Sultan Qütbəddin Aybək (XII əsr-1210)— Dehli Türk sultanlığının qurucusu və ilk hökmdarı.
Sultan Qütbəddin Aybək | |
---|---|
| |
Dehli sultanı[d] | |
25 iyun 1206 – 4 noyabr 1210 | |
Əvvəlki | Məhəmməd Quri |
Sonrakı | Aram Şah |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1150 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 4 noyabr 1210 |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | siyasətçi, Dehli sultanı[d] |
Uşaqları | |
Ailəsi | Müəzzilər dövləti |
Dini | sünni islam |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Türk kökənli olan Aybək əsir edilib Nişapur qazısına satıldı və burada mükəmməl bir təhsil aldı. Qazı ölüncə Qurlu sultanı Məhəmməd Quriyə qulam kimi satıldı və sultanın Dehlini yaxıb-yıxdığı 1193-cü il səfərinə qatıldı. Qurinin ən güvəndiyi sərkərdə mərtəbəsinə yüksələn Aybək, 1206-cı ildə ağasının ölümüylə bütün Əfqanıstan, Pakistan və şimali Hindistan torpaqlarına hakim oldu. 1210-ci ildə çövkan oynarkən atdan yıxılaraq öldü və yerini Sultan Şəmsəddin El-Tutmuş aldı.
Dehlidəki ilk İslam memarlığı örnəklərinəen biri olan Qüvvət-ül İslam Camii və Dünya Mədəniyyət İrsi siyahısında olan Qütb Minarəsi Sultan Qütbəddin Aybək dönəmində inşa edilmişdir.