Oruc Həsənli

Oruc Qafar oğlu Həsənli (15 avqust 1950, Əlikli, Noraşen rayonu – 19 iyun 2018, Bakı) — pedaqoji elmlər doktoru (2006), professor, Əməkdar elm xadimi (2014), AMEA-nın müxbir üzvü (2017), Rusiya Pedaqoji və Sosial Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü.^[1][2][3]

Oruc Həsənli
Həsənli Oruc Qafar oğlu
Doğum tarixi	15 avqust 1950(1950-08-15)
Doğum yeri	Əlikli, Noraşen rayonu, Naxçıvan MSSR, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vəfat tarixi	19 iyun 2018(2018-06-19) (67 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan
Milliyyəti	azərbaycanlı
Elm sahəsi	pedaqogika
Elmi dərəcəsi	Pedaqogika üzrə elmlər doktoru
Elmi adları	professor, AMEA-nın müxbir üzvü[d] (2017)
İş yeri	Naxçıvan Müəllimlər İnstitutu
Təhsili	Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutu
Mükafatları

Oruc Həsənli 15 avqust 1950-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikası Şərur rayonunun Ələkli kəndində anadan olub. O, 1957-ci ildə Ələkli kənd 8 illik məktəbə daxil olub, 1966-1967-ci illərdə isə həmin rayonun İbadulla kənd orta məktəbində orta təhsilini basa vurub. Ali təhsilini 1968-1972-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində alıb.^[1][2][3][4]

Oruc Həsənli əmək fəaliyyətinə 1972-1979-cu illərdə Şərur rayonunun Xanlıqlar kənd məktəbində müəllim kimi başlayıb. 1973-1974-cü illərdə hərbi xidmətdə olub. Hərbi xidməti başa vurduqdan sonra yenidən Xanlıqlar kənd orta məktəbində müəllim kimi isləyib. 1975-2006-cı illərdə Naxçıvan Dövlət Universitetində assistent, müəllim, baş müəllim və dosent vəzifələrində çalışıb. 2006-cı ildə Naxçıvan Dövlət Universitetinin professoru olub.^[1][2][3][4]

Oruc Həsənli 1993-2008-ci illərdə "Naxçıvan" Universitetinin tədris və elmi işləri üzrə prorektoru vəzifəsində çalışıb. 2010-2018-ci illərdə Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun rektoru vəzifəsində çalışan alim^[5][6][7], həm də Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin deputatı, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sədri yanında Bilik Fondunun Himayəçilik Şurasının üzvü olub.^[1][2][3]

Oruc Həsənli Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 26.04.2012-ci il tarixli əmri ilə UNİCEF-in üzvü seçilib. 2000-ci ildən Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvü olub. Üçüncü və dördüncü çağırış Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin deputatı seçilib.^[4]

Oruc Həsənli 1991-ci ildə aspiranturanı bitirib. 1992-ci ildə "Diyarşünaslıq materiallarından istifadə şagirdlərin mənəvi tərbiyəsinin vasitəsi kimi" mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək pedaqoji elmlər namizədi alimlik dərəcəsi, 2006-cı ildə "Şagird şəxsiyyətinin formalaşdırılmasında diyarşünaslıq materiallarından istifadənin sistemi" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək pedaqoji elmlər doktoru alimlik dərəcəsi alıb. 2017-ci ildə AMEA-nın müxbir üzvü seçilib. Rusiya Pedaqoji Sosial Elmlər Akademiyasının 2011-ci ilin yanvar ayında verilmis qərarı ilə akademiyanın həqiqi üzvü (akademik) elmi adına layiq görülüb.^[1][2][3][4]

Oruc Həsənli təhsilin müasir psixoloji problemləri, o cümlədən, təhsil prosesində şagird şəxsiyyətinin formalaşdırılması, sosial psixopedaqogikada istedadlı uşaqlar, hazırkı hafizə məktəblərindən təfəkkür məktəblərinə keçid, məktəbə psixoloji xidmət və s. kimi aktual məsələləri tədqiq edib. Alimin elmi rəhbərliyi ilə 1 elmlər doktoru, 10 fəlsəfə doktoru dissertasiya işi müdafiə edilib. O, 200-dən artıq elmi əsər, o cümlədən 26 kitab və monoqrafiyanın müəllifidir.^[1][2][3]

1. Şagird şəxsiyyətinin formalaşdırılmasında diyarşünaslıq materiallarından istifadənin sistemi. Bakı: Elm, 2002, 312 s.

2. Ders dışı etkinlikler zamanı diyarşünaslıq materiallerini kullanmakla öğrencilerin kimlik oluşumu. Ankara: Kızılay nəşriyyatı, 2003, 138 s.

3. Sosial psixopedaqogikada istedadlı uşaqlar problemi. Bakı: Elm və təhsil, 2011, 392 s.

4. Məktəb psixoloqunun stolüstü lüğəti. Naxçıvan: Məktəb, 2013, 116 s.

5. İnsan psixologisinin sırlı dünyası: kıskanclık. Türkiyə: Hayat yayın qurupu, 2014, 104 s. (D. İbrahimoğlu ilə birgə)

6. Didaktika. Dərslik. Bakı: Elm və Təhsil, 2015, 365 s. (F. Sadiqovla birgə)

7. Tərbiyəşünaslıq. Dərslik. Bakı: Elm və təhsil, 2016, 361 s. (F. Sadiqovla birgə)

8. Depressiya. Naxçıvan: Məktəb, 2016, 92 s.

9. Məktəb psixoloqunun stolüstü kitabı. Naxçıvan: Məktəb, 2016, 300 s.

10. Təhsilə müasir psixoloji yanaşmalar. Naxçıvan , Əcəmi NPB, 2017, 416 s.

Oruc Həsənli 19 iyun 2018-ci ildə, uzun sürən xəstəlikdən sonra 67 yaşında vəfat edib.^[2][3]

Oruc Həsənli elmi və pedaqoji sahədəki xidmətlərinə görə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 3 oktyabr 2007-ci il tarixli Sərəncamı ilə "Tərəqqi" medalı ilə təltif olunub^[8], 5 aprel 2014-cü il tarixli Sərəncamı ilə isə "Əməkdar elm xadimi" fəxri adına layiq görülüb^[9]. Alim, həmçinin ümummilli lider Heydər Əliyevin 90 illiyi ilə əlaqədar buraxılmış "Xatirə" qızıl medalı ilə təltif olunub.^[1][2][3][4]

• "Azərbaycanlı deputat vəfat etdi". Yenicag.Az (az.). 2020-10-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 iyun 2018.
• Sosial psixopedaqogikada istedadlı uşaqlar problemi.