Sofiya (Albaniya şahzadəsi)
Şönburq-Valdenburq şahzadəsi Sofiya Vid (alm. Sophie Helene Cecilie Prinzessin von Schönburg-Waldenburg; 21 may 1885[1], Potsdam, Prussiya[2] – 3 fevral 1936[1]) — şahzadə Vilhelmin həyat yoldaşı. Ərinin alban taxtına çıxması ilə o, Albaniya şahzadəsi oldu. Ölkədən kənarda və diplomatik yazışmalarda ona "Şahzadənin yoldaşı" deyirdilər, lakin Albaniyada ona "Mbretëreshë" və ya "Kraliça" deyə müraciət olunurdu.
| Sofiya Elen Sesiliya Şönburq-Valdenburq | |
|---|---|
| alm. Sophie Helene Cecilie Schönburg-Waldenburg | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Potsdam, Brandenburq, Almaniya İmperiyası |
| Vəfat tarixi | (50 yaşında) |
| Vəfat yeri | Hemeiuş, Rumıniya Krallığı |
| Həyat yoldaşı | Vilhelm (Albaniya şahzadəsi) |
| Uşağı | 2 |
| Atası | Viktor, Şönburq-Valdenburqun irsi şahzadəsi |
| Anası | Şahzadə Lüsiya Sayn-Vitgenşteyn-Berleburq |
| Fəaliyyəti | opera müğənnisi, bəstəkar |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Erkən həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Şahzadə Sofiya Brandenburq əyalətindəki Prusiyanın Potsdam şəhərində irsi şahzadə I Otto Karl Viktor fon Şönburq-Valdenburqun (1856-1888) və onun həyat yoldaşı Şahzadə Lüsiya Sayn-Vitgenşteyn-Berleburqun (1859-1903) qızı olaraq anadan olmuşdur.
Şahzadə Sofiyanın valideynlərinin hər ikisi gənc ikən vəfat etdi, buna görə də o, gəncliyinin çox hissəsini Moldaviadakı Hemeiuş mülkündə, ana tərəfdən qohumlarına məxsus olan Hemiuş Qalasında keçirdi.[3]
Evliliyi və uşaqları
[redaktə | mənbəni redaktə et]30 noyabr 1906-cı ildə Valdenburqda Saksoniya şahzadəsi Sofiya Vid şahzadəsi Uilyam (1845-1907) və Niderland şahzadəsi Mariyanın (1841-1910) oğlu Vid şahzadəsi Vilhelmlə evləndi. Sofiyanın əri Şahzadə Vilhelm onun ikinci əmisi oğlu olan Almaniya İmperatoru II Vilhelmlə qohum idi. Onların iki övladı var idi:
- Albaniya şahzadəsi Mariya Eleonor (1909-1956)
- Albaniyanın irsi şahzadəsi Kerol Viktor (1913-1973)[4]
Alban əcdadları
[redaktə | mənbəni redaktə et]O, Şahzadə Skarlat Qikanın (1715-1766) qızı (Moldova şahzadəsi və Valaxiya şahzadəsi) və həyat yoldaşı Şahzadə Ruksandra Muruzinin nəslindən olan Şahzadə Yelena Kallimaçinin nəslindən olan bəzi uzaq alban əcdadlarına sahib idi. O, həmçinin Valaxiya şahzadəsi I Qriqor Qicanın (1628-1675) qızı Şahzadə Ruksandra Qica və onun həyat yoldaşı Şahzadə Mariya Strurdzanın nəslindəndir. Rəsmi olaraq rumın olsa da, Qica ailəsi alban köklərinə malikdir.[5]
Albaniya şahzadəsi olaraq fəaliyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şahzadə Sofiya ərinin bibisi Rumıniya Kraliçası Elizabet ilə yaxın idi, o, valideynlərinin ölümündən sonra Rumıniyaya köçdükdən sonra onunla tanış oldu. Şahzadə Sofiya və Kraliça Elizabet birlikdə oxuyur, rəsm çəkir, bəstələyir və musiqi alətlərində ifa edirdi.[6] Kraliça Elizabet, Şahzadə Sofiyanın əri Uilyamın alban taxtına yiyələnməsində mühüm rol oynadı və Take İoneskudan böyük dövlətləri Uilyamı seçməyə razı salmağı xahiş etdi.[7] Şahzadə Sofiya və Kraliça Elizabet hər ikisi Uilyamın taxtı qəbul etmək istəməməsini aradan qaldırmaq üçün çalışdılar.[8]
Nəhayət, Uilyam razılaşdı və 21 fevral 1914-cü ildə Şahzadə Uilyam və Şahzadə Sofiya Noyviddəki qəsrində alban görkəmli şəxslərdən ibarət nümayəndə heyətini qəbul etdilər və burada Uilyama rəsmi olaraq taxt təklif edildi. Daha sonra Albaniya nümayəndə heyəti Saksoniya əyalətinin Valdenburq şəhərində oldu, burada şahzadə Sofiyanın ailəsinə ehtiramlarını bildiriblər.[9]
Sofiya və əri Albaniyaya 7 mart 1914-cü ildə müvəqqəti paytaxt Durresə gəldilər. Sofiya və Vilhelm Albaniyada uğur qazana bilmədilər: onlar mədəniyyətə yad idilər və Qərbi Avropada kral ailəsi üçün normal olan, lakin Albaniyada bilinməyən vərdişləri tətbiq etməyə çalışırdılar. Sofiya siyasətə maraq göstərmirdi. Onun təmsilçilik vəzifələri və dövlət işlərinə maraq göstərməməsi Qərbi Avropada kral konsorsiyumu üçün ideal hesab olunurdu və onun mentoru Rumıniya Kraliçası Elizabetdən nümunə götürdü.[10] Durresdə onlarla görüşən Edit Darem onları belə təsvir etdi:
- "Onlar çox royaldırlar — hər ikisi [...] məhkəmədə iştirak edir və insanları onların hüzurunda ayaqda saxlayırlar. Bu, gülüncdür [...] onun [Sofiyanın] yeganə fikri, xanımlarla bol-bol oynamaq, çiçək paylamaq, gül paylamaq, yaralıların üzərinə medallar taxmaq və yerli tikmələrdən kiçik koftalar tikdirməkdir.[11]
Onun alban macərası qısamüddətli oldu. 3 sentyabr 1914-cü ildə ölkədə qarışıqlıq hökm sürərkən Şahzadə Sofiya və Şahzadə Uilyam Albaniyanı tərk etdilər və bir daha geri qayıtmadılar.[12] Lakin o, 1925-ci il yanvarın 31-dək, ölkə respublika elan edilənə qədər rəsmi olaraq Albaniya şahzadəsi olaraq qaldı.
3 fevral 1936-cı ildə Şahzadə Sofiya Rumıniyanın Hemeiuş şəhərində vəfat etdi.[13]
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 Lundy D. R. Sophie Helene Cecilie Prinzessin von Schönburg-Waldenburg // The Peerage (ing.).
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #117347582 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/1-85043-761-0
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-11-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-25.
- ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2020-10-28 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-11-25.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-03-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-25.
- ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/1-84511-013-7
- ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/1-85043-761-0
- ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/1-85043-761-0
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-11-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-25.
- ↑ "https://books.google.com/books?id=VBGMDwAAQBAJ&pg=PA192 Arxivləşdirilib 2022-11-25 at the Wayback Machine
- ↑ https://archive.org/details/balkanwarsprelud00hall
- ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/1-84511-013-7