Samvel Karapetyan (tarixçi)

Samvel Karapetyan (erm. Սամվել Կարապետյան; 30 iyul 1961, İrəvan – 27 fevral 2020[1], İrəvan) — Ermənistan tarixçisi, araşdırmaçısı, yazıçısı və orta əsr memarlığı üzrə mütəxəssisi. O, Ermənistanın, Qarabağın və Cənubi Qafqazın digər bölgələrinin tarixi abidələrinin öyrənilməsi üzrə ixtisaslaşmışdı. Karapetyan iyirmi ildən artıq müddət ərzində erməni tarixi və memarlığının minlərlə əsərini araşdırmış və kataloqlaşdırmışdır. O, Erməni Memarlığı Araşdırmaları (EMA) QHT-sinin İrəvan şöbəsinin rəhbəri idi.[2][3]

Samvel Karapetyan
erm. Սամվել Կարապետյան
Doğum tarixi 30 iyul 1961(1961-07-30)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 27 fevral 2020(2020-02-27)[1] (58 yaşında)
Vəfat yeri
Mükafatları Movses Xorenli medalı (Ermənistan)
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tənqidi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Karapetyanın elmi fəaliyyəti dəfələrlə tənqid olunub. "Gürcüstanda "erməni" yoxsa gürcü kilsələri?!" kitabında gürcü alimi Bondo Arveladze qeyd edir ki, Karapetyanın 1995-ci ilin "Gürcüstandakı erməni kilsələri" istinad xəritəsində 653 gürcü kilsəsinin 80% erməni kimi təqdim olunur.[4] Arveladze onu da qeyd edir ki, əgər Ermənistan Quqarkı zaman-zaman ələ keçirdisə, bu o demək deyil ki, Quqark S. Karapetyanın və başqaların arzuladığı kimi doğrudan da ermənidir".[4] Karapetyana 2011 və 2015-ci illərdə Gürcüstana giriş qadağan edilib.[5]

Britaniyalı jurnalist Tomas de Vaal "Qara Bağ: Ermənistan və Azərbaycan sülh və savaş yollarında" kitabında Karapetyanın Kəlbəcər şəhəri barədə iddiaları ilə razılaşmır: "Son yüz il ərzində orada bir nəfər də erməni yaşamırsa, Kəlbəcəri hansı mənada “erməni” adlandırmaq olar? Mən Samvelə dedim ki, Kəlbəcərin “azad edilmiş” ərazi iddiası ilə razılaşa bilmirəm, çünki onun bütün əlli min əhalisi, azərbaycanlılar və kürdlər, rayondan qovulub. Təbii ki, mən sübut etdim ki, bu insanların doğulduğu evlərdə yaşamaq hüququ var".[6] De Vaalın fikrincə, "Samvel üçün keçmiş indikini kölgəyə saldı".[6]

Əsərləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Բուն Աղվանքի հայերեն վիմագրերը (Armenian Lapidary Inscriptions in Caucasian Albania Proper). Yerevan: Gitutiun Publishing, 1997. (erm.)
  • Վրաց Պետական Քաղաքականությունը և հայ մշակույթի հուշարձանները, 1988–1998 (Georgian State Policy and Historical Armenian Monuments, 1988–1998). Yerevan: Gitutiun Publishing, 1998. (erm.)
  • Armenian Cultural Monuments in the Region of Karabakh. Trans. Anahit Martirossian. Yerevan: Gitutiun Publishing, 2001. (erm.)
  • Ջավախքի Պատմական Հուշարձանները (The Historical Monuments of Javakhk). Yerevan: Gitutiun Publishing, 2001. (erm.)
  • Կովկասյան թանգարանի Հայկական հավաքածուն (The Armenian Collection of the Caucasian Museum). Yerevan: Gitutiun Publishing, 2004. (erm.)
  • Հյուսիսային Արցախ (Northern Artsakh). Yerevan: Gitutiun Publishing, 2004. (erm.)
  • Հայերը Կախեթում (The Armenians of Kakhetia). Yerevan: Gitutiun Publishing, 2004. (erm.)

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Մահացել է հուշարձանագետ Սամվել Կարապետյանը.
  2. ↑ Noyan Tapan. "Armenian intellectuals blast "barbaric" destruction of Nakhichevan monuments". BBC Monitoring Trans Caucasus Unit. July 1, 2002.
  3. ↑ Tapan, Noyan, "Armenia accuses Turkey, Georgia, Azerbaijan of destroying historical monuments", BBC Monitoring Trans Caucasus Unit, July 1, 2002
  4. ↑ 1 2 "Бондо Арвеладзе - Грузинские церкви в Грузии и Армении - Часть 3" (rusca). Кавказъ Плюс. 28 dekabr 2016. İstifadə tarixi: 24 oktyabr 2022.
  5. ↑ "Грузинские власти запретили въезд в страну эксперту по памятникам Самвелу Карапетяну" (rusca). Armenpress. 16 dekabr 2015. İstifadə tarixi: 24 oktyabr 2022.
  6. ↑ 1 2 Том де Ваал. "Глава 10. Урекаванк. Непредсказуемое прошлое" (rusca). BBC. 11 iyul 2005. 2015-10-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 oktyabr 2022.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]