Qala (roman)

Qala — amerikalı yazıçı Teodor Drayzerin 1946-cı ildə ölümündən sonra nəşr olunmuş romanı.

Teodor Drayzer bu romanı yazmaq ideyasına 1912-ci ildə gəldi və 1914-cü ildə kitabı yazmağa başladı.^[1] 1917-ci ildə nəşr etməyi planlaşdırsa da, sonradan romanın mətnini bir neçə dəfə yenidən yazmalı olmuşdur. Ömrünün son illərində Drayzer əlyazması üzərində intensiv işləmişdir. Kitabın başlanğıcının yeni versiyası ilə tanış olan naşir romanı bəyənmədiyini bildirdi və Drayzer yenidən işini yarımçıq qoymağa məcbur oldu. 1944-cü ildə onu davam etdirərək, romanı 1945-ci ilin mayında bitirdi. Roman 1946-cı ilin dekabr ayında yazıçının ölümündən sonra nəşr olunmuşdur. Yazıçıya yaxın olan şəxslər qeyd edirlər ki, “Qala”nın çap olunmuş mətni müəllifin əlyazmasından ciddi şəkildə fərqlənir, çünki o, geniş redaktə və ixtisarlara məruz qalmışdır. Oxuyanlar romanı maraqla qarşıladılar və tezliklə iki yüz min tirajla yenidən nəşr olundu.^[2][3]

Kitab Quakerlərin ortodoks dini hərəkatına mənsub olan Barnes ailəsinin hekayəsindən bəhs edir. Əsərin baş qəhrəmanı olan bank xəzinədarı Solon Barnsın həyatı doğumdan ölümünə qədər təsvir olunur.^[4] Solon atasından götürdüyü sərt din əxlaqına sadiqdir və yaxınlarından da eyni sərt itaəti tələb edir. Solonun beş övladının böyüməsi ilə bağlı nəsil münaqişəsi əsərin mərkəzi xəttini təşkil edir.^[5] Onların hər birinin taleyi əsərdə ətraflı təsvir olunmuşdur. Solonun kiçik oğlu Stüartla əlaqəli hekayə xətti əsasən Drayzerin ən məşhur romanı olan Amerika faciəsinin qəhrəmanı Klayd Qriffitsin hekayəsini təkrarlayır.