Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • асас

    основной : асас мана - основное значение.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • АСАС

    əsas (1. bünövrə, özül, təməl; kök; 2. başlıca, ən mühüm, zəruri; асас месэла əsas məsələ); * асас къанун əsas qanun, konstitusiya.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АСАС

    араб, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра диб.... чна чи басмадин асасдиз куьре нугъат къачунавайди, амай нугъатрал кхьей затӀар - шиирар, гьикаяяр, пьес

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АСАС

    ...primeval, initial; principal, main, prime; basic, fundamental . АСИ 1. 1n. blasphemer, one who blasphemes (against God); 2) n. apostate, one who is g

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • АСАС

    ...алимрин фикирар кӀелдайбурув агакьариз кӀанзава. А алимриз ара датӀана субутиз кӀанзава хьи, Кавказдин Алпан гъукуматдин асас тайифаяр туьркер тир.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • яваш-яваш

    (нареч.) - тихонько, медленно, не спеша.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ЯВАШ-ЯВАШ

    zərf yavaş-yavaş, asta-asta, sakit-sakit, zəif-zəif; ağır-ağır, aramla, tədriclə; яваш-яваш фидайди яргъаз акъатда. Ata. sözü asta gedən çox gedər.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЯВАШ-ЯВАШ

    adv. leisurely, at an easy pace; by easy stages.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ASAN

    ...zəhmətsiz rəf edilə bilən; yüngül (çətin ziddi). Asan məsələ. Asan iş. Asan sənət. Asan yol. – Rəsmdir rənc çəkən karını asan eylər. S.Ə.Şirvani. [Qə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AMAŞ

    q.t. "Amaçur" adının qısaldılmış forması (çur-hərbi titul, sərkərdə)

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ADAŞ

    adaş

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ASAN

    sadə — bəsit

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ASAN

    yüngül

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ASAR

    сущ. устар. 1. следы, знаки, признаки 2. произведения, труды, сочинения 3. памятники

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ASAN

    I прил. 1. лёгкий, нетрудный. Asan iş лёгкая работа (лёгкое дело), asan qələbə лёгкая победа, asan oyun лёгкая игра, asan məsələ лёгкая задача 2. прос

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ALAŞ

    I прил. разг. пёстрый, пятнистый II в знач. сущ. см. ala-bula

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ADAŞ

    сущ. тёзка. Əhməd mənim adaşımdır Ахмед – мой тёзка, Nərgiz sənin adaşındır Наргиз – твоя тёзка

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ANAŞ

    (Xanlar) hər işdən baş çıxaran, hər biclik və əməl bilən. – Haşım kimi bu aralarda anaş kişi yoxdu

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ANAŞ

    ana” ilə başlanan adların əzizləmə forması.

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • ATAŞ

    "Ata" və tərkibində "ata" sözü olan mürəkkəb adların əzizləmə forması.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AĞAŞ

    "ağa" tərkibli mürəkkəb adların əzizləmə forması.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ASAN

    ASAN (çətin olmayan) [Umur baba:] Nə danışırsan... bu vədə bu fitnə-fəsadda dənizə çıxmaq, o qədər yolu getmək sənə asan gəlir? (H.Abbaszadə); QOLAY S

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ADAŞ

    eyni adlı şəxslər; omonim adlar

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ABAS

    qaraqabaq, ciddi; qəzəbli, acıqlı

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ЯСАК

    ист. дегьек (куьгьне заманди шейэралди гудай харж)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЯСАК

    1. işarə, siqnal

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ASNAS

    азартная карточная игра в четыре руки с 20-ю картами: тузы, короли, дамы, валеты и десятки

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ASAR

    1. произведения; 2. памятники; 3. следы, знаки, признаки;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ASAN

    1. легкий, несложный, нетрудный; 2. несложно, легко;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ADAŞ

    тезка, соименник

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ADAŞ

    ...Dodaqlarında kövrək təbəssüm, gözlərində maraq. – Tez sağal! – dedi, – adaş! R.Rza.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ALAŞ

    is. bax ala1 1-ci mənada.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ADAŞ

    ADAŞ, HƏMAD (adları eyni olan adam)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ASAN

    ASAN – ÇƏTİN Şəkil çəkmək asandır, həyat yaratmaq çətindir (C.Cabbarlı).

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti
  • ASAR

    ...qılaq, tainki bizim Azərbaycan şüəra və üdəbamızın əşar və asari və özlərinin nam və nişanələri unudulub, əbnayivətənin xatirindən çıxmasın. F.Köçərl

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AMAS

    f. şiş, şişmə, qabartı.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ADAŞ

    i. namesake; adamyeyən olmaq to be* namesake, to have* the same name; O, mənim adaşımdır He / She is my name sake

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ASSA

    dan. İti və coşqun rəqs ifa edilərkən söylənilən nida

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ASAN

    ...easy task / job II. z. easily; ~ etmək to do* easily; Mən bunu asan edə bilərəm I can do it easily; Demək asandır It’s easy to say

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ANAŞ

    s. brood; ~ toyuq a brood hen

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ЯСАК

    м tar. 1. yasak (qədim Moskva dövlətində və çar Rusiyasında: Volqaboyu, Sibir və Uzaq Şərqin bəzi xalqlarından alınan natural vergi); 2

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ASAM

    ə. «əsəm» c. təqsirlər, suçlar

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ADAŞ

    ...ibarətdir; daş hissəsi əş kimi olub, “birgəlik, oxşarlıq” bildirib. Adaş “adı bir olan” deməkdir. (-daş şəkilçisi qardaş, yoldaş... sözlərində də işl

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ALAS

    yakut. alaas – biçənək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • АПАШ

    м xuliqan, oğru, bandit (Fransada); ◊ рубашка апаш apaş köynək, açıq yaxalı köynək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • AŞAM

    f. içən, içici

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ASAY

    ASA2(Y) f. dinc, rahat.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ASAR

    ə. «əsər» c. əsərlər. Asari-ətiqə köhnədən qalmış mədəniyyət abidələri, tarixi abidələr; asari-güzidə seçilmiş əsərlər.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ASAN

    f. çətin olmayan, sadə yüngül

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ALAS

    inter heyhat, vaxsey; əfsus

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ƏSAS

    ...mənasında. Başlıca, ən mühüm, zəruri. Əsas əlamət. Əsas səbəb. Əsas məsələ. Ağacın əsas budağı. Əsas qüvvələr. Əsas iş yeri. İnkişafın əsas mərhələsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ƏSAS

    1. основание, основа, база, фундамент; 2. основной, существенный; 3. довод, мотив;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ƏSAS

    ...опорная часть предмета, сооружения; фундамент. Binanın əsası (özülü) основание здания, körpünün beton əsası (özülü) бетонное основание моста, evin da

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ƏSAS

    bünövrə — özül — bina — təməl

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ƏSAS

    başlıca — mühüm — zəruri

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ƏSAS

    səbəb — bəhanə — dəlil — sübut

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ESAS

    əsas

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ƏSAS

    1. ƏSAS Səriyyə xalanın Qərənfilə müştəri gözü ilə baxmasının əsas səbəbi Bahadır idi (S.Rəhman); ƏN MÜHÜM, ƏN ÜMDƏ, ƏN ZƏRURİ 2. əsas bax bünövrə 3.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ƏSAS

    ƏSAS – YARDIMÇI Əsas suallar qaldı kənarda, yardımçı suallarla tələbəni yordu.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti
  • ƏSAS

    I. i. 1. (təməl, özül) base, basis (pl. bases); foundation; bed, bedding; ~ kimi götürmək / qəbul etmək to assume (d.) as a basis ~ını qoymaq to found

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • GUŞƏDAŞI

    ...къван, эцигзавай дараматдин пипӀерик кутадай асас къван; 2. пер. асас, кьилин идея.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TUVALILAR

    гз. тувавияр (Тува республикадин асас халкь).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • İSNADƏN

    [ər.] куьгьн. ...килигна, ...асас яз кьуна.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MARKSİSTCƏSİNƏ

    нареч. марксиствилелди, марксизм асас яз кьуна.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BAŞCIL

    прил. кьиле авай, чӀехи, регьбер, асас; кьилин.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MAHİYYƏT

    [ər.] сущ. 1. асул мана, квай асул метлеб, хсусият, асас; 2. филос. затӀарин ва вакъиайрин дерин алакъаяр тайин ийидай къенепатан асас.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DÜSTUR

    [ər.] сущ. 1. къанун, къайда, асас, рехъ; 2. мат. формула.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BAŞLICA

    1. прил. кьилин, асас; лап вилик квай, лап кьетӀен, асул метлеб авай; başlıca məsələ кьилин месэла; 2. нареч. кьилди, асас, лап гзаф, лап эвелдай.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏSASİ

    [ər.] прил. куьгьн. кил. əsas 2); əsasi cəhətlər асас жигьетар.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KÖKÜMSOV

    прил. бот. тандин асас пай ччилин кӀаник квай (набатат).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏSASLI

    прил. асаслу (1. асас (бине, темел) авай; мягькем; 2. бес кьадар асас авай, асасралди бинеламишнавай (мес. себеб, субут); 3. асас авай; дуьз, дугъри,

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏSAS

    [ər.] сущ. асас (1. хандакӀ, кӀалуб, бине, темел; // пер. са затӀунин диб, пун; 2. прил. асул, кьилин, дибдин, лап важиб тир, асул кар алай (мес. себе

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • PRİNSİPLİ

    прил. принципдиз кӀевелай амал ийидай, гьам асас яз кьадай; принципиал(ьный), принциплу.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • VİLAYƏTİ

    ...муз. вилаяти (Азербайжандин классик мугъаматрикай бязибурун асас паярикай садан тӀвар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • HƏLLEDİCݹ

    прил. гьял ийидай; кьилин, асас, вилик квай, лап кьетӀен (мес. шартӀ).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏRİŞLƏMƏK

    гл. карушун, рух (гам ва мс.) храдай тарарин асас епер чӀугун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏRİŞ

    сущ. каруш (гамуна ва маса храдай затӀара яргъивилихъ тухудай асас гъалар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • FASAD

    [fr.] фасад, дараматдин асас вилик пад, ччин, ччин пад; // къеце пад (дараматдин).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • YARIMSƏRLÖVHƏ

    сущ. сад лагьай, асас кьилин (тӀварцӀин) кӀаник жедай алава, кьвед лагьай кьил (тӀвар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • GEN²

    ...ген (организмдин гьихьтин ятӀани лишанар несилрик фин хуьдай асас затӀ).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ŞAHDAMAR

    ...aorta; 2. пер. шагьдамар, лап важиб, кьилдин рехъ; са затӀунин ччан (асас).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏSASSIZLIQ

    сущ. асассузвал (1. асас (бине, темел) авачирвал; 2. са делилни (субутни) тахьунухь; гьакъикъатдикай магьрумвал, гьакъикъатдив такьурвал).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • İSTİNADƏN

    [ər.] нареч. куьгьн. асас яз кьуна, килигна, далу кутуна, делил яз кьуна, бинеламиш яз.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BÜNYƏ

    [ər.] сущ. бедендин тӀебии гьал, кӀалуб; кип, пун, асас, диб; bünyəsi sağlam кип сагъ(лам).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏSASSIZ

    прил. асассуз (1. асас (бине, темел) авачир; 2. са делилни (субутни) авачир; гьакъикъатдив такьур, герчек тушир, тапан).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • RASİONALİST

    ...терефдар (кил. rasionalizm 1); 2. анжах логикадин ва акьулдин тӀалабар асас яз кьазвай кас).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • EHKAM

    [ər. “hökm” söz. cəmi] сущ. эгькам (1. асас къанун (гьи хьайитӀани са, гзафни-гзаф диндин теориядин асас къайдаяр, гьукумар); догмат; 2. тарихдин вири

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BUDAQ

    сущ. 1. хел; чихел; 2. пер. хел (асас са затӀуникай чара хьанвай пай); ** budaq cümlə грам. придаточное предложение.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • YARADILIŞ

    ...хьунухь, туьремиш хьунухь; 2. авай гьар са затӀ, тӀебиат, хилкъет; 3. куьк, асас, темел.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BÜNÖVRƏ

    ...1. хандакӀар, кӀалубар (дараматдин цлан ччиле авай пай); // пер. асас, пун, бине, диб; 2. bünövrədən кил. bina (binadan).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏSİLSİZ

    прил. 1. асас авачир; дугъри, герчек тушир; таб, тапан (мес. хабар); 2. асилсуз, эсилсуз, эсил авачир, хъсан несилдикай тушир.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • HƏRƏKƏTVERİCİ

    ...гьерекат кутадай (гудай), юзун кутадай, тухудай, рехъ къалурдай; асас, кьилин; 2. тех. гьерекатдиз гъидай, гьерекат идара ийидай.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • LEYTMOTİV

    ...мотив (музыкадин эсерда гзаф тикрар жедай); 2. пер. асул фикир, асас фикир; мес. романдин).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TONALLIQ

    ...мецерилай аслу яз акъатзавай ванерин кьетӀенвал; 2. харус. шикилда асас тав, ранг, колорит).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • VARİASİYA

    [lat.] вариация (1. муз. асас музыкадин тема, адан ччара-ччара элементар (ритм, гармония ва мс) дегишрунин рекьелди маса формада кутун; 2. биол. тӀеби

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DÖNDƏRMƏ¹

    сущ. 1. f.is. кил. döndərmək; 2. муз. асас макьамдин гуьгъуьналлаз ядай кьезил макьам; 3. рах. къекъуьн, къекъведай чка, элкъведай чка.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • POLİTEXNİZM

    [yun.] политехнизм (кӀелзавай ученикар производстводин вири асас хилерихъ галаз теориядин ва практикадин рекьелди танишардай чирвилер гунин къайда, си

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏSASƏN

    ...гьакъикъатдин, герчеквилин жигьетдай; 2. къушма манада: килигна, асас яз кьуна, бинеламишна; qanuna əsasən къанундиз килигна.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ŞAHRAH

    ...рехъ, магистрал; 2. пер. са затӀунин гьерекатдин ва я вилик финифин асас рехъ.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • İSTİNAD

    [ər.] сущ. са темелдихъ (асасдихъ) далу кутун, далу агалдун; асас яз кьун (гьисабун), далу кутун (агалдун); бинеламиш хьун; // istinad etmək а) далу к

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DƏMSAZ

    [fars.] сущ. клас. 1. юлдаш, амадаг; 2. кутугай, кьур, туькӀвей; 3. муз. асас макьам ядайдаз куьмек ийидай ва адахъ галаз санал ядай музыкант; 4. кил.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ZƏMİN

    [fars.] сущ. 1. клас. ччил, накьв; 2. асас ранг, тон, чка; фон (шикилдин, нехишдин); 3. пер. са затӀ, са вакъиа кьиле фейи асул шараит, везият, имкан.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BAZA

    [əsli yun.] 1. база, асас, бине, диб; 2. база (1. тайин са кардиз къуллугъ авун патал гьар жуьредин запасар, кьетӀен алатар, дараматар авай чка; 2. ск

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KÜNH

    [ər.] сущ. клас. са затӀунин пун, диб, асул метлеб, асас; эхир; künhünə varmaq (çatmaq) са затӀунин пун, асул метлеб ччирун, жугъурун, ччириз алахъун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BAŞLANĞIC

    ...эвел кьил, башламишзавай чка; эвел, кьил; 2. сифте себеб, сифте асас, бине; 3. сад лагьай, сифтегьан; 4. сад лагьай пай, гьахьун, кӀвенкӀв (мес. улуб

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KONSEPSİYA

    [lat.] концепция (гьи хьайитӀани са вакъиадин гьакъинда асас фикир; и ва я маса гьалариз, вакъиайриз, крариз килигунин, абрун гьакъиндай фикиррин сист

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MƏRKƏZİ

    ...центрда) авай, юкьван (мес. куьче); 2. вилик квай, асул кар алай, асас (мес. роль); 3. регьбервал ийизвай; кьилин; центральный, мес. комитет).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏSASLANMAQ

    гл. 1. са темелдихъ (асасдихъ) далу кутун, далу агалдун; 2. асас яз кьун (гьисабун), далу кутун (агалдун); бинеламиш хьун; qanunlara əsaslanmaq къанун

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
OBASTAN VİKİ
ASUS
ASUSTeK Computer Inc. — 1989-cu ildə qurulmuş Tayvan mərkəzli bir kompüter və təchizat istehsalçısıdır. Dünyanın ən keyfiyyətli anakart istehsalçılarından biridir. ASUS 2005-ci ildə cəmi 50 milyon anakart ixrac etmişdir. Bu 2005-ci ildə hər üç fərdi kompüterdən birinin ASUS marka anakart istifadə etdiyi mənasını verməkdədir. ASUS anakartın yanında, Ekran Kartı, LCD Panel,Mobil telefon, kassa, UMPC, dizüstü kompüter sahələrində də məhsullar təqdim etməkdədir. Anakart istehsalının yanında Dizüstü Kompüter istehsalı sahəsində də olduqca müvəffəqiyyətli bir markadır.
Abas
Abas — Xəzər tayfalarından birinin adı. Abas tayfa adının abaz forması da vardır. Q.Qeybullayev Abaslı tipli toponimlərin əsasında abas(abaz) tayfa adının durduğunu qeyd etmişdir(89, 139). Ərəb dilindən olan Abbas antroponimi əsasında yaranmış toponimlər də istisna edilə bilməz. Bir çox hallarda bu iki tip toponimin bir-birindən fərqləndirilməsi müəyyən çətinlik törədir. Göstərilən çətinliyin yaranma səbəblərindən birini belə toponimlərin qeydə alınması və rəsmiləşdirilməsi zamanı orfoqrafik səhv buraxılması ilə əlaqələndirmək mümkündür. Yəni toponim yanlış olaraq Abbas və Abas şəkillərindən birində yazıla bilərdi. Sözdə bir b və ya geminatın olmasını təyin etmək isə mürəkkəbdir və daha çox tarixi faktlar əsasında müəyyənləşdirilə bilər. Tayfa adının ilkin variantı abaz şəklində olmuş və bu da ab+az formasında parçalana bilər. Qeyd etmək lazımdır ki, Qarapapaqlarda da bir tayfanın adı abas olmuşdur.
Alas
Alas — Yakutiyada çoxillik donmuş yeraltı süxurların əriməsi və ərazinin enməsi nəticəsində əmələ gələn hamar çökəklikdir. Arktikanın daimi donmuş ərazilərinin ərimə və təkrar yenidən donma prosesi səbəbi ilə çökməsi nəticəsində əmələ gəlir. Alas ərimiş suyun çökəkliyi doldurması nəticəsində əvvəlcə dayaz bir göl kimi inkişaf edir, daha sonra isə göl quruyur və yerini ot bitkiləri tutur. Alaslar örüş kimi istifadə olunur. == Nümunələr == Alas Arktikanın başqa yerlərində tapılan termokarst çökəkliklərindən ona görə fərqlidir ki, buradakı göl müvəqqəti xarakter daşıyır və Yakutiyanın quraqlığı səbəbindən gölün aşağısındakı buz tükəndikdən sonra quruyur. Dünyadakı ən böyük Alas Ust-Aldan ulusunda yerləşən Myuryudur. Alaslar həm də böyük mədəni əhəmiyyətə malikdir. Yakutların ənənəvi Yeni il bayramı olan Ihıax festivalı zamanı yayda 20 000-ə yaxın insan Yakutsk şəhərinin yaxınlığındakı alasa toplaşır. Saxa Respublikasında yerləşən başqa bir alasda digər kiçik bayramlar keçirilir.
Anas
Çay ördəyi (lat. Anas) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qazkimilər dəstəsinin ördəklər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Araş
Araş — kişi ad. Araş (müğənni) — müğənni. Araş Firdovsi — Dryu Hyuston ilə birlikdə "Dropbox" xidmətinin banisi.
Asar
Asar(lar) - German-skandinav mifologiyasında Asqardda yaşayan ali tanrılara deyilir. Asarların başçı Odin sayır. Digər mədəniyyətlərdə: türk, altay, monqol və tibet mifologiyalarında tanrılar yurdu. Azar olaraq da deyilər. Tanrıların yaşadığı səma deməkdir. Eyni söz tanrı mənasına da gəlir. Azəri millət adının buradan törədiyini irəli sürən bəzi görüşlərdə mövcuddur. Tibet və monqol mətnlərində də iştirak edən, hətta Skandinaviya mifologiyalarında belə bənzər bir sözlə "Aesir" şəklində Tanrılar birliyini ifadə edən ortaq bir ünsürdür. Asarı sözcüyü də Tibetcədə Göy Tanrılarını təyin etməkdə istifadə edilər. Monqolcada asar çadır deməkdir.
Asay
Asay — Qafqaz Albaniyası çarı. Onun hakimiyyət illərini dürüst demək çətindir, lakin çarlar siyahısında olduğu dəqiqdir. == Həyatı == Asay ondan əvvəlki hökmdarlar olan Mirhavan və ya Satoyun oğlu və ya kiçik qardaşı ola bilər. Vəliəhd şahzadə olduğu dövrə aid möhür Sasanilərin üslubunda hazırlanmışdır. Möhrün üzərində maral rəsmi var. Təqribən 405-415-ci illərdə çar olaraq hökm sürmüşdür. == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Khurshudyan E.Sh. Seal of Asay, Crown Prince of Aran. Commentationes Iranicae. Collection of Articles for the 90th Anniversary of Vladimir Aronovich Livshits.
Assa
Assa Tiflis quberniyasının Tioneti qəzasında çay adı. == Toponimkası == Assa - Tiflis quberniyasının Tioneti qəzasında çay adı. Dağıstanın Qunib dairəsində Assa kənd adı (yenə orada) ilə ehtimal ki, eynidir. Türk dillərində as "çayın ağzı" sözündəndir.
Avaş
Avaş — Azərbaycan Respublikasıınn Yardımlı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 19 may 1993-cü il tarixli, 611 saylı Qərarı ilə Yardımlı rayonunun Avaş kəndi Kürəkçi kənd Sovetindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla Avaş kənd Soveti yaradılmışdır. == Toponimikası == XIX əsrin ortalarında Pirembel kəndindən çıxmış ailələrin Avaş adlanan yerdə məskunlaşması nəticəsində bu kənd yaranmışdır. Türk dillərində və monqol dilində ablav (aş) sözü "qoruq", "uzaq", "yaşayış məskənindən kənar", "boş yer" və "sakitlik" kimi izah olunur. XIX əsrin əvvəllərində İrəvan xanlığının Göyçə mahalında Abaş kəndi də mövcud idi. Avaş eyni zamanda Həbəşistanda dağ dərəsinin və çayın adıdır. == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd Viləşçayın sahilində yerləşir.
Ayaş
Ayaş - Ankarada mahal. Ankaranın 55 km qərbindədir. Mərkəzdəki bir neçə evdən sonra ümumiyyətlə çöldür. Əkinçiliyə əlverişlidir, bəzi fermalar burada yerləşir.Çeşmələri ilə məşhurdur. Ayaşın uzun bir tarixi vardır və Övliya Çələbinin əsərləri ilə folklor mahnılarında da adı keçər. Ayaş, Eyvaz, Ayas.Ayaz adını xatırladar. Ayaşa yerləşənlər Oğuz boylarıdır və müxtəlif kənd adlarının Bayat, Əfşar, Pəçənək, Qıpcak və Qarğın olması da bundandır. 1554-də, Ayaş Bayraq mərkəzi, və 1864-də Ankaranın Qəzası oldu. Osmanlı dövründə, təhsil olaraq Ayaş irəli idi. 1900-də, 8 Mədrəsə, 2 İbtidai məktəb və 1 Rüşdiyə vardı.
Aşan
Aşan (Marağa) — İranda kənd. Aşan — Xocavənd rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Aşandağ — Xocavənd rayonu ərazisində dağ.
Əsas
Əsas bünövrə, özül, bina, təməl; başlıca, ən mühüm, zəruri. Məsələn, əsas səbəb, əsas məsələ; bir hərəkətin və s.-nin düzgünlüyünü, gerçəkliyini izah edən, əsaslandıran, ona haqq qazandıran, ağlabatan ciddi səbəb, bəhanə, dəlil, sübut; adətən cəm şəklində: əsaslar – hər hansı bir elmin başlıca müddəaları, prinsipləri, elementləri. Məsələn, kimyanın əsasları, nəzəri mexanikanın əsasları; qrammatikada sözün, sözdəyişdirici şəkilçidən qabaq gələn başlıca (sadə, düzəltmə və ya mürəkkəb) hissəsi. == Ədəbiyyat == R.Əliquliyev, S. Şükürlü, S. Kazımova. Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər. Bakı, İnformasiya Texnologiyaları, 2009, 201 s.
SaaS
Xidmət kimi proqram təminatı (ing. Software as a service; SaaS) — proqram təminatının abunə əsasında lisenziyalaşdırıldığı və mərkəzləşdirilmiş şəkildə yerləşdiyi lisenziyalaşdırma və çatdırılma modeli. SaaS həmçinin tələb olunan proqram təminatı, veb-əsaslı proqram təminatı və ya veb-host proqram təminatı kimi də tanınır. SaaS, xidmət kimi infrastruktur (IaaS) və xidmət kimi platforma (PaaS) ilə birlikdə bulud hesablamalarına xas biznes modelidir. SaaS proqramlarına adətən veb brauzer istifadəçiləri ("incə" müştəri) daxil olurlar. SaaS ofis proqramı, mesajlaşma proqramı, əmək haqqı emal proqramı, DBMS proqramı, idarəetmə proqramı, CAD proqramı, inkişaf proqramı, oyunlaşdırma, virtuallaşdırma, mühasibatlıq, əməkdaşlıq, müştəri münasibətlərinin idarə edilməsi (CRM), idarəetmə məlumat sistemləri (MIS), müəssisə resurslarının planlaşdırılması (ERP), faktura, sahə xidmətinin idarə edilməsi, insan resurslarının idarə edilməsi (HRM), istedadların əldə edilməsi, öyrənmə idarəetmə sistemləri, məzmunun idarə edilməsi (CM), coğrafi informasiya sistemləri (GIS) və xidmət masasının idarə edilməsi daxil olmaqla bir çox iş proqramları üçün ümumi çatdırılma modelidir. SaaS demək olar ki, bütün korporativ proqram təminatı şirkətlərinin strategiyalarına daxil edilmişdir. == Həyatı == Biznes proqramlarının mərkəzləşdirilmiş hostinqi 1960-cı illərə təsadüf edir. Həmin illərdən başlayaraq, IBM və digər əsas kompüter provayderləri tez-tez vaxt mübadiləsi və ya kommunal hesablama kimi adlandırılan bir xidmət bürosu işi aparmağa başladılar. Bu cür xidmətlərə hesablama gücü və verilənlər bazası saxlanması, banklara və digər böyük təşkilatlara öz ümumdünya məlumat mərkəzlərindən təklif etmək daxildir.
Aşa
Əşə (tatar. Әшә, Əşə, başq. Әшә, Əşə, rus.
SAS
Special Air Service və ya SAS (Azərb. Xüsusi Hava Xidməti) — Böyük Britaniya Silahlı Qüvvələrinin Xüsüsi Təyinatlılar bölməsi. == Yaranma Tarixi == SAS hərbi bölməsi 24 avqust 1941-ci ildə, İkinci dünya müharibəsi zamanı leytenant Devid Sterlinq tərəfindən yaradılmışdır. Bölmə Hava-Desantında xidmət edən könüllülərdən ibarət idi. Bölmənin əsas vəzifəsi Şimali Afrikada düşmənə qarşı reydlər keçirməkdən ibarət idi. 30 noyabr 1946-cı ildə bölmə dağıdılmışdır, ancaq 1947-ci ildə SAS hərbi bölməsi yenidən yaradılmışdır. SAS bugünəcən fəaliyyət göstərir. == Vəzifəsi == SAS xüsüsi təyinatlıların əsas vəzifəsi bulardır: Birləşmiş Krallığ hökumətinin siyasətinə dəstək Terrorçuluğa qarşı həm ölkənin içində həm də dünyada mübarizə Digər ölkələrdən əsgər yığımı və hazırlanması == Qəbul, seçim və təlim == Birləşmiş Krallığın Xüsusi Təyinatlıları heç vaxt birbaşa ictimaiyyət arasından seçilmir. Silahlı Qüvvələrin bütün hazırkı üzvləri bura qoşulmaq üçün seçim mərhələsində iştirak edə bilər, lakin namizədlərin əksər hissəsi keçmişdə komando və ya desant olanlardır. Seçim mərhələsi ildə 2 dəfə, yayda və qışda olur.
ASAN Radio
ASAN Radio — Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin tabeliyində fəaliyyət göstərən radio. 24 dekabr 2015-ci il tarixində 100.0 MHz tezliyində Bakı və Abşeron ərazisində sınaq yayımına başlayıb. Radionun direktoru Emin Musəvidir. ASAN Radio Azərbaycan dilində yayımlanır. == Yaradılması == ASAN radionun açılması ilə bağlı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tapşırıq vermişdi. 8 sentyabr 2015-ci ildə radionun açılması ilə Milli Televiziya və Radio Şurası Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinə 100 MHs tezliyində Azərbaycan üzrə teleradio yayımın aparılması üçün 6 illik lisenziya verib. Oktyabr ayında televiziya və radio sahəsində böyük təcrübəsi olan Emin Musəvi ASAN Radionun direktoru təyin olundu. 2015-ci ilin sonlarında, 24 dekabr tarixində ASAN radio test yayımına başladı. Radio ilk olaraq yalnız Bakı və Abşeron rayonları ərazisində yayımlanırdı. ASAN Radionun formalaşdırılmasında Türk Əməkdaşlıq və Koordinasiya Agentliyi iştirak edib.
ASAN xidmət
"ASAN xidmət" — Azərbaycan Respublikasında dövlət orqanları tərəfindən vətəndaşlara göstərilən xidmətlərin həyata keçirilməsini təmin edən mərkəzlər. ASAN sözünün açılışı ingiliscə "Azerbaijan Service and Assessment Network"dür (azərb. Azərbaycan Xidmət və Qiymətləndirmə Şəbəkəsi‎). "ASAN xidmət" Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinə tabedir. İlk "ASAN xidmət" mərkəzi 2013-cü ildə fəaliyyətə başlayıb. Hal-hazırda 27 mərkəz fəaliyyət göstərir. Onlardan 7-si Bakıda, iyirmisi isə Azərbaycanın bölgələrindədir. "ASAN xidmət"ə indiyə qədər 70 milyondan çox müraciət edilib. Xidmətlərin göstərilməsində könüllülər də cəlb olunur. "ASAN xidmət" mərkəzlərində müxtəlif dövlət orqanlarının vətəndaşlara göstərdiyi xidmətlərdən başqa funksional yardımçı xidmətlər də təklif olunur.
ASAP Rocky
ASAP Rocky (əsl adı: Rakim Atelaston Mayers; 3 oktyabr 1988, Harlem, Nyu-York ştatı) — amerikalı repçi. Harlemdə doğulub böyüyən Rakim, karyerasına ASAP Mob rep qrupunun üzvü kimi başlayıb. Onun ilk miksteypi "Live. Love. A$AP" rep dinləyicilərinin böyük marağına səbəb olmuşdur. Miksteypin uğurundan sonra o, musiqi şirkətləri Polo Grounds Music və RCA Records ilə səsyazma müqaviləsi bağlamışdır. Onun 2013-cü ildə buraxdığı ilk studiya albomu "Long. Live. ASAP" Billboard 200 hit-paradında bir nömrə olub, ardınca albom RIAA tərəfindən ikiqat platin sertifikatına layiq görülmüşdür. Albomda yer alan "Fuckin' Problems" (Dreyk, 2 Chainz və Kendrick Lamar ilə birlikdə) treki 2014-cü ildə "Qremmi" mükafatına namizəd göstərilib.
Abas Şahbazov
Abas Cavad oğlu Şahbazov (13 noyabr 1996, İmişli rayonu – 5 oktyabr 2020, Füzuli rayonu) — Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının çavuşu, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == Abas Şahbazov 1996-cı il noyabrın 13-də İmişli rayonunun Qulubəyli kəndində anadan olub. == Hərbi xidməti == Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının çavuşu olan Abas Şahbazov 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Cəbrayılın və Füzulinin azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə savaşıb. Abas Şahbazov oktyabrın 5-də Füzulinin azad edilməsi zamanı şəhid olub. İmişlidə dəfn edilib. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Abas Şahbazov ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi. Azərbaycanın Cəbrayıl rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 24.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Abas Şahbazov ölümündən sonra "Cəbrayılın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.
Alas boğazı
Alas boğazı - Lombok adasını Sumbava adasından ayırır. Bu adalar İndoneziyanın Qərbi Nusa Tenggara vilayətinə aiddir. Boğazın əmələ gəlməsi 14000 il bundan əvvələ aiddir. Uzunluğu 75 km, eni 15–40 km arası dəyişir. Boğazın yaxınlığında Alor boğazı və Lombok boğazı vardır. Boğazda Lombok, Adonara, Sumbava, Flores, Sumbata, Solor və Konada adaları yerləşir. Hind okeanını Sakit okeanından ayırır.
Alaş hərəkatı
Alaş hərəkatı — indiki Qazaxıstanda, XX əsrin birinci rübündə Rusiya imperiyasının müstəmləkəçilik siyasətinə qarşı milli azadlıq hərəkatı. XIX əsrdə qazaxların milli ərazisinin çox hissəsi Rusiya dövlətinin mülkiyyətinə keçmiş, qaçqınların sayı kəskin şəkildə artmış, yerli əhali məskunlaşan torpaqlardan zorla sıxışdırılıb çıxarılmışdır. Çarizm siyasətinə qarşı mübarizəyə milli ziyalılar rəhbərlik etmiş, Rusiyada 1905–1907-ci illər inqilabı sonra onlar Alaş hərəkatını yaratmışdılar. Karkaralı petisiyası (1905) Alaş hərəkatının proqramı olmuşdur. Demokrat-maarifçilər Əlixan Bökeyxan, Əhməd Baytursunov və Mustafa Şokay qazax cəmiyyətinin tərəqqisi yollarını axtarır, Dövlət Dumasında müsəlman fraksiyalarının işinə rəhbərlik edirdilər. Onların təşəbbüsü ilə "Aykan" jurnalı (1911), "Birlik mıu", "Sarı-Arka", "Akjol" qəzetləri təsis edilmişdir. Bu qəzetlərdə maarifləndirmə işləri aparılırdı. Alaş hərəkatının məqsədi qazax xalqının özünü idarə etməsi, xalqın müstəqil dövlət, dövlət yaratmaq hüququ, Rusiyanın daxili bölgələrindən qazax torpaqlarına əhalinin köçürülməsini məhdudlaşdırmaq idi. Alaş hərəkatının nümayəndələri toalipionik heyvandarlığın qorunub saxlanmasının, kənd təsərrüfatının, sənayenin və ticarətin inkişafının tərəfdarı idilər. Beləliklə, onların proqramında milli mədəniyyətin, təhsilin və qazax dilinin inkişafı yer tuturdu.
Alaş işi
Alaş işi — 1928-ci ildən Alaş Partiyasının üzvlərinə qarşı kütləvi repressiyalar. Həbs edildikdən sonra onlara sovet hakimiyyətini devirmək üçün ona qarşı silahlı mübarizədə iştirak etməkdə, milliyətçi təbliğat aparmaqda, SSRİ-yə qarşı mübarizə aparan xarici dövlətlərlə əlaqədə olmaq ittihamı irəli sürülmüşdür. 1930-cu ilin aprelində təqribən 40 nəfər müxtəlif müddətə azadlıqdan məhrum edilmiş, ölüm cəzasına məhkum edilmişdir. Bunlardan Əhməd Baytursunov, Miryaqub Dulatov, Mirəzağalı Espolov, Xalil Qabbasov, Qasımbek Birimjanov və başqaları var. Xalel və Jaxanşa Dosmuxamedov, Maqjan Jumabayev, Yeldos Omarov, İbrahim Satbayev, Abuali Adilov, Abdolla Uzakbayev sürgünə göndərilmişdir. Sonradan azadlığa buraxılan Muxtar Auezov, Ualixan Ömərov, Bilal Suleyev, Alimjan Yermekov, Daniyal İskakov istintaqa cəlb edilmişdir.
Alaş milisi
Alaş milisi (qaz. Алаш милициясы) — Alaş Ordanın xalq milisi, 5–13 dekabr 1917-ci ildə Orenburqda keçirilən 2-ci Ümumqazax Konqresinin qərarı ilə yaradılmış Alaş muxtariyyətinin silahlı ordusu. Vəzifəsi Alaş muxtariyyətini qorumaq olmuşdur. Xalq milisləri sıralarına 20–35 yaşlarında hərbi xidmətə yararlı kişilər çağırılırdı. Alaş Orda Milli Fondu polisi silah və sursatla idarə edirdi. Alaş Ordanın qərb diviziyalarının rəhbərləri Jaxanşa Dosmuxamedov və Xalel Dosmuxamedov Komuç diviziyası (Samara), Torqay diviziyasından 600 tüfəng və bir pulemyot – 300 tüfəng və 20 min patron aldılar. Orenburq qazax qoşunlarının atamanının köməyi ilə A. İ. Dutov, Kostanay və Qırğız mahallarında iki süvari alayı yaradılmışdır. Qızıl Orduya qarşı müharibədə Alaş milisində vuruşanların sayı 5 min nəfərə çatmışdır. Alaş muxtariyyəti ləğv edildikdən sonra Alaş milisi ləğv edilmişdir.
Alaş muxtariyyəti
Alaş muxtariyyəti (qaz. Алаш автономиясы; 1917–1920) — XX əsrin əvvəllərində müasir Qazaxıstan ərazisində, "Alaş-Orda" adlı hökumətin nəzarəti altında mövcud olan qazaxların muxtar dövlət quruluşu. Alaş muxtariyyəti, Alaş partiyası tərəfindən elan edilmiş və 5–13 dekabr 1917-ci il tarixlərində Orenburqda Ümumqırğız (Ümum-Qazax) Konqresi tərəfindən qurulmuşdur. 5 mart 1920-ci ildə Qırğızıstan Bölgəsinin işğal edilməsi ilə Bolşevik Hərbi İnqilab Komitəsi tərəfindən ləğv edilmişdir. Sovet hökuməti onun yerində 17 avqust 1920-ci ildə Qırğızıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası, 1925-ci ildə onun adını dəyişdirərək Qazaxıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası, 1936-cı ildə isə Qazaxıstan Sovet Sosialist Respublikası təşkil etdi. == Tarixi == === İkinci Ümumqırğız Qurultayı (İkinci Ümumqazax Qurultayı) === Qazaxlar arasında, Alaş Orda partiyasının yeganə siyasi rəqibi, hədəfləri olduqca qəribə olsa da, Alaş partiyasının hədəflərindən çox da fərqlənməyən, lakin qısa müddətdə bolşeviklərin müttəfiqlərindən birinə çevrilən və 1917-ci ilin dekabrında təsis məclisinə namizədliyini irəli sürən "Uç Jüz" partiyası idi. Bu namizədlərdən biri də Saken Seyfullin idi. Sarı-Arka qəzeti bu seçkilərin nəticələrini dərc etdi. Petropavlovsk uyezdində Alaşa 26.814 səs verildi, "Uç Juz" yalnız 36 səs aldı. Semipalatinsk bölgəsində Alaş 58.300, "Üç Juz" — yalnız 1, Omsk uyezdində də nəticələr oxşar idi — Alaşa 16.200 və 300 səs — "Üç Juz" üçün verilmişdi.
Alaş Orda
Alaş Orda — 1917–1920-ci illər arasında qazax və qırğızların birgə hərəkatının və nəticədə elan etdikləri dövlətin adıdır. Rəsmi olaraq 1928-ci ilə qədər mövcud olmuşdur. Alaş Orda 1905-ci ildə Alaş hərəkatı ilə meydana çıxmış və 1912-ci ildə qurulan siyasi Alaş Partiyası ilə güclənmişdir. Bu partiya siyasi fəaliyyətlərini 1928-ci ildə dayandırsa da əslində 1937-ci ilə qədər mövcud olmuşdur. 1980-ci illərin sonunda, təsir dairəsi Qazaxıstan və Qırğızıstan olan eyni adlı yeni bir milliyyətçi partiya qurulmuşdur. == Söz açımı == Qazaxıstanın rəsmi açıqlamasına görə Alaş adı Qazaxların əfsanəvi babası Alaş Xandan götürülmüşdür. Alaş Xan Orda xanın digər bir adıdır, lakin Orta Asiyanın digər Türk dillərində alaşa — at mənasına gəldiyinə görə Alaş Ordanın izahının Atlı Ordusu olduğu daha məntiqli hesab olunur. == Tarixi == 1905-ci ildə Mustafa Çokay tərəfindən təşkil edilib "Hamımız Alaşın oğullarıyıq!" başlığı altında Daşkənddə baş tutan Türküstan Müsəlmanları Konqresində, nəcabətli ailələrdən olan Qazax və Qırğız rəhbərləri Alaş adı altında birləşmişdi. Bu hərəkata Qazax və Qırğız ziyalıları də qatılmışdı. Bu yeni hərəkatın başlıca hədəfləri bunlar idi: Orta Asiyada İslamı çağdaşlaştırmaq Qazaxların və Qırğızların ənənəvi köçəri mədəniyyətlərini yenidən azad şəkildə yaşamasını təmin etmək (yəni, Rus Çarlarının daha əvvəllər başlatdıqları köçəri xalqları oturaq həyata məcvuretmə qanunlarını ləğv etmək) Türküstan bölgəsinə yerləşən rusları buradan uzaqlaşdırmaq Alaş Hərəkatı Mustafa Çokay tərəfindən qurulmuş olan Türküstan Müsəlmanları Komitəsi ilə möhkəm ortaqlığa malik idi.
Аfаk
Vələsyаrpаq аzаt
Şöbə / Division: Maqnoliyakimilər – Magnoliophyta Sinif / Class: Maqnoliopsidlər-Magnoliopsida Sıra / Order: Urticales Fəsiə/ Family: Dağdağankimilər – Celtidaceae Link. Elmi adı / Scientific name: Celtis caucasica Willd. == IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və status / National IUCN Status. == “Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlar” kateqoriyasına aiddir –EN B1ab(i, ii, iii, iv, v)c(iii) + 2b(i) c (ii,iii). Azərbaycanın nadir növüdür. == QlobalIUCN Statusu: NT == == Qısa morfoloji təsviri. == 20(15)-25(35) m hündürlükdə ağacdır, oduncağı 2 m diametrində, boz-qonurumtul rəngdədir. Budaqlarının yarpaqları yumurtavari, (1,5) 2-3,5 (4,6) sm uzunluqda, sivri, qaidədə qyeri –bərəabəryanlı, aşağıda damarlar boyunca qısA, yumşaqtüklü , oturaq və ya 0,5 (1) mm uzunluqda saplaqı, kənarları küt dişlidir. Dişicikli çiçəkləri zəngçiçəyi quruluşunda, yaşılımtıl –ağ və ya qonurdur. Fındıqcığı küncvari, qısa yumşaq tüklü və ya çılpaq, qırılı, yaşılımtıl, birtoxumlu, buruncuğu fındıqcığın təpəsinin altında yerləşir == Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsussiyyətləri. ==
Abbas-Abad briqi
"Abbas-Abad" (rus. «Аббас-Абад») — Rus donanmasının "Erivan" (rus. «Эривань») tipli 12 toplu briqi, bu tipli dörd briqlərdən biri. Ruslar bu adı Abbasabad qalasının 1827-ci il iyulun 6-da zəbt edilməsinin xatirəsinə görə qoyub. == Tarixi == Briqin əsası 4 (16) oktyabr 1824-cü ildə qoyulub. 16 (28) avqust 1827-ci ildə suya buraxıldı və Xəzər donanmasının tərkibinə daxil edildi. "Abbas-Abad" iki müharibədə iştirak etmişdir — Rusiya-İran müharibəsi (1826-1828) (kreyser xidməti göstərirdi) və Rusiya-Osmanlı müharibəsi (1828-1829) (Həştərxandan vəsaitlərin və qoşunların fəaliyyət göstərən orduya çatdırılmasını təmin edirdi). Müharibələr bitəndən sonra briq 1830–1832-ci və 1834–1836-cı illər ərzində Xəzər Dənizində istifadə olunurdu, Həştərxan — Bakı marşrutu, Kürün mənsəb hissəsi və Sara adasına yük daşıyırdı. 1837-ci ildə briq Həştərxanda söküldü. == Komandirləri == "Abbas-Abad" briqin komandirləri müxtəlif vaxtlarda aşağıdaki şəxslər olmuşdur: 1827–1828 — Y. D. Mandrika 1829–1830 — A. P. Doroxov 1832 — A. T. Aleksandrovskiy 1834 — iyul 1836 — V. T. Alenikov с июля 1836 — S. S. Palitsin == Ədəbiyyat == Чернышёв А. А. Российский парусный флот.