Transfiqurasiya kafedralı (İzyum)

Transfiqurasiya kafedralı (ukr. Преображенський собор (Ізюм)) — Xarkov vilayətinin İzyum şəhərindəki pravoslav kilsəsi^[1][2]. 1680-ci illərin əvvəllərində şəhərin qurulması (İzyum qalasının tikintisi) zamanı inşa edilmişdir^[1][2]. Kilsədə bazar günü məktəb fəaliyyət göstərir.

şərqi ortodoks xristianlıq
Transfiqurasiya kafedralı
Спасо-Преображенський собор
Ölkə	Ukrayna
Üslubu	Ukrayna barokkosu[d]
Transfiqurasiya kafedralı
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İzyumda və Xarkov vilayətində sağ qalmış ən qədim bina 1684-cü ildə Ukrayna barokko üslubunda İzyum alayının komandirinin vəsaiti hesabına tikilmişdir. Dekorasiya Xarkovdakı Şəfaət Katedralini xatırladır. Ola bilsin ki, hər iki məbəd eyni komanda tərəfindən ucaldılıb^[3].

Xaç formalı plana malik beş günbəzli kafedral 1684-cü ildə təqdis edilib və təmirdən sonra 1751-ci ildə təmir edilib. Poltava döyüşündən sonra I Pyotr məbədə qurbangah İncilini təqdim etdi^[1]. İnqilabdan əvvəl alayın hərbi kampaniyalarda aldığı kuboklar məbədin divarlarına asılırdı. 1825-ci il sentyabrın 12-dən sentyabrın 25-dək Rusiyanın cənubuna gedərkən İzyumda dayanan I Aleksandr kafedralda dua etdi^[1].

1846-cı ildən 1866-cı ilə qədər məbəd qərb tərəfində vestibül və zəng qülləsi əlavə edərək ianə toplamaq üçün genişləndirildi. 1902–03-cü illərdə. bina mühəndis M. I. Lovtsovun layihəsinə uyğun olaraq yenidən quruldu: armud formalı günbəzlər soğanaqlılarla əvəz edildi və stulların yuxarı hissəsi boyunca kokoşniklər yerləşdirildi.

1866-cı ildə məbədin dörd qurbangahı var idi: Rəbbin Transfiqurasiyası şərəfinə, Salonikli Müqəddəs Böyük Şəhid Demetriusun şərəfinə, Müqəddəs Peyğəmbər İlyasın şərəfinə, Müqəddəs Peyğəmbər Annanın şərəfinə.

1930-cu illərdə kilsə xidmətlər üçün bağlandı. Müharibənin əvvəlində kafedral talan edildi və anbar kimi istifadə edildi. 1941-ci ilin payızında Sovet ordusu geri çəkilərkən zəng qülləsini və vestibülü partladıb^{[1] [2]}.

1953–55-ci illərdə kafedral, bərpaçıların fikrincə, XX əsrin əvvəllərindəki təmirdən əvvəl olduğu formada iri naxışlı kərpiclərdən bərpa edilmişdir. Dəmir dam örtüyü 1983-cü ildə mislə əvəz edilmişdir.

Beş qülləli ("beş bayraqlı") kafedral kazak barokko üslubunda tikilmişdir^[1][2]; həcm-məkan quruluşuna görə Staroçerkasskaya Kafedralına yaxındır. Yan budaqların beşbucaqlıları mərkəzi həcmə yapışdırılır. Trapezoidal en kəsiyi olan sövdələşmələr "doğranmış taxta tağların yastı kənarlarını" xatırladır^[3]. Fasadların künclərində yastı bıçaqlar və ortada kəsikli sütunlar var. Fasadlar — arkatura kəməri, profilli dayaq, kornişlər — əyri bordürlə bəzədilmişdir.

"İnteryerdə yüksək açıq məkan kafedralın budaqlarını mərkəzi həcmlə birləşdirən yüksək və geniş üç mərkəzli tağlar sayəsində vahid kimi qəbul edilir"