Tumamə ibn Vəlid

Tumamə ibn əl-Vəlid ibn Qəqa əl-Əbsi (ərəb. ثمامة بن الوليد بن قعقاع العبسي‎‎) — Abbasi sərkərdəsi.

İbn əl-Vəlid Banu Əbs ailəsindən idi. Bu ailə xəlifə Əbdülməlik ibn Mərvan (hak. 685–705) Tumamənin babası Qəqa ibn Xüleyd əl-Əbsinin əmisi qızı ilə evlənəndə Əməvilər sülaləsi ilə qohum olmuşdur. Onun atası əl-Vəlid Əməvi sərkərdəsi və Kinnəsrin valisi olmuşdur. Buna baxmayaraq, o, ibn əl-Vəlidin əmisi Əbdülməlik ilə birlikdə II Validin (hak. 743–744) hakimiyyətə çıxmasına qarşı çıxdıqlarından digər ailə üzvləri tərəfindən işgəncə edilərək öldürülmüşdür.^[1]

İbn əl-Vəlid bu təmizləmə siyasətindən sağ çıxmış və Əməviləri devirən Abbasilər sülaləsinə xidmət etməyə başlamışdır.^[2] O, Bizansın idarəsində olan Anadoluya 777-ci^[3] və 778-ci ildə iki dəfə yürüş etmiş, ancaq Bizans sərkərdəsi Mixail Laxanodrakon tərəfindən məğlub edilmişdir.^[4] O həmçinin, 779-cu ildəki yürüşün rəhbəri təyin edilmiş, ancaq, Əl-Təbəriyə görə, uğursuz bir sərkərdə olduğundan əl-Həsən ibn Qəhtəbə ilə əvəz edilmişdir.^[5]

İbn əl-Vəlid haqqında başqa bir məlumat yoxdur, lakin onun oğlu Osman Kinnəsrinin yerli liderlərindən biri idi. O, Dördüncü fitnə zamanı yaranan nizamsızlıqdan istifadə edərək demək olar ki, müstəqil şəkildə hakimiyyət sürmüşdür.^[2]

• Kron, Patrisiya. Slaves on Horses: The Evolution of the Islamic Polity (ingilis). Kembric: Cambridge University Press. 1980. ISBN 0-521-52940-9.
• Bosvort, K.E. The History of al-Ṭabarī. SUNY Series in Near Eastern Studies (ingilis). Volume XXX: The ʿAbbāsid Caliphate in Equilibrium: The Caliphates of Mūsā al-Hādī and Hārūn al-Rashīd, A.D. 785–809/A.H. 169–192. Nyu York: State University of New York Press. 1989. ISBN 978-0-88706-564-4.