Taksim meydanı

Taksim meydanı — İstanbulun Bəyoğlu səmtində yerləşən Taksim Meydanı İstanbul şəhərinin ən məşhur məkanlarından biridir. Restoranları, mağazaları, otelləri, əyləncə və mədəniyyət məkanları ilə İstanbulun ən böyük turizm mərkəzlərindən biridir. Cümhuriyyət dövründə meydana çevrilən Taksim meydanı bir çox siyasi və ictimai tədbirlərə də ev sahibliyi etdi. Meydandakı trafiki qismən yerə endirən Taksim Piyadalaşma Layihəsi 2013-cü ildə qismən tamamlandı.

Taksim meydanı
Ümumi məlumatlar
Ölkə	Türkiyə
Şəhər	Bəyoğlu

İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyəsi tərəfindən 2020-ci ilin fevral ayında başlayan beynəlxalq dizayn yarışmasında İstanbulluların səsverməsi ilə birinci olacaq layihəyə görə Taksim Meydanının yenidən təşkil edilməsinə qərar verilmişdir.^[1][2]

Taksimi bir istiqamət olaraq təyin etmək mümkün deyil. Onu daha çox meydan və onu əhatə edən tikililər toplusu kimi görmək daha düzgündür. Meydana çevrilməmişdən əvvəl köhnə evlər düzülmüş dar bir ərazi olan ərazi genişləndirilərək meydana çevrildikdən sonra zamanla indiki simasını aldı.

Meydanın ortasındakı Cümhuriyyət Abidəsi milli günlərdə təkcə tədbir məkanı kimi istifadə edilmir, həm də İstiqlal küçəsi və ətraflarında vaxt keçirməyə gələnlərin görüş yeri kimi də xidmət edir.

Taksim meydanının başlanğıcından Tünel meydanına qədər Nostalji tramvay hərəkət edir.

Taksim meydanı və ətrafı həm də mədəniyyət, əyləncə və böyük ticarət mərkəzidir. Burada çoxlu mağazalar, kinoteatrlar və teatrlar, sənətkarlıq emalatxanaları, sərgi salonları, barlar, diskotekalar və kafelər var. Xüsusilə həftə sonları Taksimdə 24 saat hərəkət var; Meydanın girişindəki köşklərin əksəriyyəti (bəziləri həftəiçi də daxil olmaqla) həftə sonları bütün gün açıqdır. Gecə klubları səhər saatlarına qədər açıqdır. Meydanın yaxınlığında yerləşən taksilər gecə-gündüz nəqliyyatı təmin edir və mütləq hər kəsin görüşə biləcəyi yerdir.

Nəqliyyat baxımından əhəmiyyətli bir mərkəz halına gələn Taksim meydandan çox qovşaq xüsusiyyətini göstərməyə başlayıb. Meydan, Cümhuriyyət və Halaskargazi prospektləri ilə Harbiye, Nişantaşı, Osmanbey, Şişli və Mecidiyeköy, Tarlabaşı Bulvarı ilə Kasımpaşa, Şişhane, Unkapanı, Aksaray və Yenikapı, İstiklal prospekti və sonrakı Qalip Dədə və Yüksək Kaldırım küçələrindən Tunel Meydanı və Karaköyə. Sıraselviler prospekti və Defterdar təpəsi ilə Cihangir və Tophane ilə, Gümüşsuyu (İnönü) prospekti ilə Dolmabahçe ilə, Dolmabahçe üzərindən əks istiqamətlərdə Beşiktaş və ya Kabataş, ondan sonra Mete Caddesi və Taşkışla prospekti ilə Nişantaşı və Maçka ilə bağlıdır.

Osmanlı dövründə indiki Taksim meydanı olan ərazidə ətraf rayonlara su paylamaq üçün su anbarı tikilib. Saxlanılan suyu da paylamaq (taksim etmək) üçün kiçik bir maksem hazırlanmışdır. Meydan adını keçmişdə Qalata-Beyoğlu suyunun “paylandığı” Taksim Maksemidən almışdır.

Taksim meydanının simvoluna çevrilən abidəni italyan heykəltaraş Petro Kanonika hazırlayıb və 1928-ci ildə yerinə qoyulub. Abidənin tikintisi 2,5 il çəkib, abidə daş və tuncdan istifadə edilməklə hazırlanıb. Cümhuriyyət dövrü abidələri arasında ilk dəfə olaraq Atatürkü və yeni sistemi obrazlı ifadə ilə təsvir edən heykəldir. Abidə qoyulmazdan əvvəl Taksimdə ərazi xüsusiyyəti yox idi.

Dairəvi meydanın ortasında ucaldılan abidənin hər iki tərəfində tunc fiqurlar olan ənənəvi memarlıqdan istifadə olunub, hündürlüyü 11 metrdir. Pyedestalda çəhrayı Trentino və yaşıl Suza mərmərlərindən istifadə olunub. Abidənin bir tərəfi Türkiyə Cümhuriyyətini, digər tərəfi isə Türkiyə Qurtuluş Savaşını simvolizə edir.

Abidənin şimal tərəfində Mustafa Kamal, yanında İsmət İnönü, Fevzi Çaxmak, xalq və iki sovet generalı Kliment Voroşilov və Mixail Frunze, abidənin yan tərəflərində medalyonların üzərində iki qadın fiquru görünən əsgər təsvir edilmişdir. Abidənin ensiz üzlərinin altında mərmər novlar var. Bunlar fəvvarə olaraq düşünülmüş, lakin sonradan əlavə edilməmişdir.

• 
• 
  Taksim Cümhuriyyət Abidəsi
• 

• Taksim meydanının şəkilləri
• 2006 Taksim meydanında Yeni il şənliyi Arxivləşdirilib 2006-02-24 at the Wayback Machine

• İstanbulda bomba partlayışı (12 mart 2016)

Vikianbarda Taksim meydanı ilə əlaqəli mediafayllar var.

1. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2020-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-28.
2. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2020-10-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-28.