Solou modeli

Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin.

Solou modeli (Solou — Svon modeli , ing. Solow model) — ekzogen qənaət dərəcəsinə və neoklassik istehsal funksiyasına əsaslanan ekzogen iqtisadi artım modeli^[1][2].

Solou modeli iqtisadi artımın bütün müasir modelləri üçün başlanğıc nöqtəsi hesab olunur və o, kapitalın dəyişmə sürətinin təhlili üçün lazımi riyazi əsas verir. Model bütün makroiqtisadi nəzəriyyələrə təsir göstərmişdir^[3].

1956-cı ildə Robert Solou və Trevor Svon tərəfindən eyni vaxtda və müstəqil olaraq hazırlanmışdır.

Modelin çatışmazlıqlarından biri əmanət normasının ekzogen xarakter daşımasıdır, yəni modeldə istehlakçıların optimallaşdırıcı davranışı nəzərə alınmır (bu davranışı nəzərə alan model iqtisadi artımın neoklassik modeli adlanır). Model həm də inkişaf etməkdə olan ölkələrdə faiz dərəcəsinin qeyri-real qiymətləndirilməsinə gətirib çıxarır^[4].

Solou modelinin meydana çıxmasından əvvəl iqtisadi artımı öyrənmək üçün ən çox yayılmış vasitə Harrod-Domar modeli idi. O, Keynsçi fərziyyələrə əsaslanırdı, yalnız makro səviyyəli məlumatlara (məcmu tələb, məcmu təklif və s.), fərdi istehlakçının və ya ayrı-ayrı firmanın mikrosəviyyəsinə məhəl qoymadan fəaliyyət göstərirdi və iqtisadi artımın mümkün mənfi^[5] nəticələrinə diqqət yetirirdi. xüsusilə işsizliklə bağlı. Həmçinin, modelin zəif tərəfləri Leontiyev istehsal funksiyasından istifadə etdiyi üçün resursların bir-birini əvəz edə bilməməsi və dinamik tarazlığın qeyri-sabitliyi idi. Neoklassik nəzəriyyəyə mikro səviyyədə neoklassik əsaslara əsaslanan və iqtisadi artım mexanizmini nümayiş etdirən öz modeli lazım idi və Solou modeli bu istiqamətdə ilk addım idi^[6].

Model qapalı iqtisadiyyatı nəzərdə tutur. Firmalar öz mənfəətlərini maksimuma çatdırırlar. Firmalar mükəmməl rəqabət şəraitində fəaliyyət göstərirlər. Yalnız bir məhsul ${\displaystyle Y}$ istehsal olunur, həm istehlak ${\displaystyle C}$, həm də investisiya ${\displaystyle I}$ üçün istifadə olunur. Texnoloji tərəqqinin sürətləri ${\displaystyle g}$, əhalinin artımı ${\displaystyle n}$ və kapitalın getmə sürəti ${\displaystyle \delta }$ sabitdir və ekzogen şəkildə verilir. Qənaət dərəcəsi ${\displaystyle s}$ də ekzogen olaraq təyin edilir^[7]. Modeldə fiskal siyasət (dövlət xərcləri və vergilər) yoxdur. Zaman ${\displaystyle t}$ davamlı olaraq dəyişir^[4][2].