Vsevolod Zummer
Vsevolod Mixayloviç Zummer (14 (26) sentyabr 1885 – 6 dekabr 1970; SSRİ ) — şərq incəsənəti tarixçisi, türkoloq, arxeoloq. Tarix və sənət nəzəriyyəsi doktoru, professor. 1920-ci illərdə Bakı Dövlət Universitetində sənətşünaslıq kafedrasına rəhbərlik etmişdir. 1923-cü ildə dosent, 1924-cü ildə isə professor adı almışdır. Eyni zamanda Azərbaycan Ali Rəssamlıq Məktəbində mühazirə oxumuşdur.
| Vsevolod Zummer | |
|---|---|
| Vsevolod Mixayloviç Zummer | |
 Vsevolod Zummer Dəşkənddə Orta Asiya Dövlət Universitetində dərs dediyi zaman | |
| Doğum tarixi | 14 (26) sentyabr 1885 |
| Vəfat tarixi | 6 dekabr 1970 (85 yaşında) |
| Vətəndaşlığı | |
| Elm sahəsi | islamşümnaslıq |
| Elmi dərəcəsi | tarix elmləri doktoru |
| Elmi adı | professor |
| İş yeri | Bakı Dövlət Universiteti |
| Alma-mater | Moskva Arxeologiya İnstitutu |
| Təhsili | |
| Tanınır | türkoloq alim kimi |
| Üzvlüyü |
|
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vsevolod Mixayloviç Zummer 14 sentyabr 1885-ci ildə Talnoe şəhərində anadan olmuşdur. O, 1916-cı ildə Kiyev Universitetini bitirib. 1917-ci ildə Moskva Arxeologiya İnstitutundan məzun olmuşdur.[1]
1920-ci illərdə Bakı Universitetində sənətşünaslıq kafedrasına rəhbərlik etmişdir. 1923-cü ildə dosent, 1924 -cü ildə isə professor olmuşdur. Eyni zamanda Azərbaycan Ali Rəssamlıq Məktəbində mühazirələr oxumuşdur.
Sənət tarixi və nəzəriyyəsi mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1924-cü ildə Tiflisdə KIAI-in müxbir üzvü seçilmişdir.
1920-ci illərin sonunda Ukraynaya köçmüş və burada Xarkov Dövlət İncəsənət və Tarix Muzeyinin direktoru təyin edilmışdir.
1933-cü ildə həbs edildi. Cəzaya görə, beş il məcburi əmək düşərgələrində qaldı və Svobodlaqda Baykal-Amur magistralını tikən Baykal-Amur islah əmək düşərgəsinə göndərildi. 1937-ci ilin əvvəlində sərbəst buraxıldı.
Böyük Vətən müharibəsi illərində Orta Asiya Dövlət Universitetində dərs demişdir.
1950-1951 -ci illərdə Kiyev Milli İnşaat və Memarlıq Universitetinin professoru olmuşdur.[2]
Seçilmiş əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Azərbaycanın bədii abidələri // Şərqşünaslıq. - T. 1. - Bakı, 1926. - S. 3-20;
- Azərbaycan sənətinin öyrənilməsinin əsas problemləri // SSRİ arxeoloqlarının Kerçdəki konfransının bülleteni. - 1926. - Məsələ. 4. - S. 5;
- Arxeoloqların Kerçdəki konfransının Türk-Tatar bölməsi // İzv. AzDU. - 1926.- T. 6/7. - S. 247-262;
- Şərq miniatürünün üslubları // Bütün Ukrayna Elm Dərnəyinin Bülleteni. - 1927. - No 4/5. - S. 49-54;
- SSRİ türk xalqlarının sənətinin öyrənilməsi problemləri // NV. - 1927. - No 16/17. - S. 275-279;
- Türk xalqlarının mədəniyyəti və sənətinin öyrənilməsi ilə bağlı Moskva görüşü // IOOIAZ. - 1928. - No 5. - S. 279-287;
- Türk-Azərilərin sirri: İstoricheskiy naris // SS. - 1928. - No 6. - S. 177-193;
- Türk muzeyləri // İzv. Təhsil Fakültəsi [AzSU]. Ümumi Elm. - 1928. - T. 14. - S. 200-233;
- Türk muzeyləri // İzv. Təhsil Fakültəsi [AzSU]. Ümumi Elm. - 1929. - T. 16. - S. 255-267;
- Türkiyəyə səyahət haqqında qısa mesajlar // İzv. Şərqşünaslıq Fakültəsi [AzSU]. - 1929. - T. 4. - S. 209-210;
- Miniatür məlumatlara görə Şərqin mənzərəli ənənəsi. - Bakı, 1930;
- Azərbaycanda incəsənətin inkişaf mərhələləri // Sovet Şərqinin sənət mədəniyyəti. - M. - L., 1931. - S. 89-102.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Репрессированные художники, искусствоведы". 2021-10-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-04.
- ↑ "Інститут енциклопедичних досліджень НАН України". 2020-08-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-04.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Люди и судьбы. Биобиблиографический словарь востоковедов — жертв политического террора в советский период (1917—1991). — С.-Пб.: Петербургское Востоковедение. Я. В. Васильков, М. Ю. Сорокина. 2003.
- Воспоминания студентов Среднеазиат. Гос. Ун-та; Словник художників Украіни. — Киів, 1973. — С. 91.
- Научные работники Азербайджана: Справочник. — Баку, 1927. — С. 7;
- Иванова Л. Воспоминания. Неизданные письма Вячеслава Иванова // Минувшее. — Вып. 3. — С. 53, 71, 72, 74;
- Иванова Л. Воспоминания. Книга об отце. — М., 1992. С. 352, 411;
- Автобиографическая проза М. С. Альтмана // Минувшее. — Вып. 10. — С. 230, 238;
- Альтман М. Разговоры с Вячеславом Ивановым. — СПб., 1995. — С. 178—179, 273, 313, 350, 358;
- Мануйлов В. Записки счастливого человека. — СПб., 1999. — С. 78, 79, 93, 104, 169—171.