Qırışlı itburnu

Qırışıqmeyvəli itburnu (lat. Rosa rugosa) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü.

Qırışıqmeyvəli itburnu
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Qızılgülkimilər Triba: Roseae Cins: İtburnu Növ: Qırışıqmeyvəli itburnu
Beynəlxalq elmi adı
Rosa rugosa Thunb.
Şəkil axtarışı ITIS   24811 NCBI   74645 EOL   631307

Rusiyanın qərbində, Çində, Yaponiyada və Koreyada yayılmışdır.

Hündürlüyü 0,8-6 m-dək olan, düzdayanan, qalın budaqlı, əlverişli şəraitdə sıx, keçilməz budaqlar əmələ gətirən koldur. Qoca budaqları oduncaqlaşmış, qonur və çılpaq, cavan zoğları açıq yaşıl və sıx tükcüklüdür. Yarpaq yerləşməsi növbəli, saplaqdır. Yalançı zoğları enli, saplaqla bitişmiş, ucu biz, üstü çılpaq, alt tərəfi ağ tükcüklüdür. Xırda yarpaqları yeddi, bəzən beş və ya doqquz, yumru ellipsvaridən uzunsov ellipsvariyədək, uzunluğu 2,5-3 sm, eni 1,5-2 sm, üstü qırışlı, parlaq, alt tərəfi tükcüklü, boz keçəli, kənarları dişlidir. İyun-iyulda çiçəkləyir, əlverişli şəraitdə yenidən sentyabr-oktyabrda çiçəkləyə bilər. Çiçəkləri tək və ya iki-üç, iri, diametri 6-7 sm-dən, uzunluğu 1,5-2 sm olan çiçək saplağında, vəziçiçəklərlə örtülmüş, çiçək altlıqları yumurtavari, ucu bizdir. Çiçək zoğları iynələrlə örtülmüşdür. Kasayarpaqları beş, yumurtavari-lansetvari və ya xətvari-lansetvari, açıq yaşıldan qırmızı-yaşıl rəngədək, uzunluğu 2,5-3 sm, alt tərəfi tükcüklüdür. Ləçəkləri beş cüt və ya yarımçıqləçəkli, tünd çəhrayı, ağ əks-yumurtavari, ucu oyuqludur. Sütuncuqların başı iri, təxminən oturaq, ağ keçəlidir. Meyvələri hamar-şarşəkilli, ətli, əvvəlcə açıq yaşıl, sonradan parlaq narıncı və ya qırmızı rənglidir.

Qumlu, gilli torpaqlarda, dəniz kənarı ərazilərdə və qayalıqlarda bitir.

Azərbaycanda mədəni şəraitdə becərilir.

Meyvələrində təxminən 3% C vitamini vardır.