Parapsixologiya

Parapsixologiya (q.yun. παρα- “yaxınlıqda, ətrafda”) — insanların, heyvanların və bitkilərin fövqəltəbii zehni qabiliyyətlərini, ölümdən sonrakı həyat hadisələrini və oxşar hadisələri elmi metodologiyadan istifadə etməklə aşkar etməyə yönəlmiş psevdoelmi [1] [2] fənlər kompleksidir [3]. Parapsixoloqlar laboratoriya və sahə tədqiqatlarını məxfi şəkildə aparıldığını və bəzi universitetlər tərəfindən maliyyələşdirildiyini iddia edirlər [4], lakin nəticələrin yalnız kiçik bir hissəsi elmi jurnallarda dərc edilmişdir.

Keçmişdə parapsixoloji eksperimentlərin böyük əksəriyyəti psixokinezin mövcudluğunu sübut etmək üçün təsadüfi ədədlər generatoruna psixi təsir göstərmək cəhdlərini əhatə edirdi [5].

Parapsixologiyaya psixologiyanın digər sahələri ilə bağlı tədqiqatlar da daxildir: insan şüurunun transsendental aspektlərini irəli sürən transpersonal psixologiya, eləcə də ənənəvi psixoloji şəraitdə izah olunmayan inancları və subyektiv anomal hadisələri öyrənən anomal psixologiya.

Əksər alimlər parapsixologiyanı psevdoelm hesab edirlər, çünki bu intizam daxilində bir əsrdən artıq araşdırma zamanı iddia edilən “parapsixik” qabiliyyətlərin mövcudluğuna dair heç bir məqbul dəlil təqdim edilməmişdir [1] [2].

  1. ↑ 1 2 Cordón, Luis A. Popular psychology: an encyclopedia. Greenwood Press. 2005. ISBN 0-313-32457-3.. — «The essential problem is that a large portion of the scientific community, including most research psychologists, regards parapsychology as a pseudoscience, due largely to its failure to move beyond null results in the way science usually does. Ordinarily, when experimental evidence fails repeatedly to support a hypothesis, that hypothesis is abandoned. Within parapsychology, however, more than a century of experimentation has failed even to conclusively demonstrate the mere existence of paranormal phenomenon, yet parapsychologists continue to pursue that elusive goal.». Sitat səhvi: Xətalı <ref> etiketi; "Cordón" adı bir neçə dəfə müxtəlif məzmunla verilib
  2. ↑ 1 2 Bunge, Mario. A skeptic's beliefs and disbeliefs. (ingilis). 1991. Sitat səhvi: Xətalı <ref> etiketi; "ps" adı bir neçə dəfə müxtəlif məzmunla verilib
  3. ↑ Alcock, James E.; Jahn R. G. Give the Null Hypothesis a Chance. 2003.
  4. ↑ "Parapsychological Association FAQ". // Parapsychological Association. 1995. 2011-08-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-07-02.
  5. ↑ Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; Schmidt, Helmut adlı istinad üçün mətn göstərilməyib