Olimp (Mars)
Olimp dağı (lat. Mount Olympus) — Mars planetində yerləşən Günəş sisteminin ən hündür dağıdır. Dağın hündürlüyü 21 kilometrə yaxındır. Bu göstərici ilə Olimp Yer kürəsinin ən böyük dağı olan Everesti üç dəfə üstələyir.
| Olimp | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Dağ sistemi | Mars planeti |
| Kraterin diametri | 85000 m |
| Kraterin dərinliyi | 3000 m |
| Mütləq hündürlüyü | 21200 m |
| Yerləşməsi | |
| 18°39′ şm. e. 226°12′ ş. u. / 18,65° şm. e. 226,2° ş. u.G | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Təsviri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Olimpin hündürlüyü, əsasən 21.2 km. Yer üzündə ən yüksək vulkan olan Mauna Kea (10.2 km) vulkanından iki dəfədən çoxudur. Dağın diametri təxminən 540 kilometrdir. O, 7 km yüksəkliyə qədər kənarları boyunca dik yamaclara malikdir. Bu nəhəng uçurumların meydana gəlməsinin səbəbləri hələ inandırıcı bir izahat tapmamışdır. Baxmayaraq ki, çoxları okean tərəfindən Marsda bir dəfə mövcud olan vulkan yamaclarının aşınma versiyasına meylli olmasını söyləmişlər. Olimpin vulkanik kalderasının uzunluğu-85 km, eni isə-60 km-dir. Kalderanın dərinliyi 3-km olub, 6 kraterdən ibarətdir. Yer səthində Havay adalarında Mauna Loa kraterinin diametri-6.5 km-dir. Olimpin zirvəsində atmosfer təzyiqi, Mars səthinin orta səviyyəsinə tipik təzyiqin yalnız 2% -ni təşkil edir. Marsın səthində atmosfer təzyiqi 0,01%-dən azdır. Olimpis geniş ərazini tutmasına baxmayaraq, planetin səthindən tamamilə görülə bilmir. Buna görə, dağın tam profilini yalnız hava və orbitdən görmək olar. Buna görə, vulkanın ən yüksək nöqtəsində dursanız, onda yamac üfüqdən kənara çıxacaq.
Şəkilləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]-
Olimpin topoqrafiyası. -
Olimpin Manua-Loa ilə müqayisəsi -
-
Günəş sistemində olan hündür zirvələrlə müqayisəsi
Marsın interaktiv xəritəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Marsın qlobal topoqrafiyasının interaktiv təsvir xəritəsi. Şəklin üzərinə siçanı sürüşdürsəniz, şəkildə göstərilən 60-dan çox mühüm coğrafi xüsusiyyətin adı görünəcək. İstəsəniz, bu xüsusiyyətlərə keçid etmək üçün onların üzərinə keçid edə bilərsiniz. Bu xəritə NASA-nın Mars Global Surveyor orbiterində ki Mars Orbiter Laser Altimeter tərəfindən verilən məlumatlara əsaslanaraq müxtəlif rənglərdə yüksəklikləri göstərir. Başqa sözlə, xəritədə fərqli rənglər fərqli yüksəklikləri göstərir. Ağ və qəhvəyi rənglər ən yüksək yerləri göstərir (+12 to +8 km); çəhrayı və qırmızı rənglər bir qədər aşağı yerləri göstərir (+8 to +3 km); sarı rəng isə dəniz səviyyəsində, 0 km;-də olan yerləri göstərir; yaşıl və mavi rənglər də daha aşağı yerləri göstərir (−8 km-dək). Xəritə enlik və uzunluq xətləri istifadə olunmaqla çəkilib. Xəritədə qütb bölgələri də göstərilib.