Vattasilər

Vattasilər — 1471–1549/1554-cü illərdə Mərakeşi idarə edən ərəb əsilli sülalə.

Tarixi dövlət
Vattasilər
1472 — 1554
Paytaxt Fəs
Dilləri Bərbər dili, ərəb dili
Rəsmi dilləri
Dövlət dini sünni islam
Valyuta Dirhəm
İdarəetmə forması Sultan, monarxiya
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

15-ci əsrin sonlarında Mərakeşdə hakimiyyətdə olan Merinilər sülaləsinin hakimiyyəti zəifləmiş və ara müharibələri nəticəsində süquta uğramışdı. Həmin dövrdə Asila hakimi, Vattasi sülaləsindən olan Məhəmməd ibn Yəhya, Merini sultanlığının hakimiyyətinə son qoyan Şərif Əbu Abdullah əl-Hafidə qarşı mübarizədə qalib gələrək, 1471-ci ildə Fəs şəhərini tutdu və özünü Mərakeşin yeni sultanı elan etdi.

Lakin Portuqaliya krallığı ilə mübarizədə müvəffəqiyyət qazana bilməyən Məhəmməd ibn Yəhya 1471-ci ildə Tanjer, 1473-cü ildə Asila şəhərlərini itirdi. Portuqallar Mərakeş sahillərində Əsfa (Safi), Məzaqan və Əzəmmur kimi qalalar inşa etdirdilər.

1492-ci ildə Qranada əmirliyinin süqutu ilə İspaniyadan qaçan bir çox əndəlüslü Mərakeşə sığındı. Həmçinin 1497-ci ildə ispanlar Vattasilərə məxsus Melilya şəhərini də işğal etdilər.

Vattasilər İspaniya və Portuqaliya ilə mübarizəni davam etdirərkən, Mərakeşi ələ keçirən Səədilər ölkənin cənubunda ciddi təhlükəyə çevrildilər. 1549-cu ildə Fəs şəhərini tutan Səədilər Vattasi hökmranlığına son qoysalar da, 1554-cü ilin əvvəlində Fəsə daxil olan Osmanlıların Əlcəzair valisi Saleh Paşa Vattasi hakimiyyətini yenidən bərpa etdi. Lakin Osmanlı qoşunlarının geri çəkilməsi ilə Səədilər 1554-cü ilin sentyabrında yenidən Fəsi ələ keçirdilər və Vattasi sülaləsinin hakimiyyətinə tamamilə son qoyuldu.[1]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ ""İslam Ansiklopedisi, "Vattâsîler" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, İstanbul (2012), c.42, s.571-572"" (türk). 13 oktyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 aprel 2024.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]