Zaur Həsənov (tarixçi)

Zaur Həsənov — azərbaycanlı tarixçi, Tarix üzrə fəlsəfə doktoru, skiflər və kimmerlər üzrə mütəxəssis.

Zaur Həsənov
Zaur Həsən oğlu Həsənov
Doğum tarixi (53 yaş)
Doğum yeri Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı SSRİ SSRİ→
Azərbaycan Azərbaycan
Milliyyəti azərbaycanlı
Elmi dərəcəsi tarix üzrə fəlsəfə doktoru

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

O, 22 iyul 1969-cu il tarixində Bakı şəhərində doğulub.

Təhsili[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azərbaycan Dövlət Tibb Universitetini bitirdikdən sonra Nortvestern Universitetinin Kellogg Ali Menecment Məktəbinin magistraturasını (ABŞ) bitirib.[1]. Z.Həsənov 2008-ci ildə “Kimmerlər və onların Azərbaycan tarixində yeri” adlı dissertasiya müdafiə edərək, tarix üzrə fəlsəfə doktoru olub. Onun 49 elmi əsəri çapdan çıxıb, xaricdə 39 əsəri nəşr edilib.2017-ci il mayın 17-də AMEA-nın Tarix İnstitutunda skiflərin Azərbaycan tarixindəki roluna həsr olunmuş doktorluq dissertasiyası müzakirə edilib. "Skiflər və onların Azərbaycan tarixində yeri" mövzusundakı doktorluq dissertasiyasının müəllifi tarix üzrə fəlsəfə doktoru Zaur Həsənovdur. Zaur Həsənov ilk dəfə olaraq dissertasiya şəklində "çar skiflər" və "şişpapaq saklar"ın etno-dil mənsubiyyətini araşdırıb. Z.Həsənov öz əsərlərində “çar skiflər”in və "şişpapaq saklar"ın türk mənşəli olmasını sübut edib.Alim dissertasiyasında skiflərlə bağlı Azərbaycandakı arxeoloji tapıntıları və onların dəfn adətlərini Macarıstan, Ukrayna, Rusiya və Qazaxıstandakı analoji materiallarla müqayisə edib. Zaur Həsənov "Şişpapaq saklara" məxsus İssık yazısını oxuyub və bununla bağlı araşdırması Rusiya Elmlər Akademiyasının (REA) Şərqşünaslıq İnstitutunun "Şərqin Epiqrafikası" ("Эпиграфика Востока") jurnalında çap edilib.[2]


Kitabları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Məqalələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Elmi Məqalələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Гасанов, Заур. Царские Скифы: Этноязыковая идентификация «царских скифов» и древних огузов. New York, “Liberty Publishing House”, 2002, 486 с.
  2. Həsənov, Zaur. Çar skiflər: Çar skiflərin və qədim oğuzların etno-dil eyniləşdirilməsi. “Əbilov, Zeynalov”, Bakı, 2005. 480 s.
  3. Hasanov Zaur. Skifhayi Emparatori. “Nevid Islam”, Tehran, 2007, 482 cc.
  4. Hasanov Zaur. Çar iskitker: İskitler ve eski Oğuzlarin etno-dil özdeşleştirmesi. “Türk Dünyası Araştirmaları Vakfı”, İstanbul, 2009, 422 s.
  5. Гасанов, З. Г. Социально-культурные ценности скифов: древних ашгузов/ишкузов/гузов. Астана: Тюркская академия, Prosper Print, 2013, 392 c.
  6. Haszanov, Zaur. A Fekete-tenger feletti területek, Magyarország és Azerbajdzsán késő bronzkori régészeti kultúrájának közös elemei (a kimmerprobléma és Gamir országának elhelyezkedése). // “Magyarország-Azerbajdzsán: a kultúrák közeledése”. Budapest, 2006, május 23. Az első magyar-azerbajdzsáni tudományos szimpózium előadásai. Budapest, 2006, с. 35-45.
  7. Гасанов Заур. Параллели археологических культур Северного Причерноморья, Венгрии и Азербайджана. // Azərbaijan Tarixi Muzeyi. “Elm”, Bakı, 2006, 166-180.
  8. Hasanov, Zaur. Historical and Mythological Parallels between the Legend of Herodotus about Cimmerians and “sons of blind slaves” and epos “Koroglu”. // The 1st New International Silk Road Cultural and Academic Conference (Myth, Nation, Literature). Baku, 2006, 93-96.
  9. Haszanov, Zaur. Hérodotosz ‘Királyi szkíták’ származásáról és vándorlásáról szóló változatának és Rasid ad-Din ‘Oguz történetének’ azonosítása. // Eleink – magyar őstörténet. 2006. 2. (V. 10). 3-15.
  10. Hasanov, Zaur. From Shamanic Mythology to the Turkic Epic Köroglu (Myth of the Scythians’ Descent from Heracles). – Kornelia Buday, Mihaly Hoppal (Eds.) Shamanhood today. Abstracts and Selected Papers. 8th Conference of the International Society for Shamanistic Research. June 1-6, 2007, Dobogoko, Hungary. “MTA Néprajzi Kutatóintézet // Magyar Vallástudományi Társaság”, Budapest, 2007, 39-48.
  11. Гасанов, Заур. Элементы шаманизма в эпосе «Кёроглу» и в мифе о происхождении скифов от Геракла. // “Ortaq türk tarixinden, ortaq türk geleceyine” 5-ci uluslar arası folklor konfransının materialları. Bakı, 2007, 706-717.
  12. Hasanov Zaur. Shamanic rites and objects in archaeological research of the Late Bronze and Early Iron Age in Ukraine, Hungary and Azerbaijan (Cimmerian worldview). // “Magyarország-Azerbajdzsán: a kultúrák párbeszéde”. II Nemzetközi tudományos konferencia, Kivonatok. Budapest, 2007, 20-21.
  13. Haszanov, Zaur. “Sámánisztikus szertartások és attribútumok Ukrajna, Magyarország és Azerbajdzsán késő bronzkori és korai vaskori régészetében (a kimmerek világszemlélete)” // “Magyarország és Azerbajdzsán: a kultúrák párbeszéde”. Budapest, 2007, november 6-8. II Nemzetközi tudományos konferencia. Budapest, 2007, 75-94.
  14. Haszanov, Zaur. A “don/ton” kimmer-szkita hidronim. // “Magyarország-Azerbajdzsán: a kultúrák párbeszéde”. III Nemzetközi tudományos konferencia, Kivonatok. Budapest, 2008, 70-71.
  15. Haszanov, Zaur. A „don/ton” kimmer-szkíta hidronim. // “Magyarország és Azerbajdzsán: a kultúrák párbeszéde”. Budapest, 2008, november 18-20. III Nemzetközi tudományos konferencia. I. kötet. Budapest, 2009, 91-105.
  16. Hasanov Zaur. Elements of shamanism in Cimmerian and Scythian archaeology. // David R. Yesner, Alexandra A. Kim-Maloney, Morgan Grey, Jolie M. Rozell (Eds.). Traditional belief and healing systems in a changing world: An interdisciplinary approach. Abstracts, International Society for Shamanistic Research. 9th International Conference. “University of AlaskaAnchorage”, Anchorage, Alaska, USA. 2009, 35.
  17. Hasanov Zaur. İskitlerin ve Hunların (Hsiung-nu) dininde kutsal kılıç kültü. // Türk Dünyası Araştırmaları. Sayi 181, Istanbul, 2009, Temmuz-Ağustos, 171-180.
  18. Гасанов З. Г., Хайнрих А. Археологические находки из Азербайджана в доисторическом отделе Венского Естественно-Исторического Музея. // Azerbaijan archaeology & Ethnography. AzerbaijanNationalAcademy of Sciences Institute of Archaeology and Ethnography. 2009, I, 29-40.
  19. Haszanov, Zaur. A szkitak és a türk népek azonos tradicioi és kultuszai. // “Magyarország-Azerbajdzsán: a kultúrák párbeszéde”. IV Nemzetközi tudományos konferencia, Kivonatok. Budapest, 2009, 40-41.
  20. Hasanov Zaur. “İskit” etnoniminin okunuşu. // İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi. Sayi 50, (2009 / 2), İstanbul, 2010, 1-10.
  21. Гасанов З. Г. Чтение этнонима «скиф». // Научные проблемы гуманитарных исследований. Пятигорск, 2010, вып. 1, 38-42.
  22. Haszanov Zaur. Módszertani hibák a szkíták eredetének iráni verziójában. // Eleink – magyar őstörténet. 2010. 1. (VIII. 17), In memoriam Harmatta János, 68-81.
  23. Гасанов З. Г. Актуальные проблемы киммерологии, скифологии, сакологии (междисциплинарный метод исследования). // «Наука будущего» Материалы международного научно-образовательного конгресса, 22-23 октября 2010 года. Евразийская ассоциация университетов, Московский государственный университет им. М.В.Ломоносова, Казахский национальный университет им. Аль-Фараби. Алматы, 2010, 288-290.
  24. Haszanov, Zaur. A szkiták és a torok-mongol klturá-jának és pszichológiájának rokon vonásai. // “Magyarország-Azerbajdzsán: a kultúrák párbeszéde”. IV Nemzetközi tudományos konferencia. Budapest, 2010, 207-224.
  25. Haszanov, Zaur. A szkita tometkezések azonositása az azerbajdzsáni régészetben. // “Magyarország-Azerbajdzsán: a kultúrák párbeszéde”. V Nemzetközi tudományos konferencia, Kivonatok. Budapest, 2010, 49-50.
  26. Гасанов З. Г. Актуализация киммерийско-скифо-сакской проблемы в тюркологии. // Тезисы международного тюркологического симпозиума «Тюркский мир: история и современность». Евразийский национальный университет им. Л. Н. Гумилева. 28-29 апреля 2011 г. Астана. 2011, 22-23.
  27. Гасанов З. Г. Перспективы и методы тюркологических исследований периода бронзового и железного веков Евразии. // Материалы Международной научной конференции «Тюркская цивилизация и суверенный Казахстан», 19-21 мая 2011 г. Астана. 2011. I, 272-279.
  28. Гасанов З. Г. Проблема «циркулярной аргументации» (circular argument) в индоевропеистике, скифологии и сарматологии. // «Мир языка и межкультурная коммуникация». Материалы международной научно-практической конференции. 25-26 марта 2011 г. Актюбинский государственный университет им. К. Жубанова. Актобе, 2011, 265-269.
  29. Гасанов Заур. Крестообразный орнамент как маркер «центра мира» в шаманизме киммерийцев и скифов. // «Тюркологическое искусствознание: проблемы и перспективы». Тезисы международной научной конференции. НАН Азербайджана, Институт Архитектуры и искусства. 7-8 июня 2011 г. Баку, 2011, 8-11.
  30. Гасанов Заур. К проблеме археологических памятников ранних скифов в контексте идентификации с сообщениями древних и средневековых письменных источников // II Международная научная конференция. Арало-каспийский регион в истории и культуре Евразии. Институт истории и этнологии им. Ч. Ч. Валиханова КН МОН РК, Актюбинский государственный университет им. К. Жубанова. 22–26 июня 2011 г. Актобе, 2011, 49-53.
  31. 31. Hasanov Zaur. Argimpasa – Scythian goddess, patroness of shamans: a comparison of historical, archaeological, linguistic and ethnographic data. The 10th conference of the International Society for Shamanistic Research. Warsaw 5-9 October, 2011. The State Ethnographic Museum in Warsaw. Warsaw, 2011, 48-50.
  32. Гасанов З. Г. Верховная богиня скифов. // Научное творчество Л.Н. Гумилева и история народов Евразии: Современные подходы и перспективы: Труды VIII Международного Евразийского научного форума, посвященного 20-летию независимости Республики Казахстан / Под ред. Е.Б. Сыдыкова. – Астана: Издательство ЕНУ им. Л.Н. Гумилева, 2011, 124-128.
  33. Гасанов Заур. Крестообразный орнамент как маркер «центра мира» в шаманизме киммерийцев и скифов. // İncəsənət və mədəniyyət problemləri. Bakı: AMEA Memarlıq və İncəsənət İnstitutu, 2011. НАН Азербайджана, Институт Архитектуры и искусства. 7-8 июня 2011 г. Баку, 2011, 22-37.
  34. К проблеме этнического происхождения скифов. // Кузнецов А. В. (ред.-сост.) Чувашский язык и этнос в истории евразийской цивилизации: Материалы Международной тюркологической конференции (Чебоксары, 16-18 сентября 2010 г.) / Чебоксары: ЧГИГН, 2011, 58-66.
  35. Hasanov Zaur. Reflection Of The Cimmerian And Scythian Religious Rites In Archaeology. 8th International Congress on the Archaeology of the Ancient Near East. April 30 – May 4, 2012, University of Warsaw. Abstracts. Warsaw 2012, 139.
  36. Гасанов З. Г. К проблеме этнического происхождения гидронимов с основой “don/ton”. // Алтаистика и тюркология. № 2 (6), Астана: Тюркская Академия, 2012, 67-81.
  37. Гасанов Заур. Женские божества скифского восьмибожного пантеона. // Цирендоржиєвськi читання V: Тибетська цивiлiзацiя та кочовi народи Євразii: кроскультурнi контакти. Киев: Полiграфiст, 2012, 515-531.
  38. Этноним «скиф/ашгуз» в древнегреческих и аккадских письменных источниках. // Э. Е. Лебедев (сост. и отв. ред.) Чувашская письменность: история и современность. Чебоксары: ЧГИГН, 2012, 100-109.
  39. Гасанов З. Происхождение и значение топонима «NAGIU» в переписке ассириского царя Саргона II // Naxçıvan: ilk yaşayış vә şәhәrsalma yeri kimi: Beynəlxalq elmi konfrans. (21-25 iyul 2011-ci il). – Naxçıvan, 2012, 371-380.
  40. Hasanov Zaur. Suffix -t as an Indicator of Plurality in the Ethnonyms of the Royal Scythians. // II International Symposium of Turkology (12-14 September 2012). Warsaw: University of Warsaw, 2012, 49-50.
  41. Hasanov Zaur. Hakan İskitlerinin Etnoniminde Çoğul Ekinin Göstergesi olarak -t eki. // II Uluslar arası Türkoloji Sempozyumu (12-14 Eylül 2012). Warsaw: University of Warsaw, 2012, 136-137.
  42. Гасанов З. Г. Погребальный обряд как основа выявления собственно скифских курганов Азербайджана. В.: Blajer, Wojciech (ред.) Peregrinationes archaeologicae in Asia et Europa: Joanni Chochorowski dedicatae. Krakow: Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Profil-Archeo, 2012, 519-527.
  43. Гасанов Заур. Идентичные традиции, культы и психология скифов и тюрко-монгольских народов. // Международный альманах “Тюркская цивилизация”. Астана: Тюркская Академия, 2012, 292-303.
  44. Этноним сака и его происхождение. // Творческая личность в историко-культурном пространстве. Материалы международной конференции посвященной 100-летию Послания А.Е. Кулаковского "Якутской интеллигенции" (г. Москва, 21-22 ноября 2012 г.) Новосибирск: Наука, 2013, 227-236.
  45. Сюжеты древнегреческих исторических источников о «мятежных скифах» и «сынах слепцов» в сопоставлении с сюжетами эпоса «Кёроглу». // Kərimli T., Səfərli Ə., Əzizova F. (red.) Orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı. Bakı: Elm, 2013. 264-271.
  46. К проблеме этнического происхождения имен киммерийских царей и этнотопонима «киммер/гамир». // Ибраев Ш. и др. (ред.) Turkology. Астана: Тюркская академия, Prosper Print, 2013, 530-551.
  47. Shamanism in the archaeology of nomadic peoples of Eurasia in the Late Bronze and Early Iron Ages. // 19th Annual Meeting of the European Association of Archaeologists. Pilsen, Czech Republic. 4-8 September 2013.
  48. К проблеме лингвистического, социального и мировоззренческого состава скифской империи. // Экспертный круглый стол посвященный истории кочевых цивилизаций в Приднепровье (скифы). 15 марта 2013 г. Днепропетровск, 2013.
  49. Чтение иссыкской надписи. // Садыков Т. С. и др. (ред.) Диалог культур Евразии в археологии Казахстана. Астана: Сарыарка, 2014, 215-230.


Respublika, beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü[redaktə | mənbəni redaktə et]

2007-ci ildən "İnternational Society for Shamanistic Research" elmi təşkilatı

2011-ci ildən Türk Akademiyasının proyekti

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2021-02-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-28.
  2. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2020-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-28.