Süleymaniyyə Əlyazmaları Kitabxanası

Süleymaniyyə Kitabxanası — 1927-ci ildə İstanbulda Süleymaniyyə Məscidi mədrəsələrində qurulan kitabxana. I Süleymanın yaratdığı kitabxana bu kitabxananın əsasını təşkil etmişdir.[1]

Süleymaniyyə Əlyazmaları Kitabxanası
Ümumi məlumatlar
Ölkə
Sayt suleymaniye.yek.gov.tr

Kitabxanada 106 kolleksiyada 70 min cild əlyazma və ümumilikdə 120 min çap əsəri var. Bunlardan 12.000 cild kitab türkcə, 50.000 cild ərəbcə, 3680 cild kitab fars dilindədilər.[2]

Süleymaniyyə Əlyazmaları Kitabxanası ən böyük şərq kitabxanalarından biridir. Kitabxananın kolleksiyasında VIII—XIX-cu əsrlərə aid 73 minə yaxın sənəd[3] və 50 mindən çox çap kitabı var.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Süleymaniyyə kompleksi 1557-ci ildə tamamlandı. Əvvəlcə onun xüsusi kitabxanası yox idi, baxmayaraq ki, hər mədrəsənin öz kitabxanası vardır.

1924-cü ildə Sani mədrəsəsinin binası kitabxanaya, daha sonra Evvel mədrəsəsinin və ona bitişik ibtidai məktəb binası da kitabxanaya verildi. 1961-ci ildə bərpa şöbəsi yaradılmışdır.[4]

Türkiyədə tapılan və UNESCO-nun yaratdığı "Dünya yaddaşı"na daxil edilmiş 3 sənəddən biri olan İbn Sinanın əlyazmalarına da bu kitabxanada rast gəlinir. (İngilis siyahısı üçün: Dünya Reyestrinin Yaddaşı — Avropa və Şimali Amerika)

Fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kitabxana hər gün saat 9:00-dan 19:00-dək oxucular üçün açıqdır, giriş pulsuzdur, lakin əlyazmalarla işləmək üçün Mədəniyyət Nazirliyinin Kitabxanalar Baş İdarəsindən xüsusi icazə lazımdır.[5][6]

2001-ci ildən kitabxana fondları rəqəmsallaşdırılmağa başlayıb, 2009-cu ilə qədər isə 100.000-dən çox əsər rəqəmsallaşdırılıb.[7]

Kolleksiyalar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Süleymaniyyə Əlyazma Kitabxanasındakı ən qiymətli kolleksiyalar Ayasofya, Bağdadlı Vehbi, Carullah, Damat İbrahim, Esad Əfəndi, Fatih, Hacı Mahmud, Həmidiyyə, Kılıç Əli, Laləli, Rəisülküttap, Süleymaniyyə, Şehid Əli və Yeni Məscid kolleksiyalarıdır.[2] Kitabxanaya aşağıdakı kolleksiyalar daxildir:[8]

  • Abdulgani Ağa kolleksiyası
  • Ahmet Anlatıcı kolleksiyası
  • Əli Qalip bəy kolleksiyası
  • Əli Nihat Tərlan kolleksiyası
  • Amcazade Hüseyin Paşa kolleksiyası
  • Antalya Tekelioğlu kolleksiyası
  • Arslan Kaynardağ kolleksiyası
  • Əshab-I Xeyriyyə Fondunun kolleksiyası
  • Aşir Əfəndi kolleksiyası
  • Ayasofya kolleksiyası
  • Bağdaddan Vehbi Əfəndinin kolleksiyası
  • Basma Bağışlar kolleksiyası
  • Carullah Efendi kolleksiyası
  • Celal Ökten kolleksiyası
  • Çelebi Abdullah Efendi kolleksiyası
  • Çorlulu Ali Paşa kolleksiyası
  • Damat İbrahim Paşa kolleksiyası
  • Darü'l-Mesnevi kolleksiyası
  • Denizli kolleksiyası
  • Dosyalar kolleksiyası
  • Dr. Ali Sevil Akay kolleksiyası
  • Dr. Feyzullah Paşa kolleksiyası
  • Düğümlü Baba kolleksiyası
  • Efgani Şeyhi Ali Haydar kolleksiyası
  • Ekrem Karadeniz kolleksiyası
  • Elhac Mustafa Efendi kolleksiyası
  • Erzincan kolleksiyası
  • Esad Efendi kolleksiyası
  • Esmihan Sultan kolleksiyası
  • F. Sezai Türkmen kolleksiyası
  • Fatih kolleksiyası
  • Galata Mevl. Divan Edb. Mzs. kolleksiyası
  • Gelibolulu Tahir Ağa kolleksiyası
  • Giresun kolleksiyası
  • Gülnuş Valide Sultan kolleksiyası
  • H. Şemsi-Fatih Güneren kolleksiyası
  • Hacı Ali Saib Efendi kolleksiyası
  • Hacı Beşir Ağa kolleksiyası
  • Hacı Beşir Ağa (Eyüp) kolleksiyası
  • Hacı Mahmut Efendi kolleksiyası
  • Hacı Reşit Bey kolleksiyası
  • Hafız Ahmet Paşa kolleksiyası
  • Hafid Efendi kolleksiyası
  • Hafid Efendi İlavesi kolleksiyası
  • Halet Efendi İlavesi kolleksiyası
  • Hafız İbrahim Gürpınar kolleksiyası
  • Hamidiye kolleksiyası
  • Hamidiye Murakkât kolleksiyası
  • Harput kolleksiyası
  • Hasan Hayri Abdullah Ef. kolleksiyası
  • Hasan Hüsnü Paşa kolleksiyası
  • Hasib Efendi kolleksiyası
  • Haşim Paşa kolleksiyası
  • Hekimoğlu Ali Paşa kolleksiyası
  • Hekimoğlu Ali Paşa Cami kolleksiyası
  • Hidiv İsmail Paşa kolleksiyası
  • Hüseyin Kazım kolleksiyası
  • Hüsrev Paşa kolleksiyası
  • Hz. Halid (Eyüp Camii) kolleksiyası
  • Hz. Nasuhi Dergahı kolleksiyası
  • İbrahim Efendi kolleksiyası
  • İhsan Mahvi kolleksiyası
  • İsmail Öztürk kolleksiyası
  • İyd Mehmed Efendi kolleksiyası
  • İzmir kolleksiyası
  • İzmirli İsmail Hakkı kolleksiyası
  • İzmirli Mustafa Efendi kolleksiyası
  • K. Çelebi-Zade Hüsamettin kolleksiyası
  • Kadı-Zade Burhaneddin kolleksiyası
  • Kadı-Zade Mehmed Efendi kolleksiyası
  • Kasideci-Zade S. Sırrı kolleksiyası
  • Kemal Edip Kürkçüoğlu kolleksiyası
  • Kılıç Ali Paşa kolleksiyası
  • Lala İsmail kolleksiyası
  • Laleli kolleksiyası
  • Levhalar kolleksiyası
  • M. Arif-M. Murad kolleksiyası
  • M. Hilmi-F. Fethi kolleksiyası
  • Mahmud Paşa kolleksiyası
  • Mehmed Ağa Camii kolleksiyası
  • Mehmed Nuri Efendi kolleksiyası
  • Mehmed Nusret Giresuni kolleksiyası
  • Mehmed Sefayihi kolleksiyası
  • Mesih Paşa kolleksiyası
  • Mihrişah Sultan kolleksiyası
  • Molla Çelebi kolleksiyası
  • Muammer Ülker kolleksiyası
  • Muğlalı Hoca Mustafa Ef. kolleksiyası
  • Murad Buhari Tekkesi kolleksiyası
  • Murad Molla kolleksiyası
  • Musalla Medresesi kolleksiyası
  • Nafiz Paşa kolleksiyası
  • Necip Erdem kolleksiyası
  • Nureddin Ağa kolleksiyası
  • Nuri Arlasez kolleksiyası
  • Osman Huldi Öztürkler kolleksiyası
  • Ömer Sindal kolleksiyası
  • Pertev Paşa (Selimiye) kolleksiyası
  • Pertevniyal V. Sultan kolleksiyası
  • Rauf Yekta kolleksiyası
  • Reisülküttap kolleksiyası
  • Reşit Efendi kolleksiyası
  • Rüstem Paşa kolleksiyası
  • Saadeddin Mübtegi Vakfı kolleksiyası
  • Saadettin Serezli-Ümit Erk kolleksiyası
  • Saliha Hatun kolleksiyası
  • Sami Benli kolleksiyası
  • Serez kolleksiyası
  • Servili kolleksiyası
  • Seyyit Nazif Efendi (Hekimbaşı) kolleksiyası
  • Sultan I Ahmed kolleksiyası
  • Süheyl Ünver kolleksiyası
  • Süleymaniye kolleksiyası
  • Süleymaniye Murakkaat kolleksiyası
  • Sütlüce Dergahi Elif Ef. kolleksiyası
  • Şazeli Tekkesi kolleksiyası
  • Şehit Ali Paşa kolleksiyası
  • Şehzade Mehmed kolleksiyası
  • Şerif Muhiddin Targan kolleksiyası
  • Şeyhülislam Esad Efendi kolleksiyası
  • Tahir Ağa Tekkesi kolleksiyası
  • Tarık Gökmen kolleksiyası
  • Tercüman kolleksiyası
  • Tırnovalı kolleksiyası
  • Turhan Valide Sultan kolleksiyası
  • Uşşaki Tekkesi kolleksiyası
  • Vakfı Namalum kolleksiyası
  • Yabancı Diller kolleksiyası
  • Yahya Tevfik kolleksiyası
  • Yazma Bağışlar kolleksiyası
  • Yeni Cami kolleksiyası
  • Yeni Eserler kolleksiyası
  • Yeni Medrese kolleksiyası
  • Yozgat kolleksiyası
  • Yusuf Ağa kolleksiyası
  • Zühtü Bey kolleksiyası

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ https://web.archive.org/web/20160406153006/http://www.ibb.gov.tr/sites/ks/tr-TR/1-Gezi-Ulasim/kutuphaneler/Pages/s%c3%bcleymaniye-k%c3%bct%c3%bcphanesi.aspx
  2. ↑ 1 2 https://web.archive.org/web/20160629130158/https://www.yazmalar.gov.tr/elyazmaciligimiz_tr.php
  3. ↑ Татарстан и Турция. Архивное сотрудничество // Гасырлар авазы — Эхо веков (журнал). № 1/2. 1999. ISSN 2073-7483. 2012-01-26 tarixində arxivləşdirilib.
  4. ↑ Allen Kent, Harold Lancour, Jay E. Daily. Encyclopedia of Library and Information Science. 31.
  5. ↑ "Библиотека Сулеймание - Istanbul 2010". 2012-05-05 tarixində arxivləşdirilib.
  6. ↑ "Süleymaniye Kütüphanesi // MyMerhaba" (ingilis). 2012-05-05 tarixində arxivləşdirilib.
  7. ↑ "Much easier access to old manuscripts via the Internet // Today's Zaman" (ingilis). 2009-08-08. 2012-05-05 tarixində arxivləşdirilib.
  8. ↑ http://www.yazmalar.gov.tr/koleksiyonlar.php https://web.archive.org/web/20160629131332/https://www.yazmalar.gov.tr/koleksiyonlar.php

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]