Türkmənistanda COVID-19 pandemiyası

Türkmənistanda COVID-19 koronavirusun təsdiq olunmuş xəstəlik halı mövcud deyil.[1] Hökumət virus haqqında məlumatı idarə etməyin uğurunda işləyib, fəqət mütəxəssislərin fikrinə görə, onun yayımı ölkədə baş verdiyinin ehtimalı var.[2][3] ÜST / Avropa missiyasının rəhbəri, doktor Ketrin Smolvud, Türkmənistana 10 günlük səfərindən sonra keçirilən brifinqdə, ölkədə COVID-19 infeksiyasının aşkarlanması barədə məlumat vermədi.[4][5][6][7]

Türkmənistanda COVID-19 pandemiyası

Yanvarın 31-də Türkmənistan Hava Yolları Banqkoka və Pekinə reyslərini ləğv edib.[8] Fevralın 29-da isə, Türkmənistan virusun təsiri altında olan ölkələrin vətəndaşlarına girişi qadağan edib. Martın 5-də Qazaxıstanın Almatı şəhrindən uçan üç xarici səyyahətçiyə, o cümlədən bir ərəb ölkənin iki diplomatına ölkəyə girməyə icazə verilməyib. Onların təyyarəsi əvvəl Türkmənabada çevirilib, sonra isə hamı İstanbula gedən reysə otuzdurulub.[9]

Martdan başlayaraq, Türkmənistana uçan bütün reyslər Türkmənəbad Beynəlxalq Hava Limana yönəldirilir.[10] Az sonra, beynəlxalq reysləri ümumiyyətlə ləğv olunub.[11] Ölkəyə giriş icazəsi ancaq diplomatiya, rəsmi və humanitar məqsədi ilə gələn şəxslərə verilir.[12] Sərnişinlərin çatmamazlığına görə, xarici hava yollarının çoxluğu Türkmənistana reyslərini ləğv edilib. Türkmənistanı ziyarət etmək istəyən hər şəxsin onun koronavirusu olmadığı təsdiq edən sertifikatı olmalı.

Türkmənistanın ən böyük yaşayış məntəqələri ətrafında, o cümlədən paytaxt Aşqabad şəhərinin ətrafında əlavə kontrol punktları yerləşdirilib. Böyük şəhərlərə girişindən əvvəl şəxslərin bədən dərəcəsi infraqırmızı ölçü ilə ölçülür. Həmin tədbir daxili reyslərlə uçan bütün sərnişinlərə də aiddir.[13]

Türkmənistan Futbol Federasiyası bütün turnirlərini, o cümlədən 2020-ci ilin Ali Liqasını təxirə salıb.[14] Aprelin 19-da, Ali Liqa,[15][16][17][18][19] iyunun 2-də isə Türkmənistan Futzal Liqası davam edilməyə başlayıb.[20][21]

Sərhədsiz reportyorların verdikləri məlumata görə, Türkmənistan hökuməti "koronavirus" sözünü qadağan edib və ölkədə maskanı taxan və ya pandemiyanı müzakirə edən şəxslər həbs oluna bilər.[22][23] Lakin, az sonra, onlar öz məlumatını düzəldib, aydınlaşdırdılar ki, "koronavirus" sözü qadağan olunmayıb, amma o, məlumat broşurlardan çıxardırılıb və hökumət virus haqqında məlumatı məhdudlaşdırıb, "çox tərəfli məlumatı" yayırdı.[24] Türkmən İnsan Haqqları üçün Təşəbbüs qurumunun mətbuat orqanı, Chronichles of Turkmenistan verdiyi məlumata görə, Türkmənistan mətbuatı dövlətin gördüyü tədbirlərdən martın 25-nə qədər xəbər vermirdi.[25]

Pandemiya zamanı Prezident Qurbanqulu Berdiməhəmmədov üzərlik yandırmağa məsləhət verib. Üzərliyin koronavirusa qarşı effektivliyi haqqında sübut mövcud deyil, halbuki Berdiməhəmmədov açıq şəkildə onu COVID 19 həstəliyini qeyd etməmişdi.[26][27]

Aprelin 3-də Prezisent Berdiməhəmmədov dövlət büdcəsini[28] və yeni binaların tikilməsinin planlarını təshih etməyə,[29] özəl müəssisəsilərə və nəqliyyat agentikləri üçün yardım tədbirləri görməyə[30] və əsas ərzaqların təchizini yaratmağa əmr verib.[31]

  1. "ВОЗ: В Таджикистане и Туркмении нет коронавируса" (Russian). EurAsia Daily. 1 April 2020. 3 April 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 June 2020.
  2. Mackinnon, Amy. "Turkmenistan's Secretive Strongman Remains in Denial About the Pandemic". Foreign Policy. 11 April 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 April 2020.
  3. Rickleton, Christopher. "Experts doubt isolated Turkmenistan's virus-free 'show'". CTVNews (ingilis). 9 April 2020. 3 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 June 2020.
  4. "В ВОЗ оценили ситуацию с коронавирусом в Туркменистане". 2020-07-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-15.
  5. "ВОЗ не выявила случаи заражения коронавирусом в Туркменистане". 2020-07-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-15.
  6. "ВОЗ оценила систему здравоохранения в Туркмении в условиях COVID-19". 2022-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-15.
  7. "Катрин Смолвуд: "ВОЗ одобряет все принимаемые Туркменистаном меры по предотвращению проникновения коронавируса"". 2022-02-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-15.
  8. "Туркменистан приостанавливает авиарейсы в Бангкок и в Пекин из-за вспышки в Китае коронавируса" (Russian). Turkmenportal. 31 January 2020. 1 February 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 June 2020.
  9. "No coronavirus cases officially registered in Turkmenistan". m.akipress.com. 23 March 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 March 2020.
  10. "Авиарейсы из-за пределов Туркменистана временно перенаправляются в Туркменабат Общество". Туркменистан, интернет портал о культурной, деловой и развлекательной жизни в Туркменистане. 20 March 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 March 2020.
  11. "Central Asia tightens restrictions as coronavirus spreads". Reuters (ingilis). 21 March 2020. 22 March 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 April 2020.
  12. "Информация для граждан Республики Беларусь, рекомендации Посольства в связи с коронавирусом - Посольство Республики Беларусь в Туркменистане". turkmenistan.mfa.gov.by. 20 March 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 March 2020.
  13. "Туркменистан усиливает меры по предотвращению проникновения коронавируса Здоровье". Туркменистан, интернет портал о культурной, деловой и развлекательной жизни в Туркменистане. 25 March 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 March 2020.
  14. Валавичюте, Диана. "Все турниры под эгидой Федерации футбола Туркменистана приостановлены". www.championat.com. 25 March 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 March 2020.
  15. ""Копетдаг" ушёл от поражения в матче возобновившегося чемпионата Туркменистана по футболу" (Russian). Turkmenportal. 19 April 2020. 17 July 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 June 2020.
  16. "Turkmenistan football season restarts with crowds" (ingilis). France 24. 19 April 2020. 7 May 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 June 2020.
  17. "The Latest: 500 Fans Watch as Soccer Resumes in Turkmenistan". The New York Times. 19 April 2020.[ölü keçid]
  18. "Turkmenistan Higher League to resume on April 19" (ingilis). Turkmenportal. 9 April 2020. 17 July 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 June 2020.
  19. "19 апреля возобновится чемпионат Туркменистана по футболу" (Russian). Football Federation of Turkmenistan. 2020-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-12.
  20. "2 июня возобновится футзальная лига Туркменистана" (Russian). Turkmenportal. 22 April 2020. 30 April 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 June 2020.
  21. "Второго июня возобновится футзальная Суперлига Туркменистана" (Russian). Football Federation of Turkmenistan. 2020-06-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-12.
  22. "Turkmenistan Has Banned Use Of The Word 'Coronavirus'". NPR.org (ingilis). 1 April 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 April 2020.
  23. Kakissis, Joanna. "Turkmenistan Has Banned Use Of The Word 'Coronavirus'" (English). NPR. 31 March 2020. 1 April 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 June 2020.
  24. "Coronavirus off limits in Turkmenistan" (English). Reporters Without Borders. 31 March 2020. 2 April 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 June 2020.
  25. Kramer, Andrew E. "'The Fields Heal Everyone': Post-Soviet Leaders' Coronavirus Denial". The New York Times. 2 April 2020. 2 April 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 April 2020.
  26. Bennetts, Marc. "Turkmenistan's President Berdimuhamedov orders herb burning to halt coronavirus" (ingilis). 4 April 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 April 2020.
  27. Kramer, Andrew E. "'The Fields Heal Everyone': Post-Soviet Leaders' Coronavirus Denial". The New York Times. 2 April 2020. 2 April 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 April 2020.
  28. "Президент Туркменистана распорядился пересмотреть Госбюджет в связи с пандемией коронавируса" (Russian). Turkmenportal. 4 April 2020. 10 April 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 June 2020.
  29. "Президент Туркменистана поручил пересмотреть планы по возведению новостроек" (Russian). Turkmenportal. 4 April 2020. 6 April 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 June 2020.
  30. "Президент Туркменистана распорядился принять меры по поддержке агентств транспортного комплекса" (Russian). Turkmenportal. 4 April 2020. 6 April 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 June 2020.
  31. "Итоги развития Туркменистана в первом квартале 2020 года рассмотрены на заседании Правительства" (Russian). Turkmenistan State News Agency. 3 April 2020. 25 September 2020 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 February 2021.