Bu məqalədə daxili keçidlərin artırılmasına ehtiyac var. (fevral 2023) |
Pyer Mendes-Frans (fr. Pierre Mendès France; 11 yanvar 1907, Paris — 18 oktyabr 1982) — Fransanın sol görüşlü ictimai-siyasi xadimi.
Pyer Mendes-Frans | |
---|---|
fr. Pierre Mendès France | |
| |
Fransanın xarici işlər naziri[d] | |
18 iyun 1954 – 20 yanvar 1955 | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum adı | Pierre Isaac Isidore Mendès France[3] |
Doğum tarixi | 11 yanvar 1907[1][2][…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 18 oktyabr 1982[1][2][…] (75 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Dəfn yeri | |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | siyasətçi, diplomat, Fransa Müqavimət Hərəkatı üzvü |
Dini | İudaizm |
Hərbi xidmət | |
Döyüşlər | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
1951–1956-cı illərdə Fransanı idarə edən Pyer Mendes-Fransın başçılıq etdiyi "sağ mərkəz hökuməti"nin dövründə sağa dönüş surətləndi. 1952-ci ildə FKP əleyhinə ittihamlar səsləndi ki, guya o, dövlətə qarşı qəsd hazırlayır. 1954-cü ildə konstitusiyaya bir sıra antidemokratik dəyişikliklər edilməsinə nail olundu. Hökumətin, prezidentin səlahiyyətləri artırıldı. Milli Məclisin hüquqları məhdudlaşdırıldı. Ölkədə siyasi partiyalar və qüvvələrin qruplaşması baş verdi. Sənayenin milliləşdirilməsi nəinki dayandırıldı, hətta bir sıra hallarda müəssisələr öz əvvəlki sahiblərinə qaytarıldı. Fövqəladə vergilər qoyuldu, tariflər yüksəldi. Amnistiya verilməsi nəticəsində bir çox kollaborasionist azadlığa buraxıldı. Seçki sistemində edilmiş dəyişikliklər nəticəsində parlamentdəki proporsional nümayəndəlik majoritar (bu və ya digər mahalda səslərin 50%-dən çoxunu toplamış partiyanın, yaxud blokun həmin mahaldan bütün deputat yerini tutması hüququ) nümayəndəlik ilə əvəz olundu.
50-ci illərin ortalarında Fransada kəskin siyasi böhran yarandı. Siyasi böhran burjua partiyalarını da bürüdü. 1953-cü ilin mayında de Qoll öz partiyasını buraxdığını, özünün isə siyasətdən getdiyini bildirdi. Keçmiş vişist Pujadın başçılıq etdiyi bir çox xırda burjua dairələri tələb etdi ki, parlament buraxılsın, demokratiya məhdudlaşdırılsın.