Xlorbenzol

Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin.

Bu məqalənin bəzi məlumatlarının mənbəsi göstərilməmişdir. Daha ətraflı məlumat üçün məqalənin müzakirə səhifəsinə baxa və məqaləyə uyğun formada mənbələr əlavə edib Vikipediyanı zənginləşdirə bilərsiniz.

Xlorbenzol (fenilxlorid) – formulası C₆H₅Cl

Xlorbenzol
Ümumi
Kimyəvi formulu	C₆H₅Cl[1]
Molyar kütlə	112,56 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq	1,1066 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	-45,6 °S
Qaynama nöqtəsi	131 °S
Buxarın təzyiqi	9 ± 0 mm Hg[2]
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	108-90-7
PubChem	7964
SMILES	ClC1=CC=CC=C1
RTECS	CZ0175000
ChEBI	28097
ChemSpider	7676

Fiziki xassələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xlorbenzol — xarakterik bir qoxusu olan rəngsiz, yanıcı mayedir.

Alınması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xlorbenzol 1851-ci ildə fenolun fosfor pentaxlorid ilə keçən reaksiya zamanı alınıb. Laboratoriya şəraitində xlorbenzolun alınması bu reaksiya ilə alınır. Sənayedə, xlorobenzolu dəmir halqalarla doldurulmuş sütun reaktorlarında 80–85 0C-də benzolun xlorlaşma reaksiyası zamanı almaq olar.

Kimyəvi xassələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vürs – Vitiq reaksiyası.

${\displaystyle {\mathsf {C_{6}H_{5}Cl+NaOH\rightarrow C_{6}H_{5}OH+NaCl}}}$

Tətbiqi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xlorobenzol vacib bir üzvi həlledicidir, həmçinin üzvi sintezdə istifadə olunur, məsələn, pestisidlərin sintezində istifadə olunur. Fenol istehsalında da istifadə olunur.

${\displaystyle {\mathsf {C_{6}H_{5}Cl+2NaOH\ \xrightarrow {^{o}t,\ p} \ C_{6}H_{5}ONa+NaCl+H_{2}O}}}$

${\displaystyle {\mathsf {C_{6}H_{5}ONa+HCl\rightarrow C_{6}H_{5}OH+NaCl}}}$

Xlorobenzol həmçinin dixlorbenzolların və bəzi boyaların istehsalında ara məhsuldur.

Toksikliyi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xlorobenzol az zəhərli bir maddədir, amma nəfəs borusuna düşdükdə insana pis təsir edə bilər, ÖD 50 2900 mq / kq təşkil edir.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

1. Рабинович В.А., Хавин З.Я. "Краткий химический справочник" Л.: Химия, 1977 стр. 193
2. Химическая энциклопедия / Редкол.: Зефиров Н.С. и др.. — М.: Большая Российская энциклопедия, 1998. — Т. 5–783 с

1. ↑ CHLOROBENZENE (ing.).
2. ↑ http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0121.html.