Saloniki bolqar oğlanlar gimnaziyası

Saloniki Bolqar oğlanlar gimnaziyası "Müqəddəslər Kiril və Mefodi" (bolq. Солунска българска мъжка гимназия „Св. св. Кирил и Методий“) – Makedoniyada ilk bolqar oğlanlar gimnaziyası, Bolqarıstan təhsilinin ən əhəmiyyətli mərkəzlərindən biri.

Saloniki bolqar oğlanlar gimnaziyası
Xəritə
40°38′12″ şm. e. 22°56′57″ ş. u.
Əsası qoyulub 1880
Bağlanıb 1913
Ölkə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Gimnaziya 1880-ci ilin payızında Saloniki şəhərində yaradılmış və 1913-cü ilə qədər mövcud olmuşdur. Saloniki Gimnaziyasının davamçısı Bolqarıstanın Pirin Makedoniyasının Blaqoyevqrad şəhərindəki "Müqəddəs Kiril və Mefodi" Milli Humanitar Gimnaziyası hesab olunur.

Saloniki Bolqar Oğlanlar Gimnaziyasının sənədi −1884-cü il

Gimnaziya və siyasi mübarizə

[redaktə | mənbəni redaktə et]
11 May münasibətilə gimnaziyada şənlik

Salonikidəki Bolqar cəmiyyəti kimi, 1893-cü ildən sonra gimnaziyanın şagirdləri və müəllimləri iki düşərgəyə — "inqilabçılar" və "təkamülçülər"ə bölündülər. Gimnaziya iki hərəkat arasında mübarizənin mərkəzlərindən biri idi.[1]

Təkamül inkişafının tərəfdarlarının fikirləri Ekzarxiyanın Makedoniya əhalisinin mədəni-maarif və iqtisadi inkişafının qanuni vasitələrlə davam etdirilməsinin zəruriliyi mövqeyi ilə əlaqələndirilir.[1]

İnqilabçılar Makedoniyanın muxtariyyəti üçün silahlı mübarizə hazırlamaq haqqında Daxili Makedoniya-odrin inqilab Təşkilatı ideyalarının tərəfdarları idilər.[2]

Gimnaziyada Daxili Makedoniya-odrin inqilab Təşkilatı hücrələri yarandı, tələbə nümayişləri və inqilabçı müəllimlərin bir hissəsi təkamülçü direktorlara qarşı bir neçə dəfə etirazları baş verdi[3]

1903-cü il yanvarın 2-dən 4-dək fizika otağında Daxili Makedoniya-odrin inqilab Təşkilatının Saloniki Konqresinin iclasları keçirildi və orada İlinden üsyanının hazırlanması barədə qərar qəbul edildi.[4] 1910-cu il aprelin 22–24-də gimnaziyada Bolqarıstan Matisasının Birinci Ümumi Yığıncağı keçirildi.[5]

Müasir Makedoniya tarixşünaslığına görə, bolqar və makedon əsilli tələbələrlə müəllimlər arasında gərginlik yaranıb.

Gimnaziya bədii ədəbiyyatda

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İvan Vazov "Makedoniya sonetləri " silsiləsinin bir hissəsi olan "Saloniki gimnaziyasına səfər" şeirini gimnaziyaya həsr edib. Şeirin yazılmasına 1884-cü ildə gimnaziyaya getməsi səbəb olmuşdur.

Gimnaziyanın direktorları və müəllimləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Gimnaziya müəllimləri −1890-cı il

Gimnaziyada tanınmış bolqa alim və pedaqoqları dərs deyirdilər. Bojil Raynov ilk direktor hesab olunur. Kuzman Şapkarev gimnaziyaya birinci il baş müəllim, ikinci il isə nəzarətçi kimi rəhbərlik etmişdir.[6][7]

Direktorlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Kuzman Şapkarev — (1880–1881) (главный учитель)
  • Bojil Raynov — (1881–1883)
  • Georgi Kandilarov— (1883–1887)
  • Konstantin Statelov — (1888)
  • Naço Naçov — (1888–1891)
  • Dimitr Haciivanov — (1891–1892)
  • Vasil Kınçov — (1892–1893)
  • Mixail Sarafov — (1893–1896)
  • Anastas Naumov — (1896–1897)
  • Xristo Matov — (1896–?)
  • Nikola Naçov — ?
  • Atanas Çengelev— ?
  • Anton Popstoilov— (1907–1909)
  • Todor Deçev— (1909–1912)
  • Georgi Belev — (1912–1913)

Müəllimlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Vasil Kınçov (1888–1891), kimya müəllimi
  • Vladislav Aleksiyev (1884–1962), hüquq
  • Georgi Pırliçev, yazıçı
  • Görçe Petrov(1895–1897), inqilabçı
  • İvan Karacov(1875–1834), inqilabçı
  • Konstantin Veliçkov (1890–1891), yazıçı və publisist

Gimnaziyanın şagirdləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Andrey Lyapçev, siyasətçi, Bolqarıstanın baş naziri
  • Boris Sarafov, inqilabçı
  • Qoçe Delçev, inqilabçı
  • Dame Qruev, inqilabçıp
  • Todor Aleksandrov, inqilabçı, Daxili Makedoniya-odrin inqilab Təşkilatının başçısı
  • Dimitar Vlaxov, inqilabçı, Makedoniya Sosialist Respublikasının rəhbəri

Qeydlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 "Шатев, Павел. «В Македония под робство», София, 1983, трето издание, стр. 35". 2008-09-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-16.
  2. ↑ "Шатев, Павел. «В Македония под робство», София, 1983, трето издание, стр. 36". 2008-09-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-16.
  3. ↑ "Шатев, Павел. «В Македония под робство», София, 1983, трето издание, стр. 37". 2008-09-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-16.
  4. ↑ Божинов, Воин. Българската просвета в Македония и Одринска Тракия 1878–1913, София 1982, с. 145
  5. ↑ Жечев, Николай. "Българска матица в Цариград", Македонски преглед, г. XV, 1992, кн.1, с. 51.
  6. ↑ "Пламъкът на солунския светилник" юбилеен сборник, Народна просвета, София, 1970, стр. 293.
  7. ↑ Ганчев, Добри. "Спомени", изд. Слово, 2005, стр. 188.

Biblioqrafiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Georgi Kandilarov, "Solunda bolqar gimnaziyası və əsas məktəbi", Sofiya 1930
  • Döyüşçü Bojinov, "Makedoniya və Odrinska Trakiyada maarifləndirmənin Bulqarskatası 1878–1913", Sofiya 1982
  • Kuzman Şapkarev, "Makedoniyada vazrazhdaneto na bulgarshchinata üçün", Sofiya 1984
  • Pavel Şatev, "Utancaqlıq altında Makedoniyada", Sofiya 1934; Sofiya 1983 (3-cü nəşr)
  • "Saloniki" kolleksiyası, Sofiya, 1934 (Solunskite Bolqar Məktəbində müəllimlər və təhsilə baxın)

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]