Səhm üzrə mənfəət

Səhm üzrə mənfəət (ing. Earnings per share, EPS) — şirkətin bölüşdürülə bilən xalis mənfəətinin adi səhmlərin orta illik sayına nisbətinə bərabər olan maliyyə göstəricisi. Səhm üzrə mənfəət fond bazarında fəaliyyət göstərən şirkətlərin investisiya cəlbediciliyini və səmərəliliyini müqayisə etmək üçün istifadə olunan əsas göstəricilərdən biridir.

Səhm üzrə mənfəət düsturla müəyyən edilir:

${\displaystyle EPS={\frac {I_{N}-D_{P}}{S_{A}}}}$,

burada ${\displaystyle I_{N}}$ — hesabat dövrünün xalis mənfəətidir, ${\displaystyle D_{P}}$ — imtiyazlı səhmlər üzrə dividendlər, ${\displaystyle S_{A}}$ — hesabat dövrü ərzində dövriyyədə olan adi səhmlərin orta çəkili sayıdır.

${\displaystyle S_{A}}$ hesablanarkən hesabat dövründə adi səhmlərin sayında baş vermiş bütün dəyişikliklər nəzərə alınır. Hesablanmış EPS dəyəri sıfırdan azdırsa, səhm üzrə itki haqqında danışmaq mənasızdır.

Faktiki dövriyyədə olan səhmlərin sayı nəzərə alınmaqla hesablanan səhm üzrə əsas mənfəət (ing. forward EPS) adlanır.

Həmçinin, səhmlərin sayında mümkün dəyişiklikləri və digər qiymətli kağızların adi səhmlərə çevrilməsi (məsələn, opsionların həyata keçirilməsi, istiqrazların konvertasiyası, yeni səhmlərlə imtiyazlı dividendlərin ödənilməsi).

IAS 33 standartına əsasən, hesabat dövrü üçün səhm üzrə mənfəətin hesablanması üçün ümumi düstur belədir:

Səhm üzrə əsas mənfəət = Adi səhmdarlara aid edilən dövr üzrə mənfəət (zərər) / Hesabat dövründə dövriyyədə olan adi səhmlərin orta çəkili sayı

adi səhm kapital aləti olduqda və adi səhmlərin sahiblərinə aid edilən dövr üçün mənfəət (zərər) gəlir vergisi, nəzarət hüququ olmayan səhmdarların səhmləri, imtiyazlı səhmlər üzrə dividendlər, adi səhmlərin orta çəkili sayı çıxılmaqla konsolidasiya edilmiş mənfəətdir. hesabat dövrü ərzində dövriyyədə olan — dövrün əvvəlində dövriyyədə olan və buraxılış tarixi və şərtləri nəzərə alınmaqla, dövr ərzində buraxılmış yeni adi səhmlərin sayına uyğunlaşdırılmış adi səhmlərin sayı^[1].