Umaru Sisoku Embalo

Umaru Muxtar Sisoku Embalo (port. Umaro Mokhtar Sissoco Embaló; 23 sentyabr 1972, Bisau, Portuqaliya Qvineyası^[d]) — Qvineya-Bisau Respublikanın Prezidenti.^[2]

Umaru Muxtar Sisoku Embalo
port. Umaro Mokhtar Sissoco Embaló
Qvineya-Bisau Respublikanın Prezidenti
27 fevral 2020 – h.h
Əvvəlki	Joze Mariu Vaş
Qvineya-Bisau Respublikasının Baş naziri
18 noyabr 2016 – 16 yanvar 2018
Əvvəlki	Basiru Dja
Sonrakı	Artur Silva
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	23 sentyabr 1972(1972-09-23) (52 yaş)
Doğum yeri	Bisau, Portuqaliya Qvineyası[d]
Fəaliyyəti	siyasətçi, zabit
Həyat yoldaşı	Dinisiya Reys Embalo[1]
Dini	islam
Rütbəsi	general
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi	siyasət
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bisau şəhərində anadan olan Embalo Lissabon Texniki Universitetinin Ali Sosial və Siyasi Elmlər İnstitutundan beynəlxalq əlaqələr dərəcəsi, eyni zamanda Madridin Hesablamalar Universitetində Siyasi Elmlər üzrə magistr dərəcəsi və Beynəlxalq Əlaqələr üzrə doktorluq dərəcəsi almışdır. Portuqal və ispan dillərini mükəmməl bilir, ingilis, fransız, ərəb və suahili dillərində isə danışmağı bacarır.^[3]

Orduda xidmətini başa vurduqdan sonra, İspaniya Milli Müdafiə Mərkəzində Milli Müdafiə Araşdırmaları üzrə kurs keçdi və Brüssel, Təl-Əviv, Yohannesburq, Tokio və Parisdə Milli Təhlükəsizlik mövzusunda seminarlar keçdi. Ölkəsinə qayıtdıqda ordu generalı rütbəsinə yüksəldi.^[3]

Siyasi fəaliyyətinə başlamazdan öncə Afrika və Yaxın Şərq məsələlərində, beynəlxalq əməkdaşlıq və inkişaf mövzularında ixtisaslaşmışdı. Keçmiş Afrika İşləri Naziridir.

18 noyabr 2016-cı ildə Prezident Joze Mariu Vaş tərəfindən Baş nazir təyin edildikdən sonra kabinetini 13 dekabr 2016-cı ildə qurdu.^[4]

Embalo mərkəzi komitə vasitəsi ilə ona 112 səs lehinə və 11 əleyhinə inamsızlıq verən öz partiyası olan Qvineya və Kabo-Verde İstiqlalı Partiyasını boykot edərkən vəzifəni tutdu.^[5]

Hökumət başçısı olaraq, o, yalnız Qvineya-Bisau Milli Xalq Konqresində ikinci ən çox yer tutan Sosial Yenilənmə Partiyasının dəstəyinə arxalana bildi.^[6]

13 yanvar 2018-ci ildə Prezident Joze Mariu Vaş ilə fikir ayrılıqlarından sonra, Joao Fadia və Botçe Kandenin tələblərinə uyğun olaraq hökumət dəyişdirildi, Embalo 16 yanvar 2018-ci il tarixindən etibarən vəzifəsindən istefa verdi.^[6]

Embalo 2019-cu ildə "Madem G15"-in namizədi olaraq prezidentliyə namizəd oldu. Səsvermənin ilk turunda 27% səslə ikinci yeri tutdu. Milli seçki komissiyasının açıqladığı ilkin və yekun nəticələrə görə, o, digər keçmiş Baş nazir Dominquş Simoes Pereyraya qarşı ikinci turda 54%-in 46%-ə qarşı səslə qalib gəldi, lakin son nəticələr rəqibi Dominquş Simoes Pereyra tərəfindən mübahisə ilə qarşılandı. Nə Qvineya-Bisau Ali Məhkəməsi, nə də Parlament rəsmi andiçmə mərasiminə icazə verməsə də, Sisoku Embalo özünü Qvineya-Bisaunun qanuni prezidenti elan etmək üçün Bisaudakı oteldə alternativ and içmə mərasimi təşkil etmişdi. Baş nazir Aristides Qomeş də daxil olmaqla, Qvineya-Bisauda bir neçə siyasətçi Sisoku Embalonu dövlət çevrilişi təşkil etməkdə günahlandırdı.^[7]

Sisoku Embalo idarəetmə tərzinin "nizam, nizam-intizam və inkişaf" olaraq təyin edildiyi embaloizm olduğunu ifadə edərək, "nə kiçik bir dövlət, nə də kiçik bir prezident olmadığını" iddia edərək özünü Li Kuan Yu və Rodriqo Duterte ilə müqayisə etdi. Korrupsiyaya qarşı mübarizə çərçivəsində ölkə daxilində CCTV müşahidə kameralarının quraşdırılmasını və 2021-ci ildə mənimsəmə ittihamı ilə Səhiyyə Naziri Antoniu Deunanın həbs edilməsini əmr etdi.

2020-ci ildə onun prezidentliyi 2012-ci il çevrilişindən sonra ölkədə yerləşdirilən Qərbi Afrika Dövlətlərinin İqtisadi Birliyi qoşunlarının geri çəkilməsini və Portuqaliya hökumətinin otuz il ərzində ilk səfəri də daxil olmaqla xarici hökumət başçılarının rəsmi səfərlərini təşkil etməsi ilə görüldü. Dövlət başçısı olaraq ilk rəsmi səfərini 2020-ci ilin mart ayında Seneqal, Niger və Nigeriyaya çox ölkəli turla etdi.^[8]