Poliqam aktinidiya
Poliqam aktinidiya (lat. Actinidia polygama) — bitkilər aləminin erikaçiçəklilər dəstəsinin aktindiyakimilər fəsiləsinin aktinidiya cinsinə aid bitki növü.
| Poliqam aktinidiya | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Poliqam aktinidiya |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təbii yayılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Saxalində, Koreyada, Şimal-Şərqi Çində təbii halda bitir.
Botaniki təsviri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kol lianasıdır. Cavan zoğların qabığı boz-qonur, yaşlılarda qırmızımtıl-qonurdur. Yarpaqları vegetasiya dövründə rəngini dəyişir. İyunun əvvəlindən avqustun ortalarınadək təxminən 30 gün ağ, ətirli çiçəklərlə çiçəkləyir. Bitki birevlidir. Hündürlüyü 5–8 m-ə qədər, gövdəsinin qalınlığı 2–3 sm olan, orta boylu lianadır. Xarici görünüşünə görə kolomikta aktinidiyasına bənzəyir, ancaq ondan kiçikdir, az budaqlanır. Yarpaqlarının itiuclu və kənarının itidişli olması ilə başqa növlərdən fərqlənir. Ətirli, ağ rəngli çiçəkləri ikicinslidir. Diametri 2,5 sm-ə qədər olur. Meyvəsi silindrvari, ucdan sivri buruncuqludur. Sentyabr-oktyabr aylarında yetişmiş meyvələri açıq-narıncı rəngdə olur. Meyvələrinin uzunluğu 4 sm-dək olub, sentyabr ayında yetişir, həmin dövrdə rəngi kəskin dəyişir.
Ekologiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]İsti, rütubətsevəndir, günəşin sərt şüalarından yarpaqları yanır.
Azərbaycanda yayılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Abşeronda, Lənkəranda, Astarada özəl həyətyanı sahələrdə rast gəlinir. Mədəni şəraitdə XIX əsrin 60-cı illərindən becərilir.[mənbə göstərin]
İstifadəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Canlı çəpərlərin salınmasında, divarların örtülməsində dekorativ bitki kimi istifadə olunur. Meyvələri askorbin turşusu ilə zəngindir.