Pii aymağı

Pii və ya Bəy aymağı (xakasca:Пии аймағы/ Pii aymağı) — Rusiya Federasiyasının Xakasiya Respublikasında rayon səviyyəsində adminstrativ orqan. Mərkəzi Bəy kəndidir.[1] Kəndin əhalisinin sayı 5.247 nəfərdir.

Pii aymağı
Пии аймағы
Bayraq[d]
Bayraq[d]
52°50′ şm. e. 90°26′ ş. u.HGYO
Ölkə Rusiya Federasiyası, Xakasiya
Tabesində Xakasiya
Başçı Yuriy Kurlayev
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1924
Sahəsi 4.536 km²
Mərkəzin hündürlüyü 585 m
Əhalisi
Əhalisi 18.386 nəfər
Digər
beya19.ru
Xəritəni göstər/gizlə
Pii aymağı xəritədə
Pii aymağı
Pii aymağı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Xakas dilində Pii olaraq deyilən, ruscaya Bəy olaraq keçmiş olan sözün anlamı bəy mənasındadır. Adını çay adından almışdır.

Pii aymağı 4 aprel 1924-cü ildə qurulmuşdur. İlk dəfə olaraq Beyska ərazisi 1884-cü ildə Yenisey quberniyasının Beyskoy volostu, 1924-cü ildən isə Beysk mahalına inzibati vahid statusu qazandırdı.

Rayon, Yenisey vilayət İcraiyyə Komitəsinin 4 aprel 1924-cü il tarixli əmri ilə Bay və Yəhudiya volostlarının, Kaptyrevskaya'nın üç kəndi və Novo-Mixaylovski volostunun səkkiz kəndi olaraq meydana gəldi. Beisky rayonu, Yenisey əyalətinin Minusinsk mahalına daxil idi.

1 oktyabr 1933-cü ildə rayon ləğv edildi, Əskizski, Minusinski və Ermakovski rayonları arasında yaşayış məntəqələri paylandı.

1935-ci ildə Bay bölgəsi Askiz və Minusinsk bölgələrindən ayrıldı. 1963-cü ildə rayon Altay mahalına birləşdirildi. 1965-ci ildə rayon Xakass Muxtar Vilayətinin müstəqil inzibati bir rayonu olaraq ayrıldı. 26 Sentyabr 2002 bir bələdiyyə, daha sonra isə bir bələdiyyə statusu aldı.

Rayon ərazisində 284 qəbristanlıq, 3 Orxon-Yenisey yazılı dil abidəsi qorunmuş, Böyük Vətən Müharibəsi zamanı həlak olmuş əsgər-soydaşlarımız üçün 23 obelisk quraşdırılmışdır (4412 nəfər cəbhəyə getmiş, 1268 nəfər geri qayıtmışdır), qırmızı partizanlara 2 abidə, 5 xatirə lövhəsi. Regional qəzet Sayanskaya Zorya nəşr olunur və yerli bir televiziya studiyası işləyir (TV Bei)

Bəy və ya Pii aymağı Xakasiyanın cənub-şərqindədir. Ashıs, Altay, Ağban Piltiri, Taştıp aymaqları ilə çevrələnmişdir. Sahəsi 4.536 km²-dir. Sahəsinə görə VII sırada yerləşir.

Adminstrativ bölgü

[redaktə | mənbəni redaktə et]

28 yaşayış məskəni vardır, bunlardan 11-i kənd yerləridir. Adminstrativ bölgüləri bunlardır:

  • Pii (Bəy) kəndi
  • Ulu Nonıp kəndi
  • Bondarev kəndi
  • Kirbi kəndi
  • Kuybışev kəndi
  • Novo Yenisey kəndi
  • Novo Troitsk kəndi
  • Salba kəndi
  • Tabat kəndi

2015-ci ildə həyata keçirilmiş siyahıyaalmaya görə, bölgənin əhalisinin sayı 18.386 nəfərdir.[2]

  1. "Бейский район". beya19.ru. 2022-06-01 tarixində arxivləşdirilib.
  2. "GKS". /www.gks.ru. 2015-08-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.