Palindrom

Palindrom – tərsinə oxunuşu da eyni olan cümlə, söz və ədədlərə deyilir. Yunan dilindəki "Palindromon" sözündəndir, mənası "Geri çevrilən / Tərs(in)ə dönən", "Arxası-Önü olmayan" deməkdir. Azərbaycan dilində bunu "Astarı-Üzü (Tərsi-Üzü) eyni" kimi qəbul etmək olar. Müasir Türk dilində "palindrom" termininin mənasını birbaşa açıqlayan "Tərsi-düzü bir" deyimi işlədilir. Palindrom yaradıcılığında dilin ifadə və formal imkanlarının üzə çıxarılması əsas məqsəd daşıdığından bu söz yığınının hər şeyə baxmayaraq bir də müəyyən məna daşıması əlavə üstünlük sayılır.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İlk palindrom hələ Miladdan əvvəl IV əsrdə qədim latın dilində tərtib olunub : "Sator Arepo tenet opera rotas"("Əkinçi Arepo yorulmadan çalışır.") Bizans imperiyasının paytaxtı Sofiyadakı bir kilsənin mərmər divarlarına aşağıdakı palindrom üslublu hikmət oyulmuşdur: NİSPONANOMİMATAMİMONANOPSİN("Təkcə üzünüzü deyil, günahlarınızı da yuyun")

Nümunələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Palindrom sözlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mum, Sus, Dad, ləl, lal, ütü, iki, səs, ada, ağa, ala, iri, yay, ana, ata, kök, bab, amma, kələk, şabaş, qabaq, mənəm, qapaq, ənənə, mühüm, kiçik, Əzizə, Küllük, qulluq, Tavat, şeş, küçük iti


iti

Palindrom cümlələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bizə tut əzib.

Ey mələk kələm ye.

Buruq ada qurub.

Bikə kök əkib.

Palindrom ədədlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • 323
  • 2332
  • 6336
  • 54245
  • 623326
  • 7895987
  • 42699624
  • 536754457635
  • 98765432100123456789
  • 98778855231222213255887789

Quranda olan palindromlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1 — (Mudethir 74:3) 

ر ب ك ف ك ب ر → ﻭرﺑﻚ ﻓﻜﺒﺮ

2 — (Yasin 36:40) 

ك ﻝ ف ﻱ ف ﻝ ك → ﻭﻛﻞ ﻓﻲ ﻓﻟﻚ ﻳﺴﺒﺤﻮﻥ

Qədim Sanskrit dilində palindromlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yuxarıdan aşağıya, əksinə, sağdan sola və əksinə oxunduqda eyni cür oxunurlar.

sa- ka- ra- na- na- ra- ka- sa-
kā- ya- sā- da- da- sā- ya- kā
ra- sā- ha- vā vā- ha- sā- ra-
nā- da- vā- da- da- vā- da- nā.
(nā da vā da da vā da nā
ra sā ha vā vā ha sā ra
kā ya sā da da sā ya kā
sa kā ra nā nā ra kā sa)

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

http://alatoran.org/Jurnal_2004_2/jurnal_2004_2_04_2.html Arxivləşdirilib 2011-12-31 at the Wayback Machine