Spiker

Parlamenrin spikeri (ing. Speaker, hərf. natiq) — bir palatalı parlamentin və ya çox palatalı parlamentin palatasının sədri.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bu termin siyasi leksikonda geniş yayılmışdır, lakin rəsmi olaraq yalnız ingilisdilli dövlətlərdə və ölkələrdə istifadə olunur. Parlamentin spikeri vəzifəsi ilk dəfə 1377-ci ildə İcmalar Palatasında təqdim edildi, onun ilk sədri Tomas Hangerford (ing. Thomas Hungerford) oldu. Spikerin əsas funksiyalarına Parlament Palatasının iclaslarının təşkili (qaydalara əməl olunmasına nəzarət, ayrı-ayrı deputatlara söz vermək, səsvermənin nəticələrini elan etmək) və onun vəzifəli şəxslərinə rəhbərlik etmək daxildir[1][2]. Bundan əlavə, spiker hakimiyyətin digər qolları ilə münasibətlərdə parlamentin nümayəndəsi kimi çıxış edir. Bəzi hallarda spiker parlamentin lideri sayılır və ona digər deputatlara verilməyən səlahiyyətlər və səlahiyyətlər verilir. O, görkəmli siyasi xadimdir və qanunvericilik prosesinin gedişinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərə bilər. Bir sıra ştatlarda və ölkələrdə prezident vəzifəsində vakant yer yarandığı halda, bir və ya bir neçə palatanın spikeri eyni anda prezidentin səlahiyyətlərini icra edən təyin edilir[3][4].

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Journal of the House of Commons: January 1559 Arxiv surəti 27 sentyabr 2007 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2007-09-27 at the Wayback Machine; 1559; accessed August 2015
  2. ↑ Lee Vol 28, pp. 257,258.
  3. ↑ Stubbs, William. The Constitutional History of England in Its Origin and Development (ingilis). Clarendon Press. 1903.
  4. ↑ "History of the Speakership", UK Parliament, 2021, 10 August 2023 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 10 Aug 2023

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]