Saray körpüsü
Saray Körpüsü (rus. Дворцо́вый мост) — Rusiyanın Sankt-Peterburq şəhərində hərəkət edən körpü. Körpü Neva çayı üzərindən keçərək Saray Meydanı ilə Vasilyevski adasını birləşdirir. Neva üzərindəki digər körpülər kimi (Böyük Obuxovski Körpüsü istisna olmaqla), gecə boyunca açılır və şəhərin müxtəlif hissələri arasındakı piyada gəzintini demək olar ki, mümkünsüz edir. Körpü 1912–1916 illəri arasında fransız firması Société de Construction des Batignolles tərəfindən inşa edilmişdir.
| Saray körpüsü | |
|---|---|
.jpg) | |
 | |
| 59°56′28″ şm. e. 30°18′30″ ş. u. | |
| Keçid | Neva çayı |
| Yeri |
 Rusiya, Sankt-Peterburq |
| Material | polad |
| Uzunluğu | 261,1 m |
| Eni | 27.8 m |
| Açılışı | 23 dekabr 1916 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Saray Körpüsünün ümumi uzunluğu 260.1 metr, eni isə 27.8 metrdir. Körpü həmçiin Qış Sarayı ilə Britaniya admirallığı arasındakı ən cənub tərəfdəki Saray sahillərini birləşdirən və Saray Meydanına aparan beş yoldan ibarətdir.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]İmperator I Nikolay I Pyotrın Neva çayı boyunca körpülər tikmək qadağasını qaldırdıqdan sonra, mövcud tikilidən təxminən 50 metr aşağıda müvəqqəti bir körpü quruldu.
1862-ci ildə liberal, mütərəqqi və konstitusiya hökumətinə etiraz edən tələbələr Neva körpüsündə polis tərəfindən döyüldülər. Bu zaman buradan keçən imperatriçə Mariya Fyodorovna görən izdiham alqışlamağa başlayır. "Onlar olduqca sadiq idilər" – o deyir; "məni sevindirdilər. Niyə polisə bu qədər qəddarcasına davranmağa icazə verirsən?"[1]
Dəmir körpünün inşasına 1912-ci ildə Andrey Pşenitskinin dizaynları ilə başlanmışdı. Lakin iş Birinci Dünya Müharibəsi ilə təxirə salındı və körpü 23 dekabr 1916-cı ilə qədər ictimaiyyətə açılmadı. Körpünün tikintisi 1901–1911-ci illər arasında rədd edilmiş 54 təklif ilə çətin idi. Saray sahilindən Kunstkammerə, İmperator Sənət Akademiyasına və Vasilievski adasındakı digər quruluşlara görünüşün qarşısını almaq üçün dizayn ciddi nəzarət altına alındı.
Oktyabr inqilabı zamanı körpü şəhərə nəzarət etmək üçün üsyançılar tərəfindən işğal ediləcək əsas yerlərdən biri olaraq ayrıldı və heç bir döyüş olmadan alındı.[2]
Açılışdan bir il sonra, körpü Respublika Körpüsü adlandırıldı (rus. Республика́нский мост). Lakin əsl adı 1952-ci ildə bərpa edildi. Quruluşun müxtəlif təkmilləşdirilməsi və görünüşü Sovet dövründə də yaxşı davam etdi. 1967-ci ildə körpü təmir edildi. Tramvay yolları 1998-ci ildə körpüdən çıxarıldı.
Hərəkət mexanizmi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Hər körpü yuxarı qaldırılmasının 700 tonunu təmin edən mühərriklər, nəhəng dişlilər (bəziləri hələ də orijinal olaraq qalır) və min tonluq əks yüklərdən ibarətdir. Mexanizm etibarlı işləyir, lakin bəzən kiçik hadisələr olur. 2002-ci ilin oktyabrında dişli çarxlardan biri qırıldı: nəticədə hərəkət ortada dayandı və gəmi keçidi ləngidi.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Pyotr Kropotkin. "The Present Crisis in Russia". The North American Review. 1901. 2019-11-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-12.
- ↑ Trotsky, Leon. History of the Russian Revolution. London: The Camelot Press ltd. 1934. səh. 1071.