Xlorasetonitril — kimyəvi formulu: C2H2ClN olan rəngsiz, kəskin iyli maddədir.
Xlorasetonitril | |
---|---|
Ümumi | |
Sistematik adı | α-Xlorasetonitril |
Kimyəvi formulu | C₂H₂ClN[1] |
Molyar kütlə | 75,5 q/mol |
Fiziki xassələri | |
Sıxlıq | 1.189 q/sm³ |
Termik xüsusiyyətlər | |
Ərimə nöqtəsi | 38 °S |
Qaynama nöqtəsi | 124–126 °S |
Təsnifatı | |
CAS-da qeyd. nöm. | 107-14-2 |
PubChem | 7856 |
SMILES | C(C#N)Cl |
RTECS | AL8225000 |
ChEBI | 82416 |
ChemSpider | 7568 |
Yanma temperaturu, alovlanma temperaturu — 56 °C Yanan maddə olduğuna görə istilik, qığılcımlanan və alov mənbələrindən uzaq olmalıdır. Sıx qapalı qabda, sərin, quru, yaxşı havalandırılan yerdə saxlanılmalıdır. Suda həll olmur. Sabitdir, su, nəm, güclü oksidləşdirici maddələr, turşular ilə reaksiya vermir. Qızdırıldıqda parçalanır. Bu, hidrogen siyanidi də daxil olmaqla zəhərli və tez alışan qazlar buraxır. Güclü oksidləşdiricilər, reduksiya edənlər, turşular, əsaslar və buxarla reaksiya verir. Xlorasetonitril çox zəhərli və yanan qazlar buraxır. N-oksifenil törəmələrinin sintezində Xlorasetonitrildən istifadə edilir. Aromatik fraqmentdə OH və ya OCH3 qruplarının olmasına baxmayaraq, qələvi iştirakı ilə xloroasetonitrillə reaksiyalarda benzoksazin-1,4 əmələ gəlir, lakin metoksi qruplarının quruluşu anilin 4-mövqeyində olduqda, asetonitril və butil yodid ilə bu reaksiyalar sulfamid azotunun N-alkilləşməsinə səbəb olur. Sintez edilmiş birləşmələrin strukturundan asılı olaraq yüksək bioksid və funqisid fəaliyyət xassələrinin olması müəyyən edilmişdir.
Xloroasetik turşu əldə etmək üçün istifadə olunur; sinir sisteminə, qaraciyərə, böyrəklərə, qanyaradıcı sistemə təsir edir, tənəffüs yollarının və gözlərin dəri və selikli qişalarını qıcıqlandırır, dəriyə nüfuz edir Məşhur kimyaçı Braun xlorasetonitrilin alkilləşməsi üçün yeni əsas müəyyən etmişdir, lakin həyata keçirə bilməmişdir.