Səfəvi imperiyasının Luristan hakimlərinin siyahısı

Səfəvi imperiyasının Luristan hakimlərinin siyahısı — Səfəvi imperiyasının qərbdə yerləşən inzibati vahidlərindən biri. Bu bölgənin ərazisi müasir İran İslam Respublikasının İlam ostanı və Luristan ostanlarının ərazilərinə uyğun gəlir. Luristan vilayəti imperiyanın müəyyən qədər muxtariyyətə malik olan 5 vilayətindən biri idi və şah tərəfindən təyin edilən vali və ya hakim tərəfindən idarə edilirdi.[1][2][3]

Vilayət 1508-ci ildə Şah Rüstəm Abbasi dövründə Səfəvi hökmdarı Şah I İsmayıldan asılılığı qəbul etmişdir. 1578–1587-ci illər istisna olmaqla (bu illərdə vilayətin yerli hakimi Osmanlı imperiyası ilə ittifaqda olmuşdur), Səfəvi imperiyasının süqutuna qədər ona tabe olmuşdurlar.[3]

Siyahı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Siyahıda vilayəti və ya onun hissələrini idarə etdiyi bilinən şəxslər göstərilmişdir.[4] Hakim və ya bəylərbəyi ifadələrinin hər ikisi də vilayət valilərini təsvir etmək üçün işlədilmişdir.[5]

Dövr Hakim Qısa məlumat
1508 Şah Rüstəm Abbasi Luristan və Xürrəmabad hakimi
?–1540 Mir Uğur ibn Şah Rüstəm Luristan hakimi
1541–1542 Mir Cahangir Luristan və Xürrəmabadhakimi
?–1549 Bəhram Mirzə Səfəvi Luristan və Mankare (Sadmarə?) hakimi
1549–? Rüstəm xan Luristan və çox gümanki Mankara hakimi
1568 Qeyb Sultan Ustaclı Luristan və Kürdüstan hakimi
1568–1585 Məhəmməd Luri Luristanın yarısının və Xürrəmabadın, onun ətrafının hakimi
1568–1575–? II Şah Rüstəm Luristanın yarısının, Xavənin və Ləştərin hakimi
1578–1587 Osmanlı hakimiyyəti ]] rule
1589–1593 Sultan Məhəmməd Şah Luristan hakimi
1593 Şahverdi Abbasi Luristan hakimi
1593–1594 Sultan Hüseyn ibn Şah Rüstəm Luristan (Xürrəmabad istisnaolmaqla) hakimi
1593–1595 Mehdiqulu xan Şamlı Xürrəmabad hakimi
1594–1598 Şahverdi Abbasi İkinci hakimiyyət dövrü. Luristanın hamısının (1595-ci ildən etibarən) hakimi
1598–? Təhmasibqulu xan İnanlı Sadmarənin, Hendaminin və Bağdada yaxın digər yerlərin hakimi '
1598–1631 Hüseyn xan Mansur bəy Solvizi Əvvəlcə Luristanın bir hissəsinin hakimi, daha sonra bütün vilayətin bəylərbəyi. O, həmçinin Bəxtiyarilərin miri olaraq da xidmət etmişdir.
1631–1641 Şahverdi xan Sonuncu hakimin oğlu. Luristan bəylərbəyi.
1641–1648–? Əliqulu xan Sonuncu hakimin oğlu. Luristan bəylərbəyi.
1651–? Mənuçöhr xan Sonuncu hakimin əmisi. Luristan hakimi.
1684 Adı məlum olmayan qızılbaş Qizilbaş tayfasından olan hakim.
1694–1695 Şahverdi xan Kiçik Luristanın hakimi
1722 Əlirmərdan xan ibn Hüseyn xan Ali Luristan hakimi

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Matthee, 2012. səh. 143–144. Vali sözünün mənası üçün, bax, see p. 258
  2. ↑ Matthee, 2015. səh. 443
  3. ↑ 1 2 Floor, 2008. səh. 234
  4. ↑ Floor, 2008. səh. 234–236
  5. ↑ Floor, 2008. səh. 124

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Willem Floor. Titles and Emoluments in Safavid Iran: A Third Manual of Safavid Administration, by Mirza Naqi Nasiri. Washington, DC: Mage Publisher. 2008. ISBN 978-1933823232.
  • Rudi Matthee. Persia in Crisis: Safavid Decline and the Fall of Isfahan. London: I.B.Tauris. 2012. ISBN 978-1-84511-745-0.
  • Matthee, Rudi. "Relations between the Center and the Periphery in Safavid Iran: The Western Borderlands v. the Eastern Frontier Zone". The Historian. 77 (3). 2015: 431–463. doi:10.1111/hisn.12068.
  • Eckart Ehlers. Khorramabad. Encyclopædia Iranica, Online Edition. Ehsan Yarshater. 2021.

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]