Xlorsulfon turşusu(ClSO3H)−sulfat turşusunun monoxloran-hidrididir. Kəskin iyli, ağır və havada tüstülənən mayedir.
| Xlorsulfon turşusu | |
|---|---|
| Ümumi | |
| Sistematik adı | Xlorsulfon turşusu |
| Kimyəvi formulu | HSO3Cl |
| Molyar kütlə | 116.52 q/ mol q/mol |
| Fiziki xassələri | |
| Sıxlıq | 1,77 (18 °C) q/sm³ |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | -80.5 °S |
| Qaynama nöqtəsi | 151 °S |
| Təsnifatı | |
| CAS-da qeyd. nöm. | 7790-94-5 |
| PubChem | 24638 |
| RTECS | FX5730000 |
| BMT nömrəsi | 1754 |
| ChemSpider | 23040 |
Hidrogen xloridlə kükürd trioksidinin qarşılıqlı təsirindən alınır:
Və ya qatı sulfat turşusuna fosfor-pentaxlorid ilə təsir etməklə də almaq olar:
Xlorsulfon turşusu duzlar əmələ gətirmir. Su ilə qarşılıqlı təsirdə olaraq xlorsulfon turşusu hidrolizə uğrayır :
Xlorsulfon turşusu güclü sulfolaşdırıcı reagentdir. Aromatik birləşmələrnən sulfolaşma 2 mərhələdə gedir və sulfoxloridlər alınır:
Spirtlərin xlorsulfon turşusu ilə sulfatlaşdırılması prosesi otaq temperaturunda böyük sürətlə gedir:
Boya, yuyucu, dərman maddələrinin alınmasında və üzvi sintezdə istifadə edilir.
İnsan orqanizminə təsir etmə dərəcəsinə görə ikinci təhlükəli sinfə aid edilir, təhlükəli maddələr sırasına daxildir. Zəhərləyici və boğucu təsirə malikdir. Polad qablarda saxlayır və daşıyırlar.