyasətlə birləşdirilməsinin çoxsaylı halları, bir çox islah müəssisələrinin "qırmızı kostyuma" çevrilməsi cinayət mühiti, BTİ-də olduğu kimi, yuxarıda göstərilən qaydalardan yalnız bəziləri həqiqətən məqbul olaraq qalmışdır, yəni:
Geri çəkilmə, tabe olmama və ya oğruların qanunlarını və etiqadlarını pozduqlarına görə, likvidasiya da daxil olmaqla, cəzalar tətbiq edilir. Oğruların qanunlarından kənara çıxanlar çox qəddarcasına və qaçılmaz şəkildə cəzalandırılır. Bu, kollektivin yaxşı təşkilatçılığı və birliyinin əsasını təşkil edir. Qanuni oğruların toplantısında verilən cəza qərarı ləğv oluna bilməz və hökmün icrası üçün hər cür səy göstərilir. Bundan başqa, hər bir "düzgün" məhbus (yəni qanuna əməl edən) qəbul edilmiş cəzanı yerinə yetirməyə borcludur.[4] Oğrular üçün qanun üç növ sanksiya nəzərdə tutur. Bu sanksiyalar ancaq "qaydalar" deyilən şeylər nəticəsində qara oğruların yığıncağının qərarı əsasında tətbiq edilə bilər. Qanuni oğruların iclası oğruların qanunlarının pozulub-pozulmadığını və pozuntu baş verərsə, hansı cəzanın veriləcəyini müəyyən edir.[6]