Ramiz Qurbanov

Ramiz Qurbanov (Qurbanov Ramiz Seyfulla oğlu; 30 oktyabr 1935, Salyan, Salyan rayonu) — texnika elmləri doktoru, professor, AMEA müxbir üzvü (30.06.1989).^[1], SPE Beynəlxalq Neft Mühəndisliyi cəmiyyətinin, SSRİ Ali Təhsil Nazirliyinin Mexanika Elmi-Metodik Şurasının Rəyasət Heyətinin, İxtisaslaşdırılmış dissertasiya şuralarının, Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət Ali Ekspertiza Komissiyasının üzvü. AMEA-nın Мexanika Problem Şurasının sədri. AMEA-nın Fizika, Riyaziyyat və Texnika Bölməsinin büro üzvü.

Ramiz Qurbanov
Azərbaycan Politexnik İnstititunun rektoru
1989 – 1990
Əvvəlki	Mirzə Ağa Bağırov
Sonrakı	Əli Sadıxov
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	30 oktyabr 1935(1935-10-30) (89 yaş)
Doğum yeri	Salyan, Salyan rayonu, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ
Fəaliyyəti	alim
Elmi fəaliyyəti
Elmi dərəcəsi	texnika elmləri doktoru
Elmi adı	Professor

Ramiz Qurbanov 1934-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Salyan şəhərində Seyfulla Qurbanovun ailəsində anadan olmuşdur. Ailənin ilk övladıdır. Atası 1937-ci ildə Kürdəmir Rayon Partiya Komitəsinin katibi işləyən zaman repressiya qurbanı olmuşdur. O, ölümündən əvvəl Millətlər Sovetinə namizəd göstərilmişdi. Həmin vaxt Ramiz Qurbanov 3 yaşında idi. Anası Raziyyə Hənifə qızı Qurbanova isə həyat yoldaşının ölümündən sonra Qazaxıstanın Karaqanda şəhərinə sürgün edilib. Bu hadisədən sonra Ramiz və kiçik qardaşı Rafiq əvvəlcə uşaq evinə daha sonra isə dayılarının himayəsinə keçir. Dayıları II Dünya müharibəsində həlak olduğuna görə yenidən uşaq evinə göndərilirlər. Sürgün illərini başa vuran Raziyyə xanım Salyana qayıdır, övladları yaşayan uşaq evində xidmətçi işləyir və kirayəşin yaşayır. Onlar orta məktəbi bitirənə qədər uşaqlar evində qalırlar.^[2]

Ramiz Qurbanov 1956-cı ildə "Neft yataqlarının işlənilməsi və istismarı" ixtisası üzrə Azərbaycan Sənaye İns­titutunun neft-mədən kafültəsini fərqlənmə ilə bitirmişdir. "26 Bakı komissarı adına" NQÇİ-də operator kimi əmək fəaliyyətinə başlayaraq, usta köməkçisi, neft və qaz hasilatı üzrə usta, böyük mühəndis vəzifələrində işləmişdir. 1961-ci ildən başlayaraq AzNKİ-nin (indiki ADNSU) “Nəzəri mexanika” kafedrasında assistent (1961-1963), böyük müəllim (1963-1965), dosent (1965-1969), professor (1970), kafedra müdiri (1969) işləmişdir. 1963-cü ildə "Neft işində maye və qaz axmasının təyin edilmə məsələləri" mövzusunda namizədlik, 1968-ci ildə isə "Qeyri-nyuton neftlərinin hasilatının hidrodinamik xüsusiyyətləri" mövzusunda doktorluq dissertasiyaları müdafiə etmişdir. 1968–1989-cu illərdə AzNKİ-da "Nəzəri mexanika" kafedrasının müdiri, institutun elmi işlər üzrə prorektoru işləmişdir. 1989–1990-cı illərdə AzPİ-nun rektoru olmuşdur. 1989-cu ildə Qurbanov R. S. AMEA müxbir üzvü seçilmişdir.

AMEA-nın müxbir üzvü Ramiz Qurbanov keçmiş SSRİ-də qeyri-Nyuton neftlərinin çıxarılmasının nəzəri və praktik əsaslarının işlənməsi sahəsində tədqiqat aparan ilk alimlərdəndir. Apardığı tədqiqatların nəticələri əsasən neft-mədən işində baş verən texnoloji proseslərin layihələndirilməsində yeni üsulların işlənilməsi və neft texnikasının işgörmə qabiliyyətinin artırılması ilə əlaqədardır. Onun tərəfindən ilk dəfə olaraq ştanqlı quyu nasoslarında (ŞQN) baş verən proseslərin hidrodinamikasını əsaslandırmaq hesabına həmin nasosların istismar göstəricilərinin yaxşılaşdırılmasına yönəlmiş metodika işlənmiş, nəzəri və laboratoriya-sənaye tədqiqatları əsasında plunjer-silindr cütündə özlü və anomal mayelərin qeyri-stasionar rejimdə sızmasını təyin etmək üçün asılılıqlar müəyyən olunmuş və bunun sayəsində sızmanın azaldılması yolları müəyyən edilmişdir. Yüksək qaz debitli quyularda qazın zərərli təsirinin aradan qaldırılmasına və nasosun səmərəli iş rejiminin layihələndirilməsinə imkan verən ŞQN-də dolma əmsalını təyin etmək üçün yeni metodika işlənilmiş, qeyri-Nyuton xassələrinin ŞQN-nin işinə təsiri öyrənilmişdir.^[3]

Qeyri-Nyuton neftlərinin süzülməsinin xüsusiyyətlərinin və özlüplastik mayelərin tədqiqi əsasında qeyri-Nyuton neftli yataqlarda geniş tətbiq olunan lay təzyiqinin təyinedilmə üsulu təklif olunmuşdur. Bu üsuldan layda və quyu gövdəsində hərəkət zamanı neftin qeyri-Nyuton xassəsini aşkar etmək üçün istifadə olunur. Çoxfazalı axının rejim təsnifatı əsasında qaz-maye qarışığının borularda hərəkətinin hesablanmasında dəqiqliyi təmin edə bilən prinsipcə yeni nəzəri yanaşma üsulu təklif olunmuşdur. Bu üsuldan dəniz mədənlərində geniş istifadə olunur.^[3]

AMEA-nın müxbir üzvü Ramiz Qurbanovun rəhbərliyi ilə 35-dən çox fəlsəfə doktoru və elmlər doktoru hazırlanmışdır. O, 250-dən artıq elmi iş və ixtiranın, o cümlədən 7 monoqrafiya və dərsliyin, 31 müəlliflik şəhadətnaməsinin, 9 patentin müəllifidir.^[1]

Aşağıdakı siyahıda alimin elmi əsərlərindən bəzilərinin adları verilmişdir:^[4]

• Элементы гидравлики смесей. Изв. ФАН. АН Узб. ССР, 1970
• Особенности разработки месторождении неньютоновских нефтей. ВНИИОЭНГ, 1971
• Повышение производительности глубиннонасосной эксплуатации скважин на основе эффекта отрицательного давления. НХ., №7, 1983
• Способ управления работой насосной скважины. Комитет РФ по патентам и товарным знакам, Бюл., №7, 1997
• Исследование температурного режима в стволе эксплуатационных скважин при движении вязко-пластичных жидкостей.
• Исследование утечки жидкости между двумя цилиндрами в случае вращения внутреннего цилиндра.
• Гидравлика исевдоожиженного слоя в вопросах эксплуатации пробко-образующих скважин. Гидродинамика вязко-пластичных сред.
• Некоторые особенности разработки и эксплуатации месторождений неньюто-новских нефтей.
• Обтекание двухкомпонентной вязкой жидкостью цилиндрического тела, расположенного в вертикальной молонне труб.
• К вопросу о джвижении вязкой жидкости в трубе с незаполненным сечением.
• Определение пластового давления фонтанных скважин, продукцирующих неньютоновские нефти.
• Газогидродинамические особенности разработки месторождений неньютоновских нефтей.
• Обобщенный закон Дарси.
• О фильтрации неньютоновских нефтей.
• Об особенностях разработки нефтяных и газовых месторождений в условиях проявления начального градиента давления при движении нефти и газа.
• Об одном случае определения параметров упругого элемента пакеров.
• Исследование ламинарного движения водных растворов полимеров.
• Изучение ламинарного режима движения водных растворов полимеров.
• Экспериментальное исследование герметизирующей способности упругого элемента пакеров.
• Исследование движения глинистого раствора в кольцевом пространстве.
• Опыт промышленного применения пеноцемента для крепления призабойной зоны скважин.
• Особенности эксплуатации глубинно-насосных скважин при постоянном отборе газа из затрубного пространства.
• Движение неньютоновских жидкостей в тонких целях.
• Исследование процесса восстановления давления при фильтрации флюида в целях.
• Исследование движения водного раствора полиакриламида в тонких щелях.
• К вопросу реодинамики нелинейных вязко-пластичных жидкостей.
• К вопросу о герметизирующей способности уплотнительного узла двухпроходного пакера.
• Обобщенный коэффициент гидравличес-кого сопротивления.
• Гидродинамическин исследования некоторых технологических процессов бурения на АВМ.
• Экспериментальное исследование по усовершенствованию системы оклаждения забойных фрезеров, применяемых при ремонте скважин.
• Mayelərin və qaz sistemlərinin mikron ölçülü kanallarda mexanikası.
• Nasos üsulu ilə işləyən quyuların səmərəli istismarı üçün qaz-hidrodinamik üsulların işlənməsi.
• Fontan-qazlift üsulu ilə işləyən quyularda optimal tənzimlənən rejiminin işlənməsi və tətbiqi.
• Mikroçat effekti və neftvermə əmsalı.
• Suyun mikroçat kanallarda geoloji xarakteristikası.
• Maşın və aqreqatlarda hasil olunan mayelərin kipləndirici sistem kimi istifadəsi.

• Azərbaycan SSR Dövlət mükafatının laureatı (1986)^[5]
• SSRİ-nin Fəxri Neftçisi (1990)
• "SSRİ ali təhsil sahəsində işində əla müvəffəqiyyətlərə görə",
• "Azərbaycan neft sənayesi əlaçısı",
• "Azərbaycan qaz sənayesi əlaçısı" nişanları ilə təltif olunub.