Vola qırğını

Vola qırğını (pol. Rzeź Woli) — Polşanın paytaxtı Varşavanın Vola məhəlləsində Waffen-SS və Azərbaycan Legionundakı Axis həmkarları, habelə əksəriyyəti Ruslardan ibarət olan RONA qüvvələri tərəfindən 1944-cü il avqustun 5-dən 12-dək 40,000 ilə 50,000 arasında polyakların sistematik şəkildə qətl edilməsi.

Vola qırğını
Ümumi məlumatlar
52°14′19″ şm. e. 20°59′01″ ş. u.HGYO
Tarix 12 avqust 1944
Silah(lar) bilinmir
Ölü sayı
  • 30.000
Yaralı sayı
  • bilinmir
Törədən(lər) SS, Ordnungspolizei, Sonderverband Bergmann
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qırğın, Varşava üsyanı başlayandan qısa müddət sonra, üsyanı dayandırmaq üçün Henrix Himmler "hərəkət edən hər şeyi öldür" əmrini verdi.

On minlərlə Polşalı və ələ keçirilən Armia Krajowa müqavimət döyüşçüləri Vola boyunca təşkil edilən kütləvi edamlarda nasistlər tərəfindən öldürüldü. Körpələr, uşaqlar və qocalar da daxil olmaqla bütün ailələr tez-tez yerindəcə güllələnirdilər, lakin bəziləri işgəncə və cinsi təcavüzdən sonra öldürülürdü.[1] Nasistlər xəstəxanalarda xəstələri, həmçinin onlara qulluq edən həkim və tibb bacılarını çarpayılarında öldürürdülər. Qırğın sübutlarını məhv etmək üçün Verbrennungskommando ("yanan dəstə") tərəfindən meyitlər yandırılmaq üçün yığılırdı.[2] Əvvəlcə öldürüləcək sağ qalanları tapmaq üçün itlər sərbəst buraxılırdı. Əməliyyata Erich von dem Bax-Zelewski rəhbərlik edirdi, baxmayaraq ki, onun əsas günahkarları Dirlevanger Briqadası və qüvvələri ən qəddar vəhşiliklər edən "RONA" Kaminski Briqadası idi[3] Bax-Zelevskinin özündən tənqidlər çəkdi.[4]

Almanlar bu vəhşiliklərin üsyançıların mübarizə əzmini darmadağın edəcəyini və üsyana tez bir zamanda son qoyacağını gözləyirdilər. Bununla belə, Volanın amansızcasına sakitləşdirilməsi Polşa müqavimətini daha da gücləndirdi və almanların şəhərə nəzarəti bərpa etməsi üçün daha iki ay ağır döyüşlər getdi.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Zaloga, Steven J. & Richard Hook. The Polish Army 1939–45. Osprey Publishing. 1982. səh. 25. ISBN 0-85045-417-4.
  2. ↑ "Timeline". Warsaw Uprising. 3 August 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 February 2009.
  3. ↑ "Warsaw Uprising of 1944: Part 5 – "They Are Burning Warsaw"". Poloniatoday.com. 5 August 1944. 28 January 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 February 2009.
  4. ↑ Borowiec, Andrew. Destroy Warsaw!: Hitler's Punishment, Stalin's Revenge. səh. 101.