Saqalassos

Saqalassos (yun. Σαγαλασσός), həmçinin Selqessos (yun. Σελγησσός)[1] və Saqallesos (yun. Σαγαλλησός)[2] kimi də tanınır — cənub-qərb Anadolunun antik şəhəri və əhəmiyyətli arxeoloji məkanı, onun xarabalıqları Antalya şəhərindən təxminən 100 km şimalda və Ağlasun şəhərinin yaxınlığında yerləşir. Pisidiya tarixi bölgəsinin şəhərlərindən biri idi. Tavr dağlarının qərb yamacında yerləşir.

Saqalassos
yun. Σαγαλασσός
37°40′41″ şm. e. 30°31′10″ ş. u.HGYO
Alternativ adı Selqessos, Saqallesos
Yer Ağlasun, Burdur ili, Türkiyə
Region Pisidiya
Tarix
Tərk edilib VII əsrin ortaları
Yer qeydləri
Qazıntı zamanı 1990–
Arxeoloqlar Mark Uelkens
Vəziyyəti xarabalıq
Saqalassos xəritədə
Saqalassos
Saqalassos
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

E.ə. 333-cü ildə şəhəri Makedoniyalı İsgəndər fəth etdi. E.ə. 25-ci ildə şəhər Qalatiya adlı Roma əyalətinin paytaxtı oldu. Şəhərin qədim abidələrinin qalıqları aşkar Roma xüsusiyyətinə sahibdir, şəhərdə imperator Adrian (117-138) şəxsiyyətinə pərəstiş formalaşmışdır və burada çoxsaylı Roma veteranları məskunlaşmışdır ki, bu da ellinizmə məruz qalmış Anadolu üçün olduqca qeyri-adi hal idi. İmperator Adrianın 5 metrlik heykəlinin qalıqları qorunub saxlanılmışdır.

Teatr

Arxeoloji sahənin qalıqları dəniz səviyyəsindən 1400-dən 1600 metrə qədər yüksəkliklərdə yerləşir. VI əsrin əvvəllərində burada güclü zəlzələ baş vermişdir. Daha bir VII əsrin ortalarında baş vermişdir. Nəticədə suyun qeyri-müntəzəmliyi və epidemiyalar başladı. Şəhərin qədim mədəniyyətinin ümumi tənəzzülü başlandıqdan sonra, sakinlər şəhəri yavaş-yavaş tərk etməyə və vadiyə köçməyə başladılar. Buna baxmayaraq, Bizans dövründə şəhərdəki Yunan-Xristian icmasının həyatı 13-cü əsrin əvvəllərinə, türk fəthinin son mərhələsi başlayana qədər davam edirdi. Dağıdılmış Bizans qalasından nəticə çıxarmaq olar ki, şəhərin xristian sakinləri ilə gələn türklər arasında münasibətlər düşməncəsinə idi. Bu səbəbdən, türklər şəhərin özündə deyil, kənarındakı ayrı bir kənddə məskunlaşmağa başladılar.[3] Saqalassosun qazıntılarından göründüyü kimi, şəhərin müsəlmanlaşması və türkləşməsi prosesi dinc keçmirdi və yunan-xristian əhalisi XIV əsrin əvvəllərinə qədər müqavimət göstərirdi.[4]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Stephanus of Byzantium, Ethnica, S549.12". 2021-04-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-24.
  2. ↑ "Suda Encyclopedia, si.13". 2020-12-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-24.
  3. ↑ Brice W. C. "The Turkish Colonization of Anatolia" (PDF). Manchester eScholar Services (ingilis). 2020-12-12 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-02-20.
  4. ↑ Claudio Ottoni, François-X Ricaut, Nancy Vanderheyden, Nicolas Brucato, Marc Waelkens and Ronny Decorte. "Mitochondrial analysis of a Byzantine population reveals the differential impact of multiple historical events in South Anatolia". NLM - NIHh (ingilis). 2011-01-12. 2017-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-02-20.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda Saqalassos ilə əlaqəli mediafayllar var.