Praqa İqtisad Universiteti

Praqa İqtisad Universiteti (çex. Vysoká škola ekonomická v Praze) ― Çexiyanın Praqa şəhərində yerləşən, üçqat akkreditasiyalı dövlət universiteti.

Praqa İqtisad Universiteti
Vysoká škola ekonomická v Praze
Loqonun şəkli
Xəritə
50°05′03″ şm. e. 14°26′28″ ş. u.HGYO
Əvvəlki adları Praqa Ticarət Kolleci (1919)
Praqa Siyasət və İqtisad elmləri Universiteti (1949)
Əsası qoyulub 1919
Yenidən təşkil olunub 1953
Tip Dövlət universiteti
Rektor Hana Maçkova
Tələbə sayı 13.000
Bakalavr sayı 7000
Magistrant sayı 5300
Aspirant sayı 410
Müəllim sayı 560
Ölkə
Sayt vse.cz/english
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İqtisadiyyat təmayüllü universitetin əsası 1919-cu ildə Çex Texniki Universitetinin nəzdnində bank sektorunun və sənaye müəsssisələrinin idarəetməsinə dair dərslərin tədris olunduğu Praqa Ticarət Kollecinin qurulması ilə qoyulmuşdur.[2] 1949-cu ildə Praqa Siyasət və İqtisad elmləri Universiteti olaraq yenidən formalaşdırılan ali təhsil müəssisəsi, 1953-cü ildən etibarən bugünkü adı ilə fəaliyyət göstərir. Hazırda 6 fakültədə bakalar, magistr və doktorantura dərəcələrində təhsil alan 19 min tələbəsi vardır.[3] Ümumilikdə 3 kampusa malik universitetin əsas kampusu Praqanın Jijkov bölgəsində yerləşir.[4]

Praqa İqtisad Biznes Universiteti qabaqcıl idarəetmə məktəblərinin təmərküzləşdiyi "Universitetlərin Biznes Məktəblərinin İnkişafı Assosiasiyası"na (AACSB) Çexiyadan üzv olan yeganə ali təhsil müəssisəsidir.[5] Eduniversal nəşrinin 2020-ci ildə dərc edilmiş akademik qiymətləndirmə hesabatında Praqa İqtisad Universiteti iqtisad elmlərində Şərqi Avropa regionu üzrə birinci olmuşdur.[6] Universitetin Biznes idarəetməsi fakültəsi Çexiyanın ən nüfuzlu ali biznes məktəbi hesab olunur.[7] Financial Times qəzetinin sıralamasına görə, Praqa İqtisad Universiteti idarəetmə ixtisası üzrə verdiyi təhsilin keyfiyyətinə görə dünyada ilk 25 ali təhsil müəssisə arasındadır.[8]

Müxtəlif sahələrdə görkəmli şəxsiyyətlər yetişdirən Praqa İqtisad Universiteti məhz siyasi sahədə 2 prezident, 5 baş nazirlə yanaşı, yüzlərlə nazir, millət vəkili, bürokrat və diplomat yetişdirmişdir. Ali təhsil müəssisəsinin məzunları sırasında çex milyarder Pitr Kelner, 4 qat dünya çempionu Yan Veber və aktyor Martin Pol da vardır.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Praqa İqtisad Universitetinin tarixi 1919-cu ildə Çex Texniki Universitetinin nəzdnində yaradılmış "Praqa Ticarət Kolleci" adlanan yarımmüstəqil təhsil müəssisəsinə söykənir.[9] Burada tələbələrə pərakəndə ticarətin, bank sektorunun və sənayə idarəetməsinin nəzəri aspektləri tədris edilirdi. 1929-cu ildə sözügedən kollecdə əhəmiyyətli islahatlar aparıldı və tədris müddəti dörd ilə yüksəldildi.[2] 1934-cü ildə isə doktorantura səviyyəsində təhsil üçün tələbə qəbul edən universitet, müvəffəqiyyətli məzunlarına "Elmlər doktoru" elmi dərəcəsi vermə səlahiyyəti də əldə etdi.[2]

1949-cu ildə ali təhsil müəssisəsi tam müstəqilləşərək Praqa Siyasət və İqtisad elmləri Universiteti adlandırıldı. 1953-cü ildə isə indiki adı ilə yenidən formalaşdırıldı. Çexiyada sosyalizmin süqutundan sonra ciddi islahatlar prosesinə qədəm qoyan Praqa İqtisad Universiteti, elmi strukturunu və tədris planını müasirləşdirərək reytinq cədvəllərində ciddi irəliləmə imkanı əldə etdi.

Elmi quruluşu

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Praqa İqtisad Universitetində tədris prosesi 6 fakültədə aparılır:[10]

  • Biznes idarəetməsi fakültəsi
  • Maliyyə və mühasibat uçotu fakültəsi
  • Beynəlxalq münasibətlər fakültəsi
  • İnformatika və Statistika fakültəsi
  • İqtisadiyyat fakültəsi
  • İdarəetmə fakültəsi

İnfrasturkturu

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kampusları və tələbə həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Praqa İqtisad və Biznes Universitetinin kampusu

Ali təhsil ocağının tədris infrastrukturu üç kampusa yayılmış altı fakültədən ibarətdir. Əsas kampus Praqa şəhərinin Jijkov bölgəsində, ikinci bir kampus Praqanın şəhərətrafı Jijni Mesto ərazisində yerləşir. İdarəetmə fakültəsi isə digər kampuslardan fərqli olaraq Praqa şəhərindən 110 kilometr uzaqlıqdakı Yindrijixuv Hrades şəhərindədir.

Universitetin Praqa şəhərində üç, Yindrijixuv Hradesdə bir tələbə yataqxanası mövcuddur. Bununla yanaşı, Jijkov və Trebesində yerləşən üç idman meydançası tələbələrin ixtiyarına verilmişdir. Əsas kampuslardan kənarda, Jijni Mesto və Jarovdakı universitet yataqxanalarının yerləşdiyi şəhərciklərdə də universitetin balansına verilmiş açıq idman meydançaları vardır.

Kitabxanası

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Universitetin Venkovşeko auditoriyası

Praqa İqtisad Universitetinin çoxsaylı material saxlanılan əsas kitabxanası Jijkovda, Vinston Çörçil küçəsində yerləşir. Burada tələbə və müəllim heyəti tədqiqat aparmaqla yanaşı, bir sıra seminarlar və ictimai mühazirələr də təşkil edirlər.[11]

Reytinq və akkreditasiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Praqa İqtisad Universiteti qabaqcıl idarəetmə məktəblərinin təmərküzləşdiyi "Universitetlərin Biznes Məktəblərinin İnkişafı Assosiasiyası"na (AACSB) Çexiyadan üzv olan yeganə ali təhsil müəssisəsidir.[5] Eduniversal nəşrinin 2020-ci ildə dərc edilmiş akademik qiymətləndirmə hesabatında Praqa İqtisad Universiteti iqtisad elmlərində Şərqi Avropa regionu üzrə birinci olmuşdur.[6] Üçqat akkreditasiyalı universitetin Biznes idarəetməsi fakültəsi Çexiyanın ən nüfuzlu biznes məktəbi hesab olunur.[7] Financial Times qəzetinin sıralamasına görə, Praqa İqtisad Universiteti idarəetmə ixtisası üzrə verdiyi təhsilin keyfiyyətinə görə dünyada ilk 25 ali təhsil müəssisə arasındadır.[8]

Məşhur məzunları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Vaçlav Klaus ― Çex Respublikasının 1-ci Baş naziri, 2-ci Prezidenti
  • Yozef Toşovski ― Çex Respublikasının 2-ci Baş naziri
  • Miloş Zeman ― Çex Respublikasının 3-cü Baş naziri, 3-cü Prezidenti
  • İrji Parobek ― Çex Respublikasının 6-cı Baş naziri
  • Yan Fişer ― Çex Respublikasının 8-ci Baş naziri
  • İrji Rusnok Çex Respublikasının 10-cu Baş naziri
  • Jdenek Tuma ― Çex Milli Bankının İdarə Heyətinin sədri
  • Miroslav Singer ― Çex Milli Bankının İdarə Heyətinin sədri
  • İvan Koçarnik ― Çex Respublikasının 1-ci Maliyyə naziri
  • İvan Pilip ― Çex Respublikasının 2-ci Maliyyə naziri
  • Pavel Mertlik ― Çex Respublikasının 4-cü Maliyyə naziri
  • Eduard Yanota ― Çex Respublikasının 9-cu Maliyyə naziri
  • Yosef Jyelenyek ― Çex Respublikasının 1-ci Xarici İşlər naziri
  • Pitr Kelner ― Çex milyarder
  • Yan Veber ― 4 qat dünya çempionu
  • Martin Pol ― aktyor

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Directory of Open Access Journals. 2003.
  2. ↑ 1 2 3 "Our History". vse.cz (ingilis). Prague University of Economics and Business. 2019-07-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyun 2021.
  3. ↑ "Structure of Studies". vse.cz (ingilis). Prague University of Economics and Business. 2019-07-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyun 2021.
  4. ↑ "Campus". vse.cz (ingilis). Prague University of Economics and Business. 2020-10-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyun 2021.
  5. ↑ 1 2 "Educational Members". aacsb.edu (ingilis). AACSB. 2021-06-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 iyun 2021.
  6. ↑ 1 2 "EDUNIVERSAL AWARDS FOR THE 2020 TOP BUSINESS SCHOOLS". eduniversal-ranking.com (ingilis). Eduniversal. 2019-12-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyun 2021.
  7. ↑ 1 2 www.vse.cz, University of Economics in Prague. "The Faculty of Business Administration [FBA] has been Ranked among the Top 1% of Business Schools in the World, such as the HEC Paris or the London Business School! | Faculty of Business Administration". fba.vse.cz. 2017-03-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-23.
  8. ↑ 1 2 "Masters in Management 2020". rankings.ft.com (ingilis). Financial Times. 2021-06-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyun 2021.
  9. ↑ "HISTORIE VŠE". ilist.cz (çex). 2021-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 iyun 2021.
  10. ↑ "Faculties". vse.cz/english (ingilis). Prague University of Economics and Business. 2022-03-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 iyun 2021.
  11. ↑ "Poprvé v knihovně" (çex). Prague University of Economics and Business. 2022-03-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 iyun 2021.