Zəng qülləsi

"Çarın zəng qülləsi" (Kreml, Moskva)

Zəng kökü tarixdən əvvəlki dövrlərə gedən bir alətdir. Zil çalınmağa başladıqda, onu toxmağla vuraraq ondan bir səs çıxarılır. Normal harmoniklər verdiyi əsas nota əlavə olunur (yuxarı səkkizli, beşlik, alt üçlü, alt səkkizli). Bu harmoniklərin dəqiqliyi zəngin konturundan (xarici və daxili dairədən) asılıdır. Zilin tənzimlənməsi üstündəki ərintinin ölçüsünün azaldılması ilə əldə edilir. Ərintinin haradan endiriləcəyi müəyyən edilir. Bunlar hər harmonikin ortaya çıxdığı yerlərdir. Zəngin ərintisi 78% mis və 22% qalaydan ibarətdir. Günümüzdə elektrik mühərriki zəng çalmaq üçün istifadə olunur. Mühərrik makaranı idarə edir. Keçmişdə makaraya bir ip bağlanırdı. Ən dolğun səs içəridən vurulan toxmaqla əldə edilir. Xaricdən vuran bir çəkicdən istifadə edilərsə, səs çox mədəni olacaqdır. Bu gün operalarda və orkestrlərdə zəng səsi köklənmiş metal borulardan hazırlanmış xüsusi bir alət ilə verilir.

Notu dördüncü sıra Fa uyğunluğu ilə Timbal və ya Drum partiyasında yazılır. Tələb olunarsa, bütün səslərdə ifa edilə bilər. Səsinin təsiri iki səkkizli yuxarıdandır. Bəstənin yerinə görə, bəstəkar hansı bəy zənginin istifadə olunacağını müəyyənləşdirməlidir. Zənglər təsirli və əzəmətli bir effekt yaradırlar.