Polkovnik Şaber

Polkovnik Şaber — (fr. Le Colonel Chabert) fransız yazıçısı və dramaturqu Onore de Balzakın (1799–1850) 1832-ci ildə işıq görən hekayəsi. O, Restarvasiya (1815–1830) və İyul Monarxiyası (1830–1848) dövründə Fransa cəmiyyətini təsvir edən və parodiya edən "İnsan Komediyası" kimi tanınan romanlar seriyasına daxil edilmişdir. Əvvəlcə Le Constitutionnel-də nəşr olunan bu hekayə iki səssiz film də daxil olmaqla altı fərqli filmə uyğunlaşdırılmışdır.

Polkovnik Şaber
Le Colonel Chabert
O kitabının azərbaycanca tərcüməsinin üz qabığı.
Müəllif	Onore de Balzak
Janr	Klassika
Orijinalın dili	Fransız
Ölkə	Fransa
Orijinalın nəşr ili	1829
Nəşriyyat	Qanun Nəşriyyatı
Cild	Yumşaq
Səhifə	112
Elektron versiya

Məzmun[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hadisə 1818-ci ildə, XVIII Lüdovikin dövründə Parisdə baş verir. Polkovnik Şaber Rus-Prussiya-Fransa müharibəsində Napoleon üçün vuruşmuş və hörmətli fransız zabitidir. O, Preussisch-Eylau döyüşündə ağır yaralanmış, uzun müddət ölmüş hesab edilsə də, gücünü bərpa edir və bir neçə ildən sonra vətəni Parisə qayıdır^[1]. Evə qayıdan polkovnik Şabert öyrənir ki, onun bütün əmlakı dul qaldığına görə arvadına miras qalır və sonradan dul qadın Qaberin ölüm xəbərinin səhv olduğunu bilməyərək yenidən titullu və varlı bir adamla evlənir. Polkovnik keçmiş arvadı ilə görüş təşkil edərək əvvəlki həyatına qayıtmağa cəhd edir, lakin arvad Şabertdən imtina edir, çünki maddi və sosial vəziyyətini itirmək istəmir, həmçinin qadının yeni evliliyindən iki azyaşlı övladı var. Bundan əlavə, qadın gözləyir ki, Çabert əmlakı tələb edə bilməyəcək, çünki onun lazımi vəsaiti yoxdur^[2]. Polkovnik vəkil Dervilin ofisinə baş çəkir və ona başına gələn müsibətdən danışır. Vəkil Şabertin əmlakının qaytarılmasını mümkün sayır və yaşlı hərbçiyə bu məsələdə hüquqi dəstəyini təklif edir. Vəkil polkovniki prosesin müddəti ilə bağlı xəbərdarlıq edir və keçmiş həyat yoldaşının yerini dəqiqləşdirməyi məsləhət görür. Şabertin keçmiş arvadı ona qarşı qaldırdığı iddianın nəticələrini anlayaraq, polkovniki ona ömürlük annuitetlə təmin etmək üçün sövdələşmə təklif edir. Polkovnik əvvəlcə razılaşır, lakin sonra onu aldatmaq istədiklərini anlayır və həm öz adından, həm də sərvətindən rəsmən imtina edərək müqaviləni imzalamaqdan imtina edir. Vəkil polkovnikin bu davranışının onun uydurduğu dələduzluq olduğunu zənn edərək onu fırıldaqçı elan edir, lakin sonradan Çabertin namuslu adam olduğunu anlayır və onun bu davranışını vəfasız arvadının hərəkətləri ilə izah edir. Polkovnikin həyatı xüsusi olaraq qocalar üçün açıq olan sədəqəxanada başa çatır və məhkəmənin qərarına əsasən Çabert oraya göndərilir^[3].

Film[redaktə | mənbəni redaktə et]

• 1911: Le Polkovnik Şabert. Fransa. Rejissor: André Calmettes və Henri Pouctal.
• 1920: Il Colonnello Chabert. İtaliya. Rejissor: Carmine Gallone. Baş rollarda Charles Le Bargy və Rita Pergament.
• 1932: Adsız Adam (Mensch ohne Namen). Almaniya. Rejissor Gustav Ucicky. Baş rollarda Verner Krauss, Mathias Wieman, Hans Brausewetter və Helene Thimig.
• 1943: Polkovnik Şabert (Le Polkovnik Şabert). Fransa. Rejissor: René Le Henaff. Baş rolda Raimu.
• 1978: Polkovnik Şabert (Polkovnik Şabert). Rusiya. Baş rollarda Vladislav Strjelchik, Oleq Basilaşvili, Mixail Boyarsky.
• 1994: Polkovnik Şabert (Le Polkovnik Şabert). Fransa. Rejissor Yves Angelo.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]