Qarabağ mehmanxanası

Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, lakin mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. Lütfən, mənbələri uyğun şəkildə mətnin daxilində yerləşdirərək məqalənin təkmilləşdirilməsinə kömək edin. (iyul 2024)

Qarabağ mehmanxanası və ya Turist mehmanxanası — bir vaxtlar Bakıda mövcud olmuş mehmanxana. Şəhərin təpəlik hissəsində yerləşdiyi üçün şəhərin bir çox yerindən görünürdü.

Qarabağ mehmanxanası
1979-cu ildə mehmanxananın şərq fasadının əsas girişi.
40°20′ şm. e. 49°53′ ş. u.HGYO
Ölkə	Azərbaycan
Şəhər	Bakı
Yerləşir	Təbriz küçəsi 36
Layihə müəllifi	V.Şulgin və E.Melxisedekov
Memar	K.Kərimov və Q.Şamilov
Tikilmə tarixi	1974
Üslubu	konstruktivizm
Vəziyyəti	2004-cü ildə sökülüb
Qarabağ mehmanxanası

Mehmanxananın binası 1974-cü ildə tikilib. Binanın memarları B. Şulgin və E. Melxisedekov, konstruktorları K. Kərimov, Q. Şamilov idi. Binanın layihəsi Bakı Dövlət Layihə İnstitutunda tərtib edilmişdi. Mehmanxana 1976-cı ildə istismara verilmişdir.

1989-cu ilə qədər "Turist" adını daşıyan mehmanxanaya sonralar "Qarabağ" adı verilmişdi. Qayalı təpənin üzərində tikilmiş "Qarabağ" 1978-ci ildə Nyu-Yorkda nəşr edilmiş "Dünyanın Memarlıq Ensiklopediyasına" daxil olmuşdu. Binanın layihəsi isə 1979-cu ildə "Le Korbyuze" mükafatını almışdı^[1].

"Qarabağ" mehmanxanası Bakı amfiteatrının daha yüksək hissəsində qayalı təpənin üzərində yerləşirdi və şəhərin bir çox nöqtələrindən aydın görünürdü. Sütunlar üzərində dayanan 10 mərtəbəli "Qarabağ" mehmanxanasının binası unikal memarlıq nümunəsi sayılırdı. O nadir tikinti texnologiyalarının tətbiqi ilə qayalıq üzərində ucaldılmış və sonralar da bir sıra beynəlxalq mükafatlara layiq görülmüşdü. Ən sonuncu mərtəbədə şüşəli kafelər və oyun meydançaları yer alırdı.

Mehmanxananın mərkəzi vestibülü həyətə doğru idi. Birinci mərtəbədə azad məkanın həcmini artırmaq məqsədilə burada karkas-çərçivə konstruksiyasından istifadə olunmuşdur. Binanın əsas girişinin qarşısında binanın əsas bəzəyi sayılan hovuz yerləşirdi.

Binanın fasadının memarlığı da fərqli idi. Mehmanxananın cənub fasadı şəhərə və dənizə açılmış şəbəkə formasında olmaqla günəşdən qorunur, şimal fasadı isə şahmatvari qaydada tikilmişdi. Mehmanxananın giriş divarı parlaq mozaika ilə örtülmüşdür. Mehmanxananın tərtibatında rəssamlar Oqtay Şıxəliyev və Hacıbala Rəcəbov iştirak etmişdilər. Hovuzun tərtibatında xüsusən Şıxəliyev fərqlənmişdir beləki o hovuzu xalq məişət elementləri ilə yanaşı milli incəsənət elementləri ilə də zənginləşdirmişdir.

90-cı illərin əvvəlində Azərbaycan Ermənistan münaqişəsi zəmnində Ermənistandan qovulan 10 ailə burada yerləşmişdir.

2004-cü ildə "Uğur 97" şirkəti mehmanxananın binasını alınaraq bütün qaçqınları buradan köçürmüşdür. İlk öncə bina birinci mərtəbəsinə qədər sökülmüş sonradan isə bəlli olmayan səbəblərə görə söküntü işləri dayandırılmışdır. Bir müddət mehmanxana ərazisi pullu dayanacaq kimi fəaliyyət göstərmiş sonradan isə tamamilə sökülmüşdür. Vaxtilə mehmanxananın yerləşdiyi ərazi hazırda boşdur.

• Azərbaycan memarlığı

• Иванова Е. "Гостиница «Турист» в Баку". М.: Стройиздат. 1988.
• Эфендизаде Р. М. Архитектура Советского Азербайджана. М.: Стройиздат. 1986. 316.

• "Abşeron"niyə sökülür? Arxivləşdirilib 2020-06-07 at the Wayback Machine