Səfərilər sülaləsi

Səfərlər sülaləsi (fars. سلسله صفاریان‎) İranın cənubi-şərqində, Əfqanıstanın cənubi-qərbində yerləşən Sistanda qurulmuş, 862–1003 illər arasında fəaliyyət göstərmiş qısa ömürlü bir xanədanlıqdır.

Tarixi dövlət
Səfərilər sülaləsi
861 — 1003
Dilləri	ərəb dili, fars dili
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Səfərilərin mərkəzi bugünkü Əfqanıstan sərhədləri içində qalan Zərənc şəhəridir. Sülalə tarixi haqqında çox bilgi olmayan, fəqət Şərqi İranda misgərlik edən Yəqub ibn Leys Əs-Səfər (867–879) tərəfindən qurulmuş və adını ondan almışdır. Əs-Səfər topladığı güc sayəsində sərkərdə olmuş və Sistan bölgəsini, daha sonra da müasir İran və Əfganıstan torpaqlarının böyük bir qismini fəth etmişdir.^[1] Əs-Səfər ölümündən öncə Tahirilərin əlində olan Xorasanı ələ keçirərək, onlara son qoydu və Bağdad yaxınlarına qədər çatmışdır.

Səfərilər İmperatorluğunun qurucusu Yaqubun ölümündən sonra çox yaşamadı. Ondan sonra taxta keçən qardaşı Əmr ibn Leys (879–902) 900-cü ildə Samanilər sülaləsinə bir döyüşdə məğlub oldu. Daha sonra Xorasanı vermək məcburiyyətində qaldı. Sonrakı illərdə tamamilə zəifləyən dövlətə 1003-cü ildə Samanilər tərəfindan son qoyuldu.

• Yəqub ibn Leys əs-Səffar (867–879)
• Amr bin Lait (879–901)
• Tahir I (901–908)
• Lait (908–910)
• Muhammed I (910–912)
• Amr II (912–913)
• Ahmad I bin Muhammed (922–963)
• Vəlüddövlə I Əmir Xələf Əmir Xələf Sistani (963–1003)
• Nasr I (1029–1073)
• Baha-ud-Devlah Tahir II (1073–1090)
• Baha-ud-Devlah Khalaf II (1090–1103)
• Taciddin Nasr II (1103–1164)
• Şemseddin Ahmed II (1164–1167)
• Taceddin Harb (1167–1215)
• Şemdessin Bahram Şah (1215–1221)
• Taceddin Nasr III (1221)
• Ruknuddin Abu-Mansur (1221–1222)
• Şihabeddin Mahmud I (1222–1225)
• Ali I (1225–1229)
• Şemseddin Ali II (1229–1254)
• Nasreddin (1254–1328)
• Nusreddin (1328–1331)
• Kutbeddin Muhammed II (1331–1346)
• Tafuddin I (1346–1350)
• Mahmud II of Persia (1350–1362)
• İzzeddin (1362–1382)
• Kutbeddin I (1382–1386)
• Taciddin II (1386–1403)
• Kutbeddin II (1403–1419)
• Şemseddin (1419–1438)
• Nizameddin Yahya (1438–1480)
• Şemseddin Muhammed III (1480–1495)

• Nancy Hatch Dupree – An Historical Guide To Afghanistan  (ing.)